vrijdag 12 december 2014

NIEUWE ARTIKELEN



NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
9 JANUARI 2015




Het duurde even dit jaar, maar daar was dan toch de vorst.
Deze foto maakte ik op 9 december. Nog maar 12 dagen tot
de kortste dag: dan gaan de dagen weer lengen en komt
het voorjaar per dag dichterbij!



Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN
Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS
Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S
Hier aanklikken: ANDERE TUINEN

OP DE KOFFIE

In míjn tuin ... 


50 tinten bruin en groen
... is het een vrolijke boel! Met dank aan het rustige weer in november staan alle planten nog fier overeind. Zelfs zonder steun! Er bloeit nog wat na, maar het kleurenschema is kalm, in wel vijftig tinten bruin en groen. Daartussendoor dartelen de kool- en pimpelmezen, mussen, groenlingen, vinken, roodborst (één), winterkoninkjes, merels, spreeuwen, vlaamse gaai (ook single), kraaien en soms een specht, verdwaald uit het bos. Speciaal voer is overal verkrijgbaar, dus wij komen de winter wel door, met onze vogelgastjes.
Echter, maar: zoveel vrolijk getierelier trekt ook ongenode gasten aan. Om de vogels te beschermen tegen uit de buxus opspringende katten, met bijna altijd prijs, heb ik grote stukken gaas over de buxusbollen rond het ‘voederzuiltje’ gelegd. Werkt prima. En toch sprint er iedere keer als ik er in de buurt kom een zwarte kat weg uit die struiken. Ik begrijp hem wel, met een kant en klaar gevuld etensbakje thuis. Dan heb je als kat, net als gepensioneerden, een hobby nodig. Maar het bevalt me niks.


Gazen bollen
Mijn moeder weet wel raad: zij strooit koffiedik door de hele tuin: dat loopt niet lekker op poezelige pootjes. Maar mijn moeder heeft een klein tuintje en ook nog kaartclubjes: dan is er wel genoeg koffie aan te slepen. Voor mij is daar geen beginnen aan, om de hele tuin van koffiedik te voorzien. Maar soms komen dingen onverwacht, maar heel doeltreffend, bij elkaar.
Na jaren tobben met senseoapparaten vond ik het begin deze maand tijd voor iets anders, iets nieuws. Ik droomde van versgemalen koffiebonen en stoompijpjes en écht lekkere koffie. Het kostte niet eens veel moeite om mijn man mee te krijgen naar de winkel: “Alleen om te kijken, hoor!” Hij liep meteen in de armen van een demonstratiemevrouw met cups vol koffie en een cupmachine, maar dat wilde ik beslist niet: zakken vol aluminium koffiecups. Denk om het milieu!


O, die geur! En straks fijn met koekjes koffiedik naar buiten,
waar de vogeltjes nog fluiten.
En nu hebben wij een espressomachine (alleen dat woord al, machine: ambachtelijk!) op het aanrecht staan. De koffiebonen (alleen de geur al: heerlijk!) maken bij het malen wel veel geraas, maar dat viel in de eerste dagen van deze decembermaand niet zo op. We genoten van supervers gezette koffie en wat ik ook zo leuk vond: na afloop van het hele proces bleven ‘koffiekoekjes’ over. Die waren dus niet voor bij het volgende kopje, maar om weg te gooien. Ik leg ze róndom de buxus en de kat mag op de koffie komen, in mijn vrolijke vogeltuin!

December 2014

VERBETER DE WERELD ...

Heggenmussen


Op mijn eindexamen Nederlands, in 1970, koos ik als onderwerp voor het opstel een citaat van Multatuli: ‘Van de maan af gezien zijn we allen even groot’. Multatuli overleed in 1887 en pas tweeëntachtig jaar later, met de maanlanding in 1969, kon de mens dit daadwerkelijk controleren. Maar natuurlijk was het citaat niet letterlijk bedoeld en ik schreef een fantasieverhaal, goed voor de hoogste score en een beroepsadvies op termijn: schrijfster. Daar liet ik het maar even bij.

De wetenschap echter bleef zich ontwikkelen en op 2 maart 2004 werd een ruimtesonde, Rosetta, gelanceerd, die na vele jaren van omzwervingen door het heelal op 12 november jl. een onderzoeksmodule, Philea, achterliet op komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko. Heel de ruimtevaartwereld in rep en roer!
Op zaterdag 29 november volgden miljoenen kijkers in een speciale uitzending van De Wereld Draait Door het tv-college ‘Oneindigheid’ van prof. Robbert Dijkgraaf. Dijkgraaf haalt alles uit de (keuken)kast om de meest ingewikkelde onderwerpen voor iedereen begrijpelijk te maken. En dit laatste onderwerp, oneindigheid, mag er wezen. Het gaat ons voorstellingsvermogen te boven, maar na drie kwartier tv-college met duizelingwekkende getallen begin je er toch íets van te begrijpen. Wat is veel? 1 miljoen suikerkristallen in een pak suiker van een kilo, 10 miljoen korreltjes zout in een pak van een kilo! Zo belandden we als vanzelfsprekend in oneindige getallen. Volgens de kosmologische inflatietheorie is ons heelal dan ook maar een heel klein stukje van het grote heelal, waarvoor overigens de natuur niet over voldoende combinaties beschikt. Dijkgraaf veronderstelt daarom talloze herhalingen van ons eigen heelal en dat maakt het dan toch weer een beetje onvoorstelbaar allemaal. Maar ook een beetje hoopgevend: hoe gaat het eraan toe in die herhalingen van onze wereld? Is er een variant bij waar de bewoners wél goed omgaan met de natuur en met elkaar? Want op die punten is hier nog heel wat te verbeteren. We weten wel hoe het eigenlijk zou moeten, maar ja, de geest en het vlees en zwak.

Maar! Het is december, de maand van de goede voornemens! Wat is belangrijk voor de natuur en ons eigen welzijn anno 2015?


Bestrating en regen ...

Ook al hebben wij daar in de afgelopen zomer en herfst niet veel van gemerkt, we moeten wel rekening houden met een natter klimaat in de toekomst. Elke tuin met gras en grond is tevens een bergplaats voor regenwater: alles wat dáár valt hoeft niet door het riool te worden afgevoerd en daarmee vermindert de kans op overstromingen. Ondertussen is het aantal tegeltuinen alleen maar toegenomen. Natuurlijk heeft niet iedereen tijd, geld en zin om planten te verzorgen, maar dat geldt voor meer dingen. Het doen van de was is ook geen hobby. Dan moet het maar in de categorie ‘noodzakelijk kwaad’ vallen.
Ooit stelde ik ‘de gemeente’ voor om een groene tuin van een paar vierkante meters verplicht te stellen voor alle inwoners, maar daar kwam alleen een flauwe reactie op: of ik die dan ging mee-onderhouden? Er zijn overheden die er wél het belang van inzien. In sommige delen van Duitsland heeft de overheid via de waterschapsbelasting een ‘tegeltaks’ ingevoerd, die gebaseerd is op de hoeveelheid verhard oppervlak per huishouden. De stad Groningen wilde ook iets dergelijks, maar ziet ervan af omdat de controle zoveel werk oplevert - alsof we daar niet op zitten te wachten tegenwoordig!


Niet groot, wel heel groen!

Het Haags Milieucentrum heeft een handleiding gepubliceerd: Weinig werk en toch een groene tuin. Kort, informatief en met beplantingssuggesties. Zie www.haagsmilieucentrum.nl., ‘Publicaties’.
Betrek intussen kinderen en kleinkinderen bij je tuin. Als ze van jongs af aan zien hoe blij je er zelf mee bent, als ze naar hartenlust mogen plukken en snoepen van zelfgekweekt fruit, dan zal dat ze altijd bijblijven. Wijs ze op geurige planten. Mijn kleinzoon (5) maakte laatst een extra ommetje door de tuin om even zijn handen langs het citroenkruid, Artemisia abrotanum, te rissen: lekkere citroengeur! Kinderen die graag in de zandbak spelen, zullen het spannend vinden om in de tuin een echt plantgat te mogen graven. Veel planten uit tuincentra zijn overigens nog steeds behandeld met voor bijen levensbedreigend en ook nog verboden (!) landbouwgif: 36% van de 105 onderzochte planten. Dan maar samen zelf planten zaaien in het voorjaar; dat is ook leuk, net als watergeven: altijd feest! 


Jong mereltje
Gamma-uiltje












En maak vooral van elke tuin een paradijsje voor vogels, vlinders, insecten, egels en salamandertjes. Ook dáár hebben kinderen belangstelling voor. Als er ruimte en gelegenheid voor is, qua veiligheid, voegt een vijver(tje) zéker iets toe.
Geef ze een eigen hoek waar ze hun gang kunnen gaan met tenten bouwen, schommelen, voetballen of ravotten. Zo groeit een generatie op voor wie een tuin een vanzelfsprekendheid is.
We laten het heelal nog even over aan de geleerden en halen de kerstboom in huis, zodat we met een frisse dennengeur in de neus goede voornemens kunnen maken. Fijne kerstdagen enne ... verbeter de wereld, begin in je tuin!

December 2014


TUINKALENDER


TUINKALENDER


 Snoei de druif liefst nog deze maand.
Volgend jaar wéér!

 Zo nodig ook de ABC bomen. Snoeien vóór 21 december: Acer (esdoorn), Betula (berk) en Carpinus betulus (haag)beuk.

 Blijf de winterharde planten die buiten in een pot overwinteren regelmatig water geven.

 De overwinteraars binnen water geven als de grond
droog aanvoelt.
Fijn voor kleine beestjes,
alias voer voor vogels

 Maak het jezelf gemakkelijk en ruim de tuin pas in het voorjaar op: ook fijn voor de overwinterende beestjes.

 Plantensteunen kunnen wél verwijderd worden: hun aanleuners zijn inmiddels zo verdroogd en verstijfd, dat ze nog wel even overeind blijven.

 Als het niet vriest, kunnen er nog bloembollen gepoot worden. Maar wacht er nu niet langer mee en markeer de plekken waar ze in de grond verstopt zitten.

Pinda's zijn ook in trek
bij de Vlaamse Gaai
 Zijn de regentonnen leeg en staan de gieters op hun kop?

 Tap de buitenkraan af.

 Leg een ijsvrijhouder in de vijver.

 Zorg voor een gevarieerd voedselaanbod voor de vogels en geniet van zoveel bedrijvigheid in een verstilde tuin.

 Gewenst: gezellige kerstdagen, een goede jaarwisseling en veel inspiratie voor een nieuw (tuin)jaar!

Kalender voor 1927, Hendrik Nicolaas Werkman, Stedelijk Museum Amsterdam
December 2014