vrijdag 11 november 2016

NIEUWE ARTIKELEN


NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
9 DECEMBER 2016


Ik geef het toe: deze foto oogt wat somber, maar geeft
een mooi beeld van de tijd van het jaar. Kleuren wijken,
 het blad valt af en ook de tuinier trekt zich terug, na het
vegen en afvoeren van de gevallen bladeren. Nu is het
wachten op de winter,  die nu eenmaal voorafgaat aan
 het nieuwe voorjaar ...

GEWOONTEDIEREN

 In míjn tuin ...

… kom ik steeds minder nu de dagen korten en (vooral ook) de temperatuur flink daalt, tenminste in vergelijking met die van de afgelopen zomer. Per 1 november of daaromtrent gaat bij mij het knopje om en daar heb ik helemaal geen moeite mee. Deels komt dat ook omdat ik een gewoontedier ben: iemand die volgens Van Dale ‘aan zijn gewoonten vastzit’. Sommige gewoontedieren zijn zelfs vastgeróest, met vastgeroeste gewoontes: die kunnen niet meer anders.

Afbeeldingsresultaat voor verroest
Verroest ...
Engelse onderzoekers hebben ontdekt dat het aanleren van een nieuwe gewoonte, hoe simpel ook, wel twee maanden kan duren. En in die maanden moet je er ook heel bewust mee bezig zijn. Anders verdwijnt het weer uit je systeem. Een treffend voorbeeld deed zich in de afgelopen maand voor in onze buurt. Avond in avond uit was er een ongeïnspireerd oudejaarsgeknal te horen, maar na een aantal weken hield het plotseling op: géén gewoontedier dus, maar een eenzame feestvierder, die gewoon zijn oude voorraad heeft opgemaakt.
Afbeeldingsresultaat voor rotje
Knalrestanten ...
Een hond die urenlang blaft als hij eens alleen achterblijft blaft wel uit gewoonte, maar is dus geen gewoontedier.
Nee, het ‘gewoontedier zijn’ zit hem vooral in de dingen, waar wij ons dag in dag uit mee bezighouden. En omdat het zo gewoon is, vinden we het wel eens saai of zelfs vervelend, maar het kan ook heel ontspannend zijn: gewoon. Ook zonder nadenken gaat het goed. Zelfs als ik bij het wegknippen van uitgebloeide bloemen ook een exemplaar in volle bloei knip, is dat niet erg, want dat gebeurt mij zó vaak dat het gewoon geworden is!



Onze regentonnen waren ook al járen gewoon: kloeke houten wijnvaten, die wij vervingen door nieuwe kloeke wijnvaten. Maar deze herfst viel de keuze dus op een donkergroene plastic regenton. Toen het tot stortbuien kwam, namen we nieuwsgierig een kijkje in het nieuwe vat: dat moest nu toch wel tot de rand toe vol zitten. Tot onze schrik stond er niet meer dan zo’n tien centimeter water onderin; al het regenwater was bij de aansluiting op de ton langs de regenpijp linea recta onder de aangrenzende vlonder gestroomd! Een plastic ton weegt maar een fractie van het gewicht van een houten vat en daarmee bleek de aansluiting op de regenpijp nogal flexibel geworden; de lege ton verschoof al bij de kleinste aanraking (deksel eraf halen!) en daarmee ook de aansluiting op de regenpijp.

Leve de klimop!
Nieuwe gewoonte voor mij nu: het inspecteren van de regenton ter voorkoming van een sportfondsenbad met verdronken klimopplanten en wie weet wat nog meer, gewoon in onze achtertuin.

November 2016

BOMEN OVER BOS

Heggenmussen


Uit 1644 dateert het schilderij ‘Polderlandschap’ met weilanden, wat molens, kerktorens en natuurlijk een vaart, met daarboven veel bewolking.  Zo zag de schilder Jan van Goyen ons landschap driehonderdtweeënzeventig jaar geleden. Natuurlijk is er sindsdien veel veranderd -  door ruilverkaveling, bijvoorbeeld, zijn in de vorige eeuw de polders drastisch ‘gestroomlijnd’. De weilanden van toen zijn inmiddels voor een deel ook belegd met snelwegen en we hebben er onze huizen op gebouwd. Toch wordt dit ‘nieuwe’ landschap nog steeds gewaardeerd: het hoort bij ons, in ons kikkerlandje.


'Polderlandschap', Jan van Goyen -1644-
Maar nu ligt er een ‘Actieplan Bos en Hout’ waarin de Nederlandse bos- en houtsector (ja, die hebben we óók) pleit voor 100.000 hectare nieuw bos. Het plan is tijdens de Klimaattop op 26 oktober jl. aangeboden aan Staatssecretaris Sharon Dijksma en beoogt drie doelen: bomen leveren een duurzame grondstof (hout), slaan CO2 op (broeikasgas, verantwoordelijk voor klimaatverandering) en daarnaast is bos het hele jaar een recreatieplek bij uitstek. Waarom zouden we daar niet méér van willen hebben?
Want niet iedereen laat zich overtuigen door deze voordelen. Landbouwers zien meer bos als een bedreiging voor de voedselproductie en er zijn twijfels over de effectiviteit: het zou dertig jaar duren voor nieuw aangelegd bos effectief is. En dan zijn er ook nog de bezwaren omdat ‘bos’ niet hóórt in ons platte landschap. De inpoldering van de Zuiderzee heeft ook veel voeten in de aarde gehad, ook letterlijk trouwens, maar daar ging het om plat (landbouw)land, dus dat valt hier niet zo op. En last but not least: wat gaat dat kosten allemaal!


In Ten Boer zijn we blij met ons Ten Boerster bos. Het is een fijne wandelplek met een echte ‘bosbeleving’. Ik weet dat puristen er anders over denken: een bos … dat hóórt hier niet! Maar met de voortschrijdende verstening van de particuliere tuintjes in het achterhoofd moeten we blij zijn met dit initiatief uit de zeventiger jaren: ons eigen dorpsbos.
En kunnen we zelf nog iets bijdragen? Daar is nog wel even een boompje over op te zetten! Want het hoeft niet altijd om grote bomen te gaan. Veel bomen zijn ‘op stam geënt’ verkrijgbaar: met een traag groeiende onderstam.


Acer campestre 'Elsrijk'
Midden in mijn voortuin staat Acer campestre ‘Elsrijk’: een geënte veldesdoorn, die na enige tientallen jaren, wel met jaarlijkse vormsnoei van zijn bol, niet hoger is dan 4 meter. Wat verderop plantten we een meidoorntje, Crataegus monogyna, nu tussen 4 en 5 meter hoog en goed bebladerd. Helaas komt er maar één tak in bloei, maar voor de gemiste geur kunnen we in het Ten Boerster bos onze neus ophalen: daar is de meidoorn goed vertegenwoordigd.



Onze 'nieuwe' krentenboom, Amelanchier
Echt een kleintje is Fraxinus excelsior ‘Nana’, een bol-esje dat na tien jaar een hoogte bereikt van 1½ meter. Als het ietsje meer mag zijn, zou ik graag mijn favoriet aanraden: de krentenboom, Amelanchier lamarckii, die maximaal 12 meter hoog wordt. Geen miniboom, maar ‘de krent’ heeft jaarrond vele goede eigenschappen. Witte voorjaarsbloesem, blauwe zomerkrenten, oranje herfstblad, fraai winters silhouet!
Samengevat: je tuin hoeft geen bos te worden, maar elke boom is wel mooi meegenomen!

November 2016


TUINKALENDER NOVEMBER 2016

TUINKALENDER


 Het wordt tijd om naar vogelvoer om te zien: ze onthouden hun ‘pleisterplaatsen’. Van levensbelang bij vorst en sneeuw, net als water.


Vogelvoetstapjes ...
► Er kan nog gesnoeid worden: bomen en struiken, maar ook onhandige takken van klimrozen.

 Controleer regelmatig de binnen overwinterende kuipplanten.

 Nu het gras niet meer gemaaid hoeft te worden kan de maaier een onderhoudsbeurt krijgen.

 Misschien is er meer tuingereedschap dat aandacht vraagt: snoeischaren schoonmaken en licht invetten, bijvoorbeeld.


 Controleer waar nodig de buitenverlichting nu het zo lang donker is.

 Laat de regenton leeglopen en sluit de toevoer af, ter voorkoming van vorstschade.


 Afgevallen bladeren kunnen tussen de planten bescherming bieden bij vorst.

 Houd voor de vijver de ijsvrijhouder bij de hand.

 En zandzakken voor de deur! Een goede gladheidsbestrijding, zodat je huis veilig bereikbaar blijft.

 Maar zolang het niet vriest kan er ook in deze maand nog geplant worden: groenblijvers?

 Of zet nog eens een boom op!

 Het is dan meteen een goed moment om de compostbak te legen en de compost over de tuin te verspreiden. Ter verbetering van de grond en natuurlijk ook een extra bescherming bij vorst.

November 2016


TUINFOTO'S OKTOBER 2016

TUINFOTO’S


2 oktober 2016: stekje van duizendblad

8 oktober 2016: geland op het raam: waarschijnlijk
 een (fraai getekende) wants
19 oktober 2016: daar komen de herfsttijlozen!

19 oktober 2016: Thalictrum rochebrunianum in herfstkleed
naast rosa Bonica, die het nog niet opgegeven heeft

Ook Eupatorium heeft een mooi silhouet nu.

De monnikskappen hadden een slechte start in het natte voorjaar;
toch een fraai plaatje
Mijn voortuin in herfsttooi!

29 oktober 2016: Bergenia vangt nog wat zon

en Sedum Herbstfreude houdt de moed erin
Op de buitentafels nu schaaltjes met de bekende rode besjes, Gaultheria
En kijk eens wat een bos herfsttijlozen!
Zo zag ik ze hier niet eerder!

Zoetjesaan komen de evergreens weer in beeld ...
Aanklikken voor een vergroting, zodat het gekrulde blad
van Persicaria polymorpha goed te zien is
De laatste bloeiers: asters en verfomfaaide herfstanemonen