vrijdag 6 juni 2014

NIEUWE ARTIKELEN


NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
4 JULI 2014


Niet eerder bloeide de clematis zó mooi!



Verslag van onze vakantie in Denemarken: DENEMARKEN

Hier aan te klikken: TITELS COLUMNS
Hier aan te klikken: TITELS HEGGENMUSSEN
Hier aan te klikken: TUINKALENDERS
Hier aan te klikken: TUINFOTO'S
Hier aan te klikken: ANDERE TUINEN (waaronder DENEMARKEN)

AFSLAPNING

In míjn tuin …
  


... staan de planten dicht op elkaar, omdat ik nooit weerstand heb kunnen bieden aan kwekers en tuincentra. En dat blijft kennelijk ook zo. Komt in andere tuinen het vingerhoedskruid aanwaaien, bij mij verdwijnen ze geruisloos. Maar toch heb ik, voor € 7,- nota bene, weer een exemplaar aangeschaft en staan bakken vol zaailingen te wachten op een eigen plek.


Nee, dán de tuin waar ik nu, in de laatste week van mei, al schrijvend op uitkijk! Een breed en letterlijk golvend gazon strekt zich uit naar het water van de fjord, dat vandaag met kleine kopjes op de golven richting Vejle geblazen wordt. We zijn dan ook een weekje in het Deense Børkop, wat letterlijk ‘gunstige wind kop’ betekent. Ter verwelkoming stond er op de tafel een vaas met rozenbottelbloemen - wat een heerlijke geur! 

Ze komen uit de tuin (‘have’ heet dat hier), waar ze samen met fluitenkruid een tientallen meters lange haag vormen langs de buurtuin, die  overigens voor meer dan de helft vol staat met rozenbottels.

Roze rozenbottel

Fluitenkruid

Muizenoortjes
Het gras is geel doorspikkeld met muizenoortjes, Hieracium pilosella, en halverwege bloeit een brede strook beemdkroon, Knautia arvensis. In de vroege ochtend huppelen er twee  hazen, die voor deze plantjes geen belangstelling hebben en uiteindelijk hun hazenpad weer kiezen. Dat doen wij ook: het is prachtig weer en nadat we de eerste dag een lange wandeling gemaakt hebben langs en boven op de Trelde Klint (klif), reden we gisteren naar Horsens, waar mijn man dringend een boekwinkeltje moest bezoeken, omdat hij er vijf jaar geleden zo goed geslaagd was. Nu vond ík er een mooi boek: ‘Discovering Hedgerows’, over alles wat er per maand in en onder heggen te vinden is aan planten en beestjes! 


Prachtige paarse distel
Denen maken ook graag een praatje met hun bezoekers en ‘Groningen’ is hier niet geheel onbekend. In dit winkeltje werden we, in het Engels, geattendeerd op Papenburg: “... niet zo ver van jullie grens, daar kun je een scheepswerf bezoeken!” Toen we daarna in Vejle ook nog de Handelskompagnie Søstrene Grene ontdekten (voor de achterblijvers: zie de Grote Markt in Groningen!), kon mijn dag niet meer stuk. Bolletjes katoen, een piepklein opvouwbaar schaartje in een piepklein doosje, eierlepeltjes, die in Nederland door niemand meer verkocht worden, hier in de vrolijkste kleurtjes, enzovoorts.


Gras voor de haas, beemdkroon voor het mooi
Koren, ook voor het mooi 

Maar vandaag maken we alleen een wandeling langs de fjord. ‘Rum til afslapning’ las ik in een Deens tuintijdschrift: ruimte voor ontspanning, in je vakantie én in je tuin!

Zie voor meer foto's: DENEMARKEN

Juni 2014

FRUIT ABC

Heggenmussen

Het is juni: de zomermaand! Tijd voor een fruit-abc!

Aardbei. Overal zijn de potjes met kant en klare plantjes te koop. In de tuin breiden ze zich met lange uitlopers vanzelf uit.
Blauwe bes. Deze zoete bes houdt van zure grond, dus staat de mijne in een grote pot met turf door de grond. De bessen worden rechtstreeks van de struik geconsumeerd, zó lekker!
Cranberry. Geen gemakkelijke plant en niet overal verkrijgbaar. Het struikje gedijt in zure, natte grond. Op Terschelling en Vlieland tieren ze welig, maar ook in het Fochteloërveen bij Assen komen ze voor, in bescheiden aantallen.
Druif. Met druivenranken boven je hoofd kun je je zomaar in Frankrijk wanen, op je Hollandse terras. Ze zijn lekker en, dát wel, ze hebben pit.


Aardbeien: in een hoge pot hangen ze 'vrij'
Engelwortel. Een prachtige plant! De stengels van de engelwortel kun je konfijten en daar zelfs likeur mee maken.
Framboos. Ze zijn er niet alleen in rood, maar ook in zwart en geel. En allemaal even lekker, de zomerframboos én de herfstframboos.
Gezond fruit: dat zijn ze allemaal!
Hazelaar. Drie jaar na de aanplant kun je de eerste hazelnoten rapen. Goed voor vitamine E en onverzadigde vetzuren. Er is ook een roodbladige variant.
Ingemaakt fruit is óók fruit. Maar ik ben de eerste om toe te geven dat zó van de struik eten het gemakkelijkst is.


Blauwe bes; er zijn meer soorten met verschillende 'rijp'tijden.
Allemaal even lekker en gezond!
Japanse wijnbes. Dat is toch zó lekker: weken kun je ervan plukken, want ze rijpen niet allemaal tegelijk. Fris en fruitig. De lange gestekelde takken laten zich gemakkelijk leiden. Na het seizoen de ‘afgedragen’ takken bij de grond afknippen en nieuwe takken aanbinden.
Kruisbes. Met wat kalk door de grond bereik je mooie resultaten. Bij het plukken oppassen voor de stekels. Er zijn rassen met groene, gele of rode bessen. Goed voor drie kleuren jam op tafel.
Lekker fruit. Daarvoor mag je afgaan op je eigen smaak.
Meloen. Zelf kweken kan in een platte bak of kas. Graaf daar eind februari een gat in de grond en vul dat met paardenmest, waar stro doorheen zit. Het bultje afdekken met de uitgegraven grond. Half april bij een temperatuur van ruim 20° C (boven de verwarming) meloenpitten zaaien. Één keer water geven is voldoende en als de zaailingen groot genoeg zijn, kunnen ze half mei op het mestheuveltje geplant worden: lekker warm. Zodra de bloemen verschijnen raam of deur openzetten, zodat bijen en hommels hun bestuivende werk kunnen doen. Maar een meloen kópen kan natuurlijk ook.


Blauwe druiven; geen Franse oogst,
maar ze hangen wel hier boven je hoofd!
Netmeloen. De naam zegt het al: zie boven
Overvloed. Dat is nooit een probleem: fruit kan direct verwerkt worden tot jam of sap. Invriezen geeft de mogelijkheid om dat later te doen. Met los ingevroren fruit kun je toetjes versieren. Maar de kortste weg is die naar buren, familie en vrienden!
Peren. Daarvoor moet je een boom aanplanten. Als dat geen zelfbestuiver is en er in de buurt ook geen perenboom staat, zul je twee ‘perelaars’ moeten planten. Weinig ruimte en toch peren eten uit eigen tuin? Neem dan een ballerinaboom, ofwel kolomfruitboom. Deze miniboompjes hebben geen takken, maar produceren heel behoorlijk. Zowel ‘Conference’ als ‘Doyenne du Comice’ zijn zelfbestuivend.
Quality time. Dat is alle tijd die je besteedt aan het kweken van fruit.


Rozenbottels; wit- of rozebloeiend, met een heerlijke geur,
in Nederland net zo goed als in Denemarken aan de Vejlefjord!
Rozenbottel. Heerlijk geurende bloemen roze of wit, bottels rood. Hondsroos (Rosa canina) en rimpelroos (Rosa rugosa) leveren bottels voor rozenbotteljam. De bottels hebben een hoog vitamine C gehalte, naast vitamine A, B1 en B2. Laat ook wat aan de struik hangen: in de winter overleven vogels als de koperwiek dankzij jouw rozenbottels.
Slijmappel. Deze appel (Aegle marmelos) behoort tot de wijnruitfamilie (Rutaceae). Het is een tot vijftien meter hoge boom met korte stam, die van nature voorkomt in Zuid-Azië: India, Myanmar, Pakistan, Bangladesh en Indochina. Gezien ons klimaat moeten wij deze slijmappel helaas vergeten.
Tamme kastanje. Deze boom gedijt bij voorkeur in het Middellandse Zeegebied, maar is al door de Romeinen in ons land ingevoerd, voornamelijk in het zuidoosten. Gezien de opwarming van de aarde zouden we hier misschien ook eens zo’n boom kunnen proberen, om kastanjepuree te maken: ‘crème de marron’. Of ‘marrons glacés’, ook niet te versmaden!
Uien. Geglaceerde uien dan?!


Kruisbessen; deze zijn groen en dat heeft ook wel wat.
Vlierbes. Zou iedereen moeten hebben. Bloesem(limonade) helpt bij het afdrijven van zweet en verkoudheid. De bessen zijn rijk aan vitaminen; lekkere jam, maar je kunt er ook wijn mee maken. Of thee trekken van blad en bloesem.
Witte bes. Heeft dezelfde kwaliteiten als de rode bes.
Xylotheek. Een verzameling hout van verschillende boomsoorten. Het zijn kleine kistjes die eruitzien als boeken, met in elk onder andere de beschrijving van de betreffende boomsoort. Deze documentatiemethode wordt vrijwel niet meer gebruikt: we kunnen dus rustig op onze houtjes bijten.
Zwarte bes. Doet u mij nu maar een glaasje cassis!

Juni 2014





TUINKALENDER JUNI 2014

TUINKALENDER  

Blij met de bij


 Eerst het goede nieuws: Intratuin stopt met de verkoop van glyfosaathoudende middelen! De verkoop van de huidige voorraad gaat nog door tot september, maar het bedrijf heeft ‘... voldoende ecologische alternatieven in het assortiment’, dus de keuze is gauw gemaakt. Waar blijven de andere groengrootgrutters?!

 Ook goed nieuws: prinses Beatrix heeft een nieuw volk gekregen: Buckfast-bijen! Of zij ze zelf gaat regeren vermeldt het bericht niet.

Taxus-vormsnoei

 Snoeien! Eerste helft juni: haagbeuk (Carpinus betulus). Tweede helft juni: buxus, taxus en  beuk (Fagus sylvatica). Eind juni, begin juli: hulst (Ilex) en laurierkers (Prunus laurocerasus). Heel juni: cipres (Cupressocyparis leylandii). Liguster vanaf april tot oktober.


 Snoei buxus op een bewolkte dag. Vlak na een regenbui is ideaal. Breekt alsnog de zon door, leg dan een laken over de gesnoeide struik(en).


 Geef potplanten, zeker als het droog is, dagelijks water en wekelijks vloeibare mest.


Buxus in de bocht

 In de moestuin kan nog steeds gezaaid worden. Zoals: bietjes, radijsjes, basilicum, stamboontjes en de cadeau gekregen lange zwarte radijzen: Noir gros long d’Hiver de Paris! (Oogsten als het herfst is in Parijs!)



 Houd onkruid en het slakkenbestand onder de duim en bedenk: de aanhouder wint.


Vrouwenmantel
 Het vijverwater is nu op temperatuur voor nieuwe waterplantjes.


 Knip uitgebloeide bloemen (vrouwenmantel en rozen!) en lelijk blad af; voer voor de compostbak.

 Houd de klimplanten in toom met binddraad.

 Blijf vooral ook het gras maaien.
Een rode roos

 Bewaren deze zomer: ijsstokjes, om volgend jaar de zaailingen van een naambordje te voorzien.

 Geef je (klein)kinderen de liefde voor het tuinieren mee met voor ieder een eigen vrolijke pot met aarbeiplantjes!

Juni 2014

TUINFOTO'S MEI 2014

TUINFOTO’S

3 mei 2014
De afgezaagde takken van de vuilboom lopen uit 

De rijstrand die ik nooit gebruik, is slotgracht geworden:
onneembaar voor slakken?!

4 mei 2014
Altijd merels in de tuin: welkom.

6 mei 2014
Waar komt deze lathyrus toch vandaan??

Dit ziet er wel erg 'clean' uit.

9 mei 2014
Rosa Mme. Alfred Carrière.
Het lijkt een goed jaar te worden voor deze roos.

16 mei 2014
Niet meer te stuiten!

Wat een schildersverdriet!

Mooi 'onderdoorkijkje'.

16 mei 2014

20 mei 2014
Groen blijft een mooie kleur.


Daar komt ze aan: Mme. Alfred Carrière!

20 mei 2014
Zo te zien profiteert ook deze clematis van meer licht,
nu de berk weg is.

Carrièrevrouw in close-up!

Rosa Zépherine Drouhin moet nog
wat aansterken.



Clematis Recta Purpurea

Pottenverzameling

Onze 'voordeurroos'

22 mei 2014
Geranium Philippe Vapelle

Stachys byzantina ofwel ezelsoren

Allium Purple Sensation - en dát zijn ze!

Mooi in bloei, de goudbladige jasmijn

De eerste geranium Patricia

Mme. A. Carrière is een doorbloeier ;)

Deze hosta staat al zo lang in zijn pot, dat hij er niet meer uit kan.
Geen idee hoeveel grond er nog in zit - en dan toch weer zo mooi uitlopen!


Allium Bulgaricum wurmt zich naar buiten

donderdag 5 juni 2014

Hoe wij 'tuinden' in Denemarken


Voor de laatste week in mei vertrokken wij naar Denemarken, waar we een zomerhuis huurden aan de Mads Madsens Vænge, Mørkholt Strand, gemeente Børkop. Dit alles aan de Vejlefjord.


Wegwerkzaamheden en een ongeluk op de Duitse snelweg leverden behalve een vertraging van zo'n 2½ uur toch ook een aardige foto op van dit paard, dat op eigen gelegenheid al een stuk verder geweest zou zijn.


(Alle foto's zijn te vergroten door ze één of tweemaal aan te klikken.)

24 mei 2014


De heenreis: allemaal in de file,
ook deze mooie paardenstaart



Maar we zijn op de goede weg:
richting Denemarken



Het land glooit en prachtige wolken torenen boven de bomen uit

'Vergezicht' op de Deense snelweg
Veel Deense kerken zijn wit


Daar ligt de Vejlefjord: we zijn er bijna

22.12 u.: ons uitzicht over de fjord - er ligt een zeilboot voor anker

25 mei 2014



Twee hazen bezoeken deze 'tuin'
's ochtends en 's avonds - overdag doen ze waarschijnlijk aan watersport, zoals bijna iedereen hier.
De zeilboot heeft ook zijn anker alweer gelicht.
Maar ons lijkt het water van de fjord nog wat fris en, for
sikkerhed!, laten we de boot met de wielen in de lucht liggen.

We rijden naar Trelde Næs (naes = kaap, landpunt) om een wandeling te maken langs de kust. Het strand is hier nooit breed en vooral stenig. De hoge kust is voor een deel afgekalfd, waarschijnlijk vooral door de wind, die hier vanaf de Lille Bælt (Kleine Belt) vrij spel heeft over de 22 km lange fjord. Langs de zuidkant van de fjord zijn met grote keien dammetjes gelegd. Aan de oostkust van Denemarken is er vrijwel geen eb en vloed.
In de loop van de week zullen we zien hoe het water van de fjord rustig en glad voorbij stroomt, maar, opgezweept door de wind, ook golven met witte koppen kan hebben.
 De 'neus'
We laten de neus voor wat hij is en beginnen aan onze strandwandeling

Ondertussen zoek ik naar stenen met een gat erin. Er zijn wel veel stenen met kuiltjes; misschien zijn de gaatjes-stenen zo langzamerhand op
En deze zijn sowieso te groot om mee te nemen


Het uitzicht is prachtig

maar nu even doorlopen ...

Een ooit neergestorte boom
Hier vliegen de zwaluwen naar hun nestgaten


De helft van de  boomwortels daar
boven hangt in de lucht


Van boom tot sculptuur

Nog meer sculpturen - en geklauter

Kwikstaartje!



Een lier in onbruik



Kijk, zó hoog is deze 'wand'
Maar hier is de trap ...


Dat was een hele klim
even zitten, het zijn víer trappen!


en kijken uit op het strandje

We vinden een smal paadje,
 boven langs de klif


Fluitenkruid!

En deze gedenksteen, aan het eind van de
wandeling, moeten we nog eens ontcijferen

26 mei 2014


Nestkasten in de tuin en een slinger stenen aan de dakrand: een fijn Deens huis!  



Vandaag naar Vejle, waar de molen zéker genoeg wind vangt

Lekker geluncht
in het 'moderne' deel van het centrum


Het Raadhuis van Vejle

Links Søstere Grene, naast een mooi oud pand

Bijzonder detail
Dit ook: een kunstige watervoorziening!

Maar hier ging het om: het boekwinkeltje in Horsens!!


Sympathiek: op de bankjes onder de boom kunnen de ouderen bijpraten, op de schommels ertegenover de jongeren.

27 mei 2014


Meeuwen op de zwempier;
ze stappen er niet in
Groot schip op weg naar Vejle
Ook bij het piertje staat het
water hoger
Er komt meer wind: golfslag


Tijd voor een wandeling langs de rozenbottels en meer

zoals korenvelden

Je zou hem zó uitgraven en meenemen,
deze distel. Doen we niet.
Dat doen we zéker!

28 mei 2014
Het Koldinghus





De binnenplaats is niet veranderd,
sinds wij hier 26 jaar geleden voor
het eerst waren
En straks staan we op
de toren!



Prachtige combinatie van oud en nieuw

Het kasteel is multifunctioneel
geworden met opvallende verlichting.
Danish Design!

De oude stenen fraai 'ingelijst'


Voor iemand met hoogtevrees (ik) is dit
een adembenemende diepte!

Maar als je naar de top wilt, moet
je toch maar even doorzetten
Dat heeft deze meneer ook gedaan
en kijk hem daar nu staan!

De Rebecca Hammann vaart uit
De haven van Kolding

Hier kwam Rebecca net los van de kade




en wij dalen weer af - er is nog veel te zien,


zoals deze prachtige zilveren bekers, met karakter

In de gewelven bekijken we ook even de 'kerker' en dan zijn we toe aan bier, koffie en æbletærte. In een glazen schaaltje, met veel room en een blaadje rode geluksklaver! Dáár had ik nou een foto van moeten maken. Maar ja, je bent op vakantie, en dan wil je ook wel eens even rust. Ter vervanging dit (aangepaste) recept van internet.

Porties: 8 1 kilo appels, bv Elstar of Jonagold sap en rasp van 1 onbespoten citroen 175 gram suiker ¼ liter appelsap 1 theelepel kaneel knapperige koekjes  200 ml slagroom 8 blaadjes ‘geluks’klaver (Oxalis triangularis)
Bereidingswijze:
Appels schillen, in partjes snijden en met citroensap en rasp, het appelsap en 100 gram suiker kort laten stoven in gesloten pan en af laten koelen.
De koekjes (niet te fijn) hakken en eventueel in een koekenpan roosteren (niet te bruin), dan de kaneel en suiker erdoor scheppen.

Oxalis triangularis: geluksklaver
Schep de appelstukjes in mooie glazen schaaltjes en schep de helft van de koekjes erover. Dan een dikke laag geklopte slagroom en de rest van de koekkruimels. Versier met het klaverblaadje.



Aangetroffen in de museumwinkel: een heuse (gehaakte) dronning: koningin





De kasteeltuin: bladstructuur en groen - meer is niet nodig

De zon breekt door - we gaan terug naar de Vejlefjord,
na een bezoek aan een zeer veelzijdig en mooi museum.
29 mei 2014

9.51 u: een hoofd!
Met een hoedje en een kano!


Het water in de fjord is weer tot rust gekomen.
Hieracium pilosella

En dit is nu een muizenoortje, 


10.54 u: daar is de kanoman weer!

Mooi schip

maar dit overtreft alles, zelfs zonder het geluid!

We gaan vandaag naar Fredericia en Middelfart.
Ook in Denemarken werkt men aan de weg -
deze is mooi kaal geschraapt, tot en met de

afstribnung (belijning).

Fredericia is een oude vestingstad met veelal rechte straten
De imposante stadswal
van Fredericia


met imposante kanonnen!





De kogels zijn aaneengesmeed, for sikkerhed!

Dezelfde straat, nu van bovenaf
In de verte de watertoren,
goed beschermd



Standbeeld Landsoldaten, de militair te voet

Zicht op de 'nieuwe' brug naar Middelfart op Funen
'De groene plekken in een stad
zijn groene genoegens'
En dat klopt!







Deense madeliefjes

En inderdaad: geen kleine jongen
Een 24 ponder; voor de liefhebbers

De watertoren.
Te bezichtigen vanaf 7 juni.

Dan gaan we eerst nog maar even naar Middelfart

De aanloop ...

... het uitzicht ...



... we zijn er


We wandelen over een hooggelegen pad langs de Fænøsund

en keren over de oude brug terug naar Jutland.

30 mei 2014



Vandaag lopen we langs de fjord in oostelijke
richting; inmiddels is mijn oog iets meer geoefend
in het herkennen van stenen met een gat; het
zijn er nog heel wat!
Mijn droom van een tuin: alleen maar geurende
rozenbottelstruiken! Wel jammer dat dat maar een
maand duurt. Maar ik neem een stek mee uit het
 boeketje dat ter verwelkoming op de tafel stond.

Bootjes hebben soms ook vakantie. Kijk ze
eens lekker op hun buik in de zon liggen!
Toonbeeld van Deense gastvrijheid: zelfs op
het strand staan de stoelen klaar.

Kijk eens! hoe vaak de steen opspringt!
Dát is nog eens keilen!
Kaart van het gebiedje

en nog één keer deze steile weg
aflopen
Nog één keer een steile weg
oplopen



Wie er ...
... het eerste is!


Op de valreep bloeit de roos bij het houthok
Het is Mme. Alfred Carrière! Aangenaam!

31 mei 2014


Het huis is klaar voor de volgende bezoekers en wij

kijken nog één keer uit over de Vejlefjord: we gaan naar huis

met onderweg dit déjà vu: een peerdensteert!
Onscherp, want deze rit verloopt zonder files
en ongelukken: op normale snelheid!

Zie ook de column AFSLAPNING