DE KONING DER VOGELS

In míjn tuin …

... kan ik het niet meer ontkennen: het wordt toch winter, of ik dat nu leuk vind of niet.

Sijsjes!

Gelukkig verdringen de vogels zich rond de voerplekken in de tuin en dat geeft een vrolijke afleiding. De meeste komen in troepjes, sommige zijn ‘Einzelgänger’, zoals roodborst en winterkoning.
Misschien is het winterkoninkje wel de grappigste van het stel. Een opgewekt, bedrijvig vogeltje, dat zelfs in de winter nog tijd heeft om ook luid ‘zingend’ zijn aanwezigheid kenbaar te maken.

De familie winterkoninkjes, Troglodytes, komt uitsluitend voor in Amerika. Waarschijnlijk is ooit één soort de Beringstraat overgestoken en zo in Europa, Afrika en Azië beland: ‘onze’ winterkoning, Troglodytes troglodytes. De vertaling van de Latijnse naam luidt: holbewoner. Dat doet mij niet direct denken aan een vogeltje van nog geen tien centimeter en een ‘gewicht’ van plusminus vijf gram! Toch hoort dit op een na kleinste vogeltje (het goudhaantje is de kleinste) tot een van de meest algemene soorten hier. Ze eten insecten en spinnen, ook wel slakken, en in de winter cakekruimels(!) en zaden. De winterkoninkjes die wij in de zomer zien zijn standvogels: die blijven het hele jaar. In de winter komen daar soortgenootjes bij uit koudere gebieden: trekvogeltjes. Strenge kou is desastreus voor deze kleine beestjes. Ze slapen daarom soms met tientallen tegelijk, dicht opeen, in nesten of nestkastjes. In strenge winters worden grote verliezen geleden, maar doordat ze in het voorjaar vaak en veel nestjes hebben, blijft de populatie toch op peil.

Verhaal voor bij de kerstboom: een Griekse sage vertelt hoe de vogels een koning kozen. De vogel die het hoogst kon vliegen, zou hun koning worden! Dat was natuurlijk de arend, met zijn machtige vleugels. Maar het kleine winterkoninkje had zich verstopt tussen de veren van de arend en toen die boven alle andere vogels uitgestegen was, vloog de winterkoning op uit de veren van de arend en werd daarmee de koning van de vogels. Daar was niet iedereen het mee eens en er volgde een nieuwe uitdaging: kon de koning ook in de aarde doordringen? Daarop kroop het winterkoninkje in een muizenholletje. Alwéér iedereen gefopt! Toen kreeg de uil opdracht de wacht te houden bij het muizenhol, zodat de winterkoning niet zou kunnen ontsnappen. Maar de uil viel in slaap en het winterkoninkje kroop uit het holletje: hij werd alsnog de koning van de vogels en de uil schaamde zich zó dat hij zich overdag niet meer liet zien!

Fijne kerst met mooie verhalen en in 2012 een vroeg voorjaar! 

December 2011