vrijdag 11 oktober 2013

NIEUWE ARTIKELEN



NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
15 NOVEMBER 2013


Onze Groninger Kroontjes: hopelijk zijn ze rijp vóór de vorst komt ...


Hier aan te klikken: TITELS HEGGENMUSSEN
Hier aan te klikken: TITELS COLUMNS
Hier aan te klikken: TUINFOTO'S
Hier aan te klikken: ANDERE TUINEN 

TENTOONSTELLINGSKOOITJE

In míjn tuin …

 ... hangen diverse vogelhokjes waar het grut veilig en beschut kan slapen en in het voorjaar een nestje kan bouwen. Kleine dichte hokjes: precies wat deze vrijbuiters nodig hebben. Het gat van de deur is altijd open: ze kunnen er zó weer uit.






















Pal voor ons raam hangt ook een vogelkooi. Op de kop getikt voor vijf gulden in een nostalgische fase in mijn leven: laat ik ouwe vogelkooitjes gaan verzamelen! Dit exemplaar heeft vooral veel tralies en biedt weinig beschutting. Er zit een laatje onderin, voor vogelgrit. En twee cirkels in het traliewerk met aan de buitenkant houders voor voerbakjes. Ik had geen idee waar zo’n hokje voor diende, had er ook nog nooit een gezien, maar dat droeg vooral bij aan de exclusiviteit van mijn vondst. Kort daarop kwam een vriendin langs. “Hé, wat leuk! Heb jij er óók zo een!” riep ze. Ook nostalgisch bezig. Alleen, ai, had zij er tien gulden voor betaald. Daarmee steeg de waarde van mijn kooitje: het was dus niet alleen een gewild object, ik leek er ook een ‘neus’ voor te hebben, voor de helft van de prijs!

Het bleek een tentoonstellingskooitje te zijn, dat door vogelliefhebbers, eh, nou ja, mensen die voor hun hobby mooie vogeltjes kweken, gebruikt wordt om hun prijsvechtertje ten toon te stellen. Soms wel een hele week. Wat zielig.
Uiteindelijk is het verzamelen bij die eerste ouwe vogelkooi gebleven. Ik kon maar beter degelijke nieuwe hokjes ophangen, ter ondersteuning van onze wildvliegers. Die beestjes vind ik mooi genoeg en ze vragen ook nog eens weinig onderhoud - daar ben ik altijd voor te vinden.
Nog één keer is het ouwe kooitje in gebruik geweest, toen ik er een mandje op vastgebonden had voor een merel met legnood. Zij bouwde er een nest in en broedde er haar eieren uit! Het mandje met het nest staat nog altijd op het kooitje en wordt vooral in het najaar druk bezocht door het mezen- en mussenvolk, op zoek naar insecten en soms zelfs complete nachtvlinders!




Laatst trok een pimpeltje, al spinnen pikkend tegen het raam tikkend, mijn aandacht. Even later ... fladderde hij in het tentoonstellingskooitje! Zo’n mooi pimpeltje: ik had zó met hem naar een tentoonstelling gekund! Maar natuurlijk hielp ik hem ontsnappen en luid piepend (dankjewel) vloog het pimpelmeesje tussen mijn handen door naar buiten. Gelukkig hebben we de foto’s nog, van zijn ‘minute of fame’ in mijn tuin voor vrije vogels!


Oktober 2013

WINTER IN AANTOCHT

Heggenmussen


Bruine hoedjes ...
De herfst is nog maar net begonnen en in de tuin is er nog niet zoveel van te zien. Maar wie goed kijkt, kan in vergeten hoekjes al paddenstoelen tegenkomen. Bruine hoedjes bij de stronk van de Zweedse meelbes en een echte inktzwam bij de vlonder in mijn achtertuin! Gelukkig is er ook de uitbundige bloei van de asters, van laag tot hoog en in een vrolijk kleurenpalet, om de overgang te verzachten.

Ze combineren geweldig, de asters, met sedum Herbstfreude, met de bloemen van hortensia’s, Eupatorium (koninginne- of leverkruid) en natuurlijk altijd met de groenblijvende heesters en hagen. En vergeet het opgewekte rood van de Persicaria’s niet, die al maanden de tuin prettig domineren en ook een enorme aantrekkingskracht hebben op vlinders, bijen en wespen. Van die  laatste waren er trouwens maar heel weinig dit jaar.

Aster laevis
Hortensia's met varens












Plant ook asters in de buurt van de nu bloeiende blauwe monnikskappen (Aconitum carmichaelii ‘Arendsii’ en Aconitum fischeri var. arcuatum). Door het koude voorjaar en de uitzonderlijk droge periode in de zomer zijn de monnikskappen, net als veel andere planten, dit jaar wel achtergebleven in groei. Fijn als we eenjarigen achter de hand hebben als cosmea (Cosmos) en kattensnor (Cleome): die matchen ook met hoge asters en zijn in een pot gemakkelijk overal tussen te schuiven voor een combinatie in wit of paars en roze. Want regeren is vooruitzien en in het voorjaar doe je dat door gul eenjarigen te zaaien.

Cosmea bipinnatus, cosmos, combineert met álles!
Maar ook nu is regeren vooruitzien, want er kan nog volop geplant worden: met het oog op de winter!  Zicht op ‘groen’ versterkt ons gevoel van welbevinden en dat hoeft geen exclusief voorrecht te zijn van de kerstboom; er is meer!
Het begint al met een groen gazon. Wanneer dat goed verzorgd de winter ingaat, is er al veel welbevinden gewonnen. Zolang het niet vriest kan ook in november nog een keer op een hoge stand gemaaid worden. Gevallen blad wegharken en daarna alleen nog maar ernaar kijken: nooit over bevroren gras lopen!
Wanneer het gazon ook in de zomer niet belopen of belegen wordt, zou je kunnen overwegen om deze monocultuur te vervangen door een beplanting met groenblijvers in een fraai patroon. Dat scheelt een hoop (maai)werk. Kijk eens bij de groenblijvende bodembedekkers: daar is voldoende variatie te vinden. Natuurlijk ook geschikt voor de border!

Bergenia, schoenlappersplant. Verkleurt in de winter naar bruinrood
Bodembedekkers zijn bodembeschermers. Vocht in de grond verdampt minder snel, de temperatuur onder het blad is gelijkmatiger. Bovendien vragen ze weinig tot geen onderhoud. En onder een gesloten bladerdek groeit geen onkruid. De meeste bloeien op de koop toe.
Een lijstje! Bergenia (schoenlappersplant) heeft groot blad dat in de winter ook naar rood verkleurt, zoals Bergenia ‘Eroïca’, 40 cm, met violetrode bloemen in april-mei. Standplaats: zon/halfschaduw. Het blad van Bergenia cordifolia, 25 tot 30 cm hoog, blijft in de winter meestal groen en de plant verkiest een plek in halfschaduw. Bloemkleur lichtroze.

Liriope muscari, met blauwedruif-achtige bloempjes
In groot contrast met het blad van de schoenlappersplant is dat van Liriope muscari, leliegras. Het blad van Liriope is inderdaad grasachtig: lang en smal. In de winter net zo groen als in de zomer. Vanaf augustus verschijnen dikke bloemaren met violetblauwe bloempjes, die zoals de naam ‘muscari’ al doet vermoeden, op blauwe druifjes lijken. Probleemloze plant voor een plekje in zon of halfschaduw. 

Op de voorgrond het zwarte blad van Ophiopogon
Leuk af te wisselen met Ophiopogon planiscapis ‘Niger’: niet wintergroen, maar winterzwart en in augustus-september getooid met lichtroze bloemetjes. In het najaar verschijnen er zwarte bessen tussen de zwarte lintbladeren, die de hele winter blijven. Een dankbare plant, die zich in een bescheiden tempo uitbreidt. Dat geldt ook voor  Geranium macrorrhizum, die al vroeg in het seizoen bloeit met licht- of donkerroze bloemen. In de winter blijft het groene geraniumblad, wat ook dan niet verveelt. Deze Geranium, zo’n 40 cm hoog, is gemakkelijk uit te breiden door deling.

Polypodium vulgare, eikvarentje.
Onderhoud: in het voorjaar lelijk blad verwijderen.
In mijn eigen tuin groeit al jaren het wintergroene eikvarentje, Polypodium vulgare, zo’n 30 cm hoog. Deze varen breidt zich in een rustig tempo uit, maar ik zou hem niet als een bodembedekker typeren. Daarvoor moeten we bij Polystichum polyblepharum zijn: naaldvaren of niervaren, 50 tot 60 cm hoog. Een sterke wintergroene bodembedekker met mooi glanzende donkergroene ‘bladeren’, die dicht over elkaar heen groeien in schaduw of halfschaduw. Tot slot nog een bescheiden, maar aantrekkelijke plant die zich ook weet te handhaven in zowel schaduw als halfschaduw: Tiarella cordifolia, schuimbloem. Fijn gevormd blad, in de zomer frisgroen en in de winter verkleurend naar bronsgroen. In mei en juni steken witroze pluimpjes boven het blad uit.

Acaena, stekelnootje
En zo zijn er nog veel meer groenblijvers: Pachysandra terminalis, Asarum (mansoor), Vinca (maagdenpalm), Ajuga (zenegroen) enzovoorts. Bodembedekkers in een potje kunnen het hele jaar geplant worden, tenzij het vriest of te droog is. Bij voorkeur eerst onkruid verwijderen en compost en/of mest met de grond vermengen, zodat de planten jaren vooruit kunnen.
Mooi werk voor de herfst, met uitzicht op een groene winter!

Oktober 2013

OKTOBER - NOVEMBER 2013

TUINKALENDER 



 Dit zijn de hoogtijdagen voor de asters!

 Rozen mogen ook nu, in oktober, nog wat mest hebben - ze groeien nog een tijdje door.

 Blijf klimrozen om dezelfde reden aanbinden.

 Haal half oktober de kuipplanten naar binnen.

 Dahlia’s na de eerste nachtvorsten uit de grond halen: dan is het mooie er ook echt af. Laat de knollen drogen, rol ze in kranten en overwinter ze binnen op een koele plek met een naamkaartje of een katoenen draadje: in de goede kleur!

 De regenton moet nu leeg, zodat hij niet stuk kan vriezen. Ook de toevoer afsluiten! Bij vorst de gieters ondersteboven zetten.

 Tijd om de tuinmeubels schoon te maken en naar binnen te brengen.

 Houd gazon, vijver en paden vrij van bladeren en gebruik die voor een beschermende laag in de border.

 De herfstcrocus bloeit nu: een mooi afscheid van de zomer, vooral als ze kunnen leunen op omringende lage beplanting.

Blijf groenblijvers water geven, ook in de winter als het niet vriest.




 Onkruid wieden: een tuinklus voor het hele jaar. Liefst met de hand.

 Alliumbollen planten in november. Alle andere bollen kunnen nog de grond in tot half december, tenzij het vriest.


 Zondag 27 oktober gaan we terug naar de wintertijd en draaien we de wijzers van de klok dus een uur terug. Lichtpuntje: na precies acht weken (zaterdag 21 december) gaan de dagen weer lengen!