vrijdag 30 september 2011

TITELS COLUMNS

Een wesp!

De artikelen zijn aanklikbaar!



Romantiek ...
2003
10-01  DIE PLANT MET DIE BLAUWE BLOEMEN
10-02  KOUKLEUMPJES
10-03  MAART
10-04  ROMANTIEK
10-05  MIJN STIJL
10-06  EEN KOOLMEES IN HET KERSTPAKKET
10-08  RÓÓÓÓÓZEN!
10-09  INDUSTRIEEL DESIGN
10-10  GEVONDEN
10-11  EEN KAST VOL



Takkenboompjes!
2004
10-03  HOOP
10-04  TAKKENBOOMPJES
10-05  MIJN MOESTUIN
10-06  PLANTPRAAT

10-09  HET KONIJN
10-10  OPRITTUINTJE
10-11  GELIKT
10-12  LASEROOGJES


Stil stel kippen ...
2005
10-01  BALLENJONGENS
10-02  HALERS EN BRENGERS
10-03  HET GOEDE DER AARDE
10-04  PRONKJUWEEL
10-05  KIPPEN
10-06  OPTOCHT VAN KRAKEPITTEN
10-07  STRAFBLAD
10-09  KETEN IN DE KEUKEN
10-10  S-A-R-C-O-C-O-C-C-A
10-11  KLEM
10-12  O DENNEBOOM!

2006
Uitgaansgebied
10-01  CONSTRUCTIES
10-02  ONDERONS
10-03  GEVOELIGE TIJDSGEWRICHTEN
10-04  TROMPE L'OEIL
10-05  MUIZENISSEN
10-06  UITGAANSGEBIED
10-07  PERFECT (Jacqueline van der Kloet)
10-09  GIANT GEORGE
10-10  HAARNETJES
10-11  OP WARE GROOTTE
10-12  INWONING

Geen inktzwam maar
een berkenboleet
2007
10-12  PLANTAARDIG
10-01  OPWINDING
10-02  DE OPWARMING
10-03  TUINKRUK
10-04  TERRITORIAAL
10-05  IN DE NESTEN
10-06  GEHEUGEN
10-07  OMDAT ...
10-09  IETSJE MEER
10-10  POTEN? PÓTTEN!
10-11  STUKJE INKTZWAMMEN


2008
10-01  SELFSUPPORTERS
Typische selfsupporter
10-02  TAXUS
10-03  TOEVALLIG
10-04  BRUIDSSLUIER
10-05  SITTING IN THE SHADE
10-06  ACHTERTUIN
10-08  MON JARDIN
10-09  OVERGANG
10-10  JA!

10-11  HERFSTBUI
10-12  SPUTTERS EN BADMUSSEN

2009
'Annabelle' in de winter
(Kleurtjes)
10-01  VAN ALLES TE DOEN
10-02  WACHTEN
10-03  KLEURTJES
10-04  KAPPEN
10-05  ERF-STUK
10-06  'HAVE'
10-08  KINDERWAGEN IN DE TUIN
10-09  GRONDIG
10-10  FAMILIEGRAF
10-11  GGRRASHARK
10-12  VOORJAARSSCHOONMAAK

2010
Oma's moestuintje!
(Modderfiguur)
10-01  TACHTIG PROCENT
10-02  UITGEKOOKT
10-03  VERGANGEN
10-04  MODDERFIGUUR
10-05  BEELDBEPALING
10-06  VOL
10-07  BLINDE VLEK
10-09  ROZE WOLK
10-10  MASTODONTEN
10-11  HEKJE
08-12  'OEHOE' EN 'ROEKOE'

Witte lathyrus!
(Zaaien op de strijkplank)
2011

10-01  IJSELIJK
11-02  NIEUW SEIZOEN!
11-03  OPTISCH GROTER
08-04  KOPJE KLEINER
05-05  ZAAIEN OP DE STRIJKPLANK
10-06  ECHTE NATUUR
08-07  KRENTERIG
16-09  IN EEN WIT PRIEEL
14-10  EVEN GEEN TIJD
11-11  NAZOMEREN

16-12  DE KONING DER VOGELS

2012
Rode papavers,
ooit een moederdagcadeau!
13-01  HOT IN DE WINTER
10-02  KENNIS VAN NU
16-03  IN TWEEDE INSTANTIE
06-04  16 MAART 2012
04-05  MINDER IS MOOIER
01-06  NORMAAL BESTAAT NIET
29-06  EK: EEN KOUDE KERMIS
14-09  KIES-WIJZER
19-10  HAKKETAKKEN
16-11  BLAADJES
14-12  VAN GEMEENTEWEGEN

2013
Groene hoofdstad
11-01  STAARTMEZEN
08-02  VORST
08-03  MOORDWIJF
12-04  WINTER IN DE ZOMERTIJD
10-05  OPTISCH KLAAR
07-06  ACTIE!
05-07  GROENE HOOFDSTAD
06-09  HET GEBRUIK VAN HUISDIEREN
11-10  TENTOONSTELLINGSKOOITJE
15-11  APPELTAART
13-12  FREQUENTEERDERS

2014
07-02 BLAUWE KORENBLOEMEN  
Een vlieg op de campanula

07-03 EERSTE COLUMN
11-04 DÉJA-VU
09-05 MOEDERDAG
06-06 AFSLAPNING
04-07 MIN OF MEER
12-09 MEDEWERKERS
10-10 POTJE PINDAKAAS
14-11 NETHEIDSFOBIE
12-12 OP DE KOFFIE

2015
Vanessa Atalanta op de Buddleja
09-01 WARME WINTER
06-02 DIE GROTE TUIN
06-03 KLEUREN
10-04 AHA-MOESTUINTJE
08-05 MUIZENISSEN
05-06 VOOR EEN PRIKKIE
03-07 KRUIDJE-ROER-ME-NIET
11-09 VERGETEN, VERGAT, VERGETEN
09-10 WIT
13-11 GROEN-GROEN-BOLLEN-BOLLENLAND
11-12 RODE VOEDERZUIL

2016
08-01 DUS ...
05-02 NOAKENDE WIEFKES IN 'TZAAND
11-03 NATTIGHEID
08-04 HULP
13-05 NIET MEER DOEN
10-06 OMSLAG
08-07 SAWA
09-09 ALLEMAAL BEESTJES
07-10 BEGEREN EN BEZITTEN
11-11 GEWOONTEDIEREN
09-12 's WINTERS

2017
13-01  DOE-HET-ZELF-TUIN
17-02  GEWOON GEWOON
10-03  MAART
14-04  TUINOREN
12-05  HOLBEWONER
09-06  BUITENLEZEN
14-07  ACH, O EN WEE
08-09  ACH, O EN WEE -2-
13-10  BARST
10-11  HERFST
08-12  WINTERSLAAP

2018
00-02  



vrijdag 16 september 2011

SEPTEMBER/OKTOBER

TUINKALENDER


Herfst in aantocht!


SEPTEMBER/OKTOBER

 Als het nog niet gebeurd is nú, in september, snoeivormen en hagen een laatste knipbeurt geven, zodat ze strak de winter ingaan.
 Potplanten niet meer bemesten, wél uitgebloeide bloemen van eenjarigen en dahlia’s wegknippen.
 Geef hoge planten steun: het is nog steeds de moeite waard.

 Ruim alles wat lelijk is op, maar laat stevige uitgebloeide planten staan: wintersilhouet!
 Kies de mooiste voorjaarsbollen!
 Experiment: zaai nú al eenjarige papavers! (Beschermen tegen hongerige vogels.)
 Verzamel zaden op een droge dag en bewaar ze in enveloppen of koffiefilters. Opschrijven wat erin zit!

Tweede bloei van Campanula 'Prichard's Variety'

 Nieuwe planten die je nu in de tuin zet, hebben in het voorjaar een voorsprong. Deel en herplant vaste planten elke drie jaar, als je wilt.
 Maai het gras niet te kort en maak nestkasten schoon.

NATTE MOESSON

Heggenmussen

De ophanden zijnde klimaatverandering heeft deze zomer een nieuw signaal afgegeven: een natte moesson! In gebieden waar de natte moesson gewoon is, wordt die afgewisseld met een droge moesson. Zover zijn we hier nog lang niet: ik hou ernstig rekening met een koude natte winter. En daarna met een geweldig groeizaam voorjaar (veel vocht in de grond) en een fantastische warme zomer, om het gemiddelde weer op te krikken! Dat ligt statistisch gewoon vast.
Vanessa atalanta op Eupatorium

planten in het najaar:
opkrikken niet nodig
Wat feitjes over onze eerste natte moesson: het KNMI telde in plaats van de ‘normale’ eenentwintig slechts zeven zomerse dagen met een temperatuur boven 25°C. Kou en regen zijn de wespen slecht bekomen, waardoor de wespenoverlast met 40% afnam. Bovendien bleven de terrassen leeg en werd daar dus ook geen overlast ondervonden van de wespenbroeders. Fruittelers hebben tegen alle verwachtingen in een goed seizoen. Dankzij het warme voorjaar is de kwaliteit van appels en peren beter dan ooit en dankzij de regen, die eind mei precies op tijd kwam om de oogst te redden, is die oogst dit jaar bovengemiddeld goed. Dat wordt dus perentoetjes maken, met warme chocoladesaus, en appeltaarten bakken. We zullen het nodig hebben, want de eerste herfststorm, met een windkracht van meer dan 9, is al op 6 september gepasseerd in de kop van Noord-Holland en in het Waddengebied.
Aster laevis

Ook in de tuin zijn effecten te zien. Planten die normaal met gemak twee meter hoog worden, zijn door de droogte in het voorjaar flink achtergebleven in hun groei. Maar de overvloedige regen heeft ze alsnog tot bloei gebracht. En dat dus zonder noemenswaardige inspanning van onze kant! Geen dagelijks gesjouw met gieters en tuinslangen. Alleen opbinden en verregende bloemen wegknippen en dan gauw weer naar binnen. Maar binnenkort wordt het écht herfst en dan klopt alles weer. De najaarsbloeiers laten zich van hun beste kant zien; met hier en daar wat ondersteuning kunnen ze wind en regen wel hebben.
Het Engelse tuinprogramma Gardeners’ World schonk op 9 september aandacht aan een ontwerp van Piet Oudolf uit 2000: de Millennium Garden voor het Pensthorpe Wildfowl Park in Norfolk. Na negen jaar bleek de beplanting uit zijn krachten gegroeid en waren sommige planten zelfs geheel verdwenen. Oudolf werd gevraagd voor een nieuw ontwerp. Uiteindelijk kostte het acht maanden om de bestaande beplanting op te graven, te delen en weer uit te planten en ook nieuwe soorten toe te voegen. Op 20 augustus van dit jaar werd de hernieuwing van het ontwerp in Norfolk feestelijk gevierd met onder andere een uiteenzetting van Piet Oudolf zelf over zijn ontwerpen en zijn inspiratie.
Calamagrostis brachytricha, diamantgras

Gardeners’ World bood de kijkers een blik op het magnifieke resultaat in Pensthorpe: een onmiskenbaar Oudolf-ontwerp. Hij kiest voor een natuurlijke beplanting, waarbij altijd rekening gehouden wordt met grondsoort, ligging en oorspronkelijke plantgemeenschappen. Uiteraard wordt zijn wereldwijde succes ondersteund door een enorme plantenkennis, die hij opdeed in de praktijk van zijn eigen kwekerij in Hummelo, waar hij samen met zijn vrouw Anja experimenteerde met inheemse planten. Hun sortiment werd getoetst op kleur en uitstraling, op praktische zaken als winterhardheid en stevigheid, maar ook op ‘kweekgemak’. Ook uit het gangbare sortiment selecteerden zij planten die voor verbetering in aanmerking kwamen én de grassen deden hun intrede. Daarbij heeft Oudolf een eigen artistieke visie, waarin bijvoorbeeld de uitstraling van een plant in de winter ook een belangrijke rol speelt. Onder het motto: bruin is óók een kleur. Het heeft de tuinarchitectuur en daarmee ons, huis- tuin- en keukentuiniers, een geweldig scala aan mogelijkheden gegeven voor een heel jaar tuinvreugde.  Was het twintig jaar geleden nog wel eens moeilijk om aan de gewenste soort te komen, tegenwoordig zijn deze planten heel goed verkrijgbaar.
Op de grens van zomer en herfst, wanneer veel planten uitgebloeid en soms zelfs al in verval zijn, kun je toch een kleurrijke, frisse tuin hebben, waarin krachtige herfstbloeiers ook camouflage bieden. In september zijn de omstandigheden meer dan geschikt om te planten.
Eupatorium 'Riesenschirm'

Het koninginne- of leverkruid, Eupatorium, is in de zomer een groene buffer, afhankelijk van de soort twee tot tweeënhalve meter hoog, die in de nazomer bloeit met grote witte of purperroze bloemschermen. Deze hebben een grote aantrekkingskracht op vlinders, maar natuurlijk ook op andere insecten. Tot ver in de winter blijven de staketsels overeind en in staat een laagje sneeuw te dragen.

Persicaria amplexicaulis 'Firetail' in het centrum

Zo’n mooi wintersilhouet heeft duizendknoop, Persicaria amplexicaulis, niet. Maar van juli tot de vorst er een eind aan maakt, geeft hij, anderhalve meter hoog, een geweldig kleurvlak in de beplanting waar je totaal geen omkijken naar hebt, behalve om ervan te genieten! Mijn voorkeur heeft ‘Firetail’, met rode bloeiaren, maar er is ook een witte en een lichtroze variant. De plant vraagt niet meer onderhoud dan het opruimen van de slappe dode stengels. Of een stuk afsteken als hij groter wordt, maar waarom zóu je!

 Aster amellus
Aster laevis 'Calliope'










Wél weer een mooi silhouet in de winter geeft de Aster, in flink wat variëteiten. Zij maken de herfst tot een vrolijk jaargetijde met intens paarsrood, zacht- of juist donkerpaars, helder - of heel lichtblauw, tinten rose en al dan niet stralend wit. De kleinste zijn veertig centimeter laag, de grootste ruim anderhalve meter hoog. Na de winter de restanten opruimen en om de drie tot vier jaar scheuren, in het voorjaar.

Dan is er een groot assortiment grassen om het geheel te verluchtigen. Nu in bloei: diamantgras, Calamagrostis brachytricha, ruim een meter hoog en goed te combineren met herfstanemonen en asters. Het pijpestrootje, Molinia, varieert in hoogte van zestig centimeter, ‘Poul Petersen’, tot tweeënhalve meter, ‘Windsäule’.

Een aanrader is het in 2003 verschenen boek Droomplanten - De nieuwe generatie tuinplanten van Piet Oudolf en Henk Gerritsen. Voor als de natte moesson nog even aanhoudt.


September 2011

donderdag 15 september 2011

IN EEN WIT PRIEEL

In míjn tuin …

... bloeit geurende witte lathyrus in grote potten. Vroeg in het voorjaar heb ik ze gezaaid omdat onze jongste zoon en zijn vriendin deze zomer zouden gaan trouwen. Weliswaar niet vanuit ons huis, maar toch wilde ik hier, in mijn tuin, uiting geven aan onze blijdschap!
De lathyrus heeft zijn best gedaan. Witter dan wit staat ie langs de oprit: niet alleen de bloemen zijn wit, ook de groen bedoelde blaadjes! De natte zomer heeft ze bestoven met een laagje bloem: meeldauw. Gelukkig hoefde ik op de grote dag niemand onder ogen te komen met mijn verflenste romantiek: het jonge paar had iets leukers bedacht!
Geen ja-woord in een gemeentehuis of kerk, maar buiten, onder het blauwe hemelgewelf met wolkjes hier en daar en groene cirkels in het gras rondom een romantisch wit prieel - zuivere symboliek! De bruidsmeisjes dartelden als elfjes in hun witte jurkjes over het gras: ook spróókjesachtig moet een huwelijk zijn!



In het met bloemen versierde prieel was precies ruimte voor het paar en hun getuigen en natuurlijk de ambtenares van de burgerlijke stand. Voor de gasten stonden banken en stoelen klaar. De stoelen zorgzaam van plaids voorzien, maar het stralende bruidspaar, de zon en de persoonlijke toespraak van de trouwambtenaar gaven meer dan voldoende warmte!
Als getuigen had de bruid haar beide broers gevraagd en de bruidegom zijn broer en zus. Voor de wederzijdse ouders een geweldig moment, om zo alle kinderen bij elkaar te zien: vrolijk en blij voor hun zus en broer. Het “Ja!” werd met gejuich begroet!
... maar niet door iederéén gehoord!
Daarna mocht ieder zich verpozen in de grote tuin. Kano’s voor de ‘groten’ en een springkussen voor de kleintjes. Ruimte binnen en buiten om bij te praten met de familie en hapjes en drankjes in alle smaken. Langs het terras ligt  op loopafstand voor de kok een kruidentuin. Kamille en munt voor biologische thee worden vers geplukt.
Ik zie maggiplanten, oostindische kers, knoflook en blauwe bloemen van bieslook en borage. En natuurlijk lavendel. Ook courgettes groeien er, als kool! Maar het was niet het moment om alle planten hier te definiëren. Door beide vaders werd gespeecht, waarbij ontroerende en vrolijke details elkaar afwisselden.

De moeders deelden een andere taak. Stiekem knoopten we een spandoekje achter op de auto waarmee het bruidspaar zou vertrekken, want iedereen mocht het weten: dit stel was ‘Just married’, op een mooie augustusdag, buiten, in een romantische tuin in een wit prieel!

September 2011