woensdag 15 oktober 2008

CRISIS

Heggenmussen


De laatste weken hoor en lees je alleen nog maar over AEX index, recessie, kredietcrisis, kapitaalinjecties, vertrouwen, depositogaranties en monetaire economie. Het lijkt wel een spelletje: welk woord hoort in dit rijtje niet thuis? Maar dat is het niet; we moeten ernstig rekening houden met mindere tijden. Voor de tuin hoeft dat in ieder geval geen probleem te zijn, want planten vermeerderen: dat kunnen we zelf ook. En als de economie het laat afweten, stappen we gewoon weer over op ruilhandel. Dat werkt altijd!
EFFECTEN
Er zijn verschillende methoden om planten te vermeerderen. Heel gemakkelijk is het delen van volwassen planten met een schop of een riek. Graaf de plant uit en deel hem in hanteerbare stukken. Plant de beste delen terug en breng de oudste delen naar de compostbak. Dit kan heel goed in oktober en ook nog in november. Wat er teveel is: oppotten!
Verzamel zoveel mogelijk zaden. Bewaar de gedroogde zaden in koffiefilterzakjes of in enveloppen, ook voor de ruilhandel!
Dahlia
Haal potten met zomerbollen op tijd naar binnen. Voor sommige planten is dat vóór de vorst, voor dahlia’s is dat na de eerste nachtvorst, als het blad zwart is. Zomerbollen die in de volle grond geplant zijn, voorzichtig uitgraven (liever met een spitvork dan met een spade). Doe er een kaartje bij met de naam van de soort en als je die niet weet: de kleur en de hoogte. Koel en droog bewaren, desnoods onder je bed!
KREDIET
Van struik- en klimrozen kun je nu, in de herfst, stekken nemen. Niet elke stek zal aanslaan, neem er dus meerdere. Snijd van een gezonde, rijpe scheut stekken met een lengte van vijfentwintig centimeter. De zachte stengeltoppen wegsnoeien. Daar kun je in juni en juli mee stekken, maar nu niet. Snijd de stekken aan de onderkant schuin af en aan de bovenkant recht. Dan is dat duidelijk. Graaf een smalle geul van vijftien centimeter diep en vermeng de grond met zand. Doop de onderkant van de stekken in water en vervolgens in stekpoeder of in babytalkpoeder (dat ontsmet ook) en steek ze met een tussenruimte van vijftien centimeter in de geul. Opvullen en de grond aandrukken. Let erop dat niet meer dan tien centimeter van de stekken boven de grond uitkomt. Geef ze een jaar krediet, dan kunnen bewortelde stekken uitgeplant worden. Dit is een belegging op termijn.

Pelargoniums
RISICOSPREIDING
De potten met vrolijke geraniums (Pelargonium) moeten zo langzamerhand naar binnen en mogen dan ook flink teruggesnoeid worden. Van het snoeisel kun je stekken snijden, die in een vaasje met water wortels zullen maken. Beter is het om de stekken in een pot met zanderige grond te zetten. Vochtig houden. Na beworteling kunnen ze in potgrond verder opgekweekt worden. Een andere mogelijkheid is te wachten tot de Pelargoniums in het voorjaar uitlopen en dan uitlopers te gebruiken als stekmateriaal. Zo spreid je de risico’s!
RESERVES
Wie graag een hele schutting bedekt wil zien met klimop, kan nu klimopstekjes in een pot met zaai- en stekgrond zetten (of potgrond vermengd met zand). Houd de grond vochtig en plaats de potten in de koude kas of buiten op een beschut plekje. Deze manier van stekken is op veel struiken toe te passen. Ook op buxus en liguster. Iets in reserve houden  is altijd verstandig!
Voor een prachtige haag van hortensia ‘Annabelle’ (Hydrangea arborescens ‘Grandiflora’) hoef je ook niet naar de winkel. Vraag gerust in maart aan een bezitter van deze struik om wat snoeisel. Deze hortensia’s worden in het voorjaar immers tot zo’n twintig à dertig centimeter teruggesnoeid. Het gaat dan natuurlijk wel om nieuw uitgelopen takken. In het voorjaar heb ik zelf zeven stekken in een grote pot gezet. Het eerste teken van leven waren nieuwe blaadjes.

Stekjes van hortensia 'Annabelle'
Toen ik er nieuwsgierig een stek uithaalde, bleken er echter nog geen worteltjes aan te zitten. Dat heeft meer tijd nodig. Op dit moment is één van de stekken getooid met twee grote witte bloemschermen! Ik laat ze in de pot overwinteren en plant in het voorjaar mijn zelfgekweekte haag van zes ‘Annabelles’. Waardevast voor nul euro! Zo controleer je je eigen beurs!
Verzamel zaailingen die op willekeurige plaatsen in de tuin opkomen. Afvoeren naar de compostbak kan altijd nog. Vrouwenmantel (Alchemilla), vergeetmenietjes, herfstasters, vlasleeuwenbek (Linaria purpurea): zet ze in potjes bij elkaar en doe er in het voorjaar je voordeel mee om gratis de bestaande beplanting uit te breiden of vrienden en familie in je voorspoed te laten delen.
RENDEMENT
Zaailingen van de taxus, vaak maar een paar centimeter hoog, vragen tijd en geduld, maar je kunt er een, in aanschaf dure, taxushaag mee bij elkaar sparen. Voor een zéker rendement!
De rododendron wordt vermeerderd door zogenaamde afleggers. Een lange tak wordt daartoe voorzichtig naar de grond gebogen. Maak de grond een beetje los, druk de tak er stevig in en zet hem vast met een pin of leg er een steen op. Buig vervolgens het uiteinde van de tak recht naar boven en bind hem vast aan een stevige stok. Nu een jaar wachten en dan kan het afleggertje in de volgende herfst van de moederplant worden losgesneden en op eigen wortels verder groeien. Dáár kun je op vertrouwen!

Herfstasters en sedum
Word je ook zo vrolijk in de herfst van die grote toefen donkerrode hemelsleutel (Sedum spectabilis) naast licht- en donkerpaarse herfstasters? Voor meer Sedums snijd je een paar stengels (blad eraf halen) in kleine stukjes. Zorg ervoor dat elk stukje een bladaanzet heeft en leg ze in een laagje potgrond met zand. Licht aandrukken. Zet er in het begin een kap overheen, zodat de grond niet uitdroogt en plaats het geheel binnen, op een koele, lichte plek. Plant ze over in kleine potjes en je hebt er in het voorjaar heel wat Sedums bij. Ook zónder garantiefonds!

Zo nodig geven al deze bezigheden ook een prettige afleiding. Toezicht houden doe je vanaf de (tuin)bank. En bedenk: economie is als het weer; na regen komt altijd zonneschijn - en de tuin vindt alles best!

Oktober 2008

Geen opmerkingen: