donderdag 4 april 2024

NIEUWE ARTIKELEN

                                         
   
       Nieuwe  artikelen verschijnen  in  juni, de
         maand waarin de zomer zijn intrede doet
         en we tot laat  in de avond genieten  van
          al die  planten waar we zorg aan besteed
            hebben  en die   ons nu belonen met vele 
           kleuren groen en nog zoveel meer mooie
           zomerse kleuren. Maar nu eerst genieten
            van een vrolijk voorjaar, waarin het bollen-
        goed zich van zijn beste kant laat zien -
           geniet ervan, met volle teugen!            

                                            

Gedoogbeleid

 In míjn tuin...

... heb  ik in wat  afgelopen  jaren een ‘gedoogbeleid’ gevoerd.  Ik zit hier  in mijn eigen regering, dus dat moet kunnen. Maar als je  ziet hoe complex regeren is lijkt het me nu toch beter om de  schop maar ter hand te nemen, niet meer te gedogen en aan  de slag te  gaan met een flinke opknapbeurt. De planten die uit eigen beweging rond mijn blauwe bessenstruik waren opgekomen zijn inmiddels met wortel en al afgevoerd. Een kloek begin van de metamorfose, die door ons natte klimaat helaas een tijdje ‘in de ijskast’ moest worden gezet. Vervolgens is de grond rond deze struik met een paar grote zakken tuinaarde weer op een aanvaardbaar niveau gebracht. Zo kan er begonnen worden met een nieuwe invulling van dit stukje tuin dat oorspronkelijk bedoeld was om er meer eetbare waar te verbouwen.

De voorkeur gaat nu uit naar een groenblijvende beplanting die geen onderhoud vraagt. Daarvan heb ik al twee soorten sinds jaar en dag langs het terras staan: asarum, ofwel mansoor, en pachysandra terminalis, een lid van de buxusfamilie. Dat zal dan waarschijnlijk een verre neef zijn want gelijkenis met buxus is hier ver te zoeken. Asarum, mansoor, is een laag- en groenblijvend plantje met kronkelende steeltjes en inderdaad oorvormige blaadjes. Het ‘mansoor’ wordt ook wel wilde gember genoemd, of zelfs hazelwortel, en stamt uit de pijpbloemfamilie; waarschijnlijk een bloemenfamilie met veel rokers. Een plek in de schaduw wordt op prijs gesteld. Die schaduw zal in mijn geval vooral van de blauwebessenstruik moeten komen tot de zon zich tegen het middaguur verplaatst heeft naar de voortuin.


Mansoor ofwel Asarum

En ook daar word ik geconfronteerd met achterstallig onderhoud. Stukje bij beetje neem ik de tuin onderhanden. Niet twijfelen bij halfvergane struikjes; afvoeren en blij zijn met de ruimte voor nieuwe kansen met nieuwe struikjes. En daarbij ook praktisch te werk gaan. Planten die het nog steeds goed doen splitsen en weer terugzetten: meer van mooi, Planten die het de vorige zomer lieten afweten moeten vervangen worden.

Maar het is sowieso elk jaar weer leuk om een tuinplantenverkoper te bezoeken. Wie planten afvoert moet nieuwe aanvoeren - dat is gewoon een verplichting voor jezelf én voor het leven in de brouwerij van je tuin. Het is weliswaar nog wat vroeg om daarmee te beginnen, maar binnenkort zal het aanbod maximaal zijn; dan moeten we er echt op uit!

Tijd dus om naar buiten te gaan, gewapend met papier en potlood, om een verlanglijstje te maken - mede namens mijn tuin!

VOORJAAR IN AANTOCHT!

Heggenmussen

We hebben er best lang naar uitgekeken, met in februari ook nog een dag extra, maar nu komt het voorjaar toch echt in beeld. Maart roerde nog even zijn staart en april is soms wat twijfelachtig, met doen wat hij wil. Maar wij kunnen zelf wel uitmaken wat we willen. Gewoon naar buiten, met een (verlang)lijstje met de namen van planten die we helaas moeten vervangen en natuurlijk ook van planten die we er graag nog bij willen hebben. Want zo gaat dat met tuiniers: we zijn de menselijke variant van Rupsje Nooitgenoeg.

Wat bloeit er in april? Het fluitenkruid, Anthriscus sylvestris, neemt deze maand het voortouw en kleurt de bermen wit. Maak er een boeket mee en verzamel de zaden: dan floreren ze volgend jaar in je eigen tuin, tussen de vaste planten die óók nu in bloei komen, zoals de kievitsbloemen en de kerstrozen. Laat je fantasie de vrije loop en verspreid de planten over de hele tuin. Nieuwe bolgewassen mogen ook meedoen!

Kerstrozen in bloei
Je kunt het ook eerst uitproberen in een deel van de tuin en het heeft natuurlijk ook wat tijd nodig om tot een mooi eindresultaat te komen. Een kleurenschema is niet nodig, het mag ook ‘gespikkeld’ zijn. Natuurlijk hoef je voor zo’n experiment niet meteen je hele tuin overhoop te halen. 

De planten die als eerste in beeld komen voor dit experiment zijn de bolgewassen. Die kun je na de bloei per stuk uitgraven en verdelen over de tuin met één tot hooguit drie bollen bij elkaar. Om bij het planten van nieuwe gegadigden de bollen niet te beschadigen is het handig om er een houtje bij te steken. Zo nodig kun je de houtjes nummeren en noteren waar welke bolsoort geplant is. Maar het is niet ‘bolgoed al goed’.

Ook vaste planten kun je nu voorzichtig opgraven, splitsen en verdelen over de hele tuin. Niet teveel van dezelfde kleur bij elkaar en niet teveel van dezelfde soort! De hoogte van de planten mag wèl een rol spelen. Verdeel eerst de hoogste exemplaren over het hele tuinoppervlak. En doe dat vervolgens met de lagere planten. Deze categorie bij voorkeur ook langs de randen van je tuin. Wissel ze af met kruipertjes en bodembedekkers die zich óók tussen de vaste planten mogen begeven. Tot zover!

Want ook zonder al die opgravingen is er genoeg te doen, na de winter. Vorstschade is weliswaar niet of nauwelijks voorgekomen, maar het staat nog niet vast dat dit in de komende winters ook het geval zal zijn. Misschien moeten we ons nog niet laten verleiden tot een grootschalige aanschaf van vorstgevoelige planten - maar een béétje uitproberen moet kunnen.

Verbena bonariensis, ijzerhard, krijgt bezoek van een vlinder

Zoals met de categorie matig winterharde planten ofwel winterhard gedurende een korte en niet te strenge vorstperiode. Daaronder vallen de blauwe treurceder en de portugese laurierkers, maar ook salie, lampepoetsergras (Pennisetum alopecuroides) en  ijzerhard  (Verbena  bonariensis). Je kunt zelfs experimenteren met een perzikplant; die is ook hier in Nederland vorstbestendig, mits geplant in de volle grond. Denk je eens in: perziken, zomaar in je eigen tuin! 

Het lampepoetsergras heeft overigens niets te maken met lampen en poetsen en ook niet met gras. De brede bladeren verkleuren van donkerrood naar grijsgroen. Ook mooi aan deze plant is de lange bloeitijd: van mei-juni tot maar liefst in de herfst. Daar heb je dus meer dan de hele zomer plezier van.

En heb je wel eens gehoord van ‘windbloemen’? Dat zijn anemonen: ze hebben aan een zuchtje wind al genoeg om in beweging te komen. De familie ‘Anemonen’ is behoorlijk uitgebreid: er kan gekozen worden uit maar liefst 120 soorten. Anemone coronaria is met 25 centimeter de grootste in deze familie - toch een bescheiden afmeting. De kleuren van de bloemen variëren van donkerblauw, rood en roze tot wit. Als je er veel van hebt kun je ze ook promoveren tot ‘snijbloem’, maar zelf zou ik deze windbloemen fijn vanuit de tuin naar mij laten (z)waaien.

Kom, we gaan er weer op uit!

TUINKALENDER APRIL-MEI


TUINKALENDER

 Nachtvorst kan in april en zelfs in mei nog steeds voorkomen. Houd daar rekening mee en dek vorstgevoelige planten zo nodig af.

 Verzamel de nog achtergebleven afgevallen bladeren en laat ze betijen in het compostvat.

► Maar begin ook met inventariseren: welke planten hebben de afgelopen natte winter niet overleefd?

 Worden ze vervangen door dezelfde soort of kiezen we voor vorst- en regenbestendig-heid? 

Groninger Kroontjes
 Heb je nog niets eetbaars in je tuin, ga er dan nu op uit. Een appel- of perenboom(pje), bessenstruiken, een hazelaar: verser kun je deze vruchten niet krijgen. 

 Ook groenten kun je al in april buiten planten: broccoli, rode kool, spitskool, om er een paar te noemen.

 En niet te vergeten: pompeuze pompoenen!

 Binnen voorzaaien kan ook eerder: papavers, korenbloemen, zonnebloemen, mais, noem maar op.

Korenbloemen!
 In april mogen alle ‘voorgezaaiden’ naar buiten; met de potplantjes kun je gemakkelijk de beste plekken aangeven.

 Reserveer ook ruimte voor kruiden zoals basilicum, peterselie en tijm. Voorzaaien of kant en klaar in (bloem)potjes kopen.

Zaai in mei ter plekke de radijzen, worteltjes, bietjes en uien.

 Nu kunnen ook vaste planten rechtstreeks gezaaid worden zoals zonnebloemen, korenbloemen en goudsbloemen.

En niet te vergeten kruiden: basilicum, peterselie, bieslook, lavas (maggiplant) en anijs.

 En laat nog wat nestmateriaal voor het vogelvolkje liggen!