NIEUWE ARTIKELEN

NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP

14 NOVEMBER 2014

Het is deze zomer weer niet gelukt om alle slakken te verhuizen over

een afstand van meer dan twintig meter, het 'point of no return'.

Gelukkig maar: dan had ik dit prachtige herfstplaatje moeten missen.

Hier aan te klikken: ALLE COLUMNS

Hier aan te klikken: ALLE HEGGENMUSSEN

Hier aan te klikken: TUINKALENDERS

Hier aan te klikken: TUINFOTO'S

Hier aan te klikken: ANDERE TUINEN

POTJE PINDAKAAS

Potje pindakaas met meelwormen: lekker!

In míjn tuin ...

... had ik niet veel meer nodig dan een potje pindakaas met meelwormen - voor de hongerige kool- en pimpelmeesjes, die met onze druiven niet uit de voeten kunnen. Terwijl een horde spreeuwen en ook nog wat merels toch dagelijks demonstraties druivenpikken ten beste geven. Aanvankelijk joeg ik ze weg door met onze degelijke Volkskrant ferme tikken tegen het raam te geven: daar hadden ze respect voor! En het gaf de druiven tijd om af te rijpen. Toen ook de tijd er rijp voor was, hebben we de oogst eerlijk gedeeld: de helft voor ons en de helft die achterbleef voor de gevederde vrienden.

Alleen een potje pindakaas dus, uit het tuincentrum. En vooruit, gezellig een kop koffie met iets lekkers en tuinlectuur erbij aan de leestafel daar.

Maar om bij de meelwormenpindakaas te komen moet je eerst langs de winterviolen. Als je die nú in een pot op de buitentafel zet, kunnen ze nog mooi uitgroeien voor het winter wordt. Vijf potjes. Dan langs de bollen, die ik dit jaar niet meer zou kopen omdat er voor de wormen in mijn tuin geen doorkomen meer aan is, met al dat bolgoed. Maar hé, witte narcisjes! Wat een schatjes! Triandrus Thalia heten ze, niet hoger dan 30 cm en ‘...uitstekend geschikt om in uw tuin te laten verwilderen’, maar dat laatste las ik pas thuis, toen ik ze in een pot wilde planten. 

De volgende vijf meter liet ik alle verleidingen links liggen; de vogelafdeling kwam al in zicht. Goed voor twee potten meelwormen in de pindakaas, maar natuurlijk ook een uitgelezen pakket met vetbollen, pinda’s en wat dies meer zij. Nou ja, de winter duurt máánden. 

Op weg naar de koffie passeerden we ook nog de ‘koopjeshoek’: heel even kijken! De grote potten met (gekwetste) phloxen, waar ik een zwak voor heb, liet ik braaf staan. Kleine potjes, 9x9 cm, waren er ook. Eén was uitgedost met enkel twee groene blaadjes. Het bijgevoegde plaatje toonde echter een luchtige wolk van kleine witte bloempjes met daaronder prachtig groot blad. 

Mijn Crambe: alvast in een iets groter potje gezet.
Niet te hard van stapel lopen ;)

Wat ik in mijn handen had, was het begin van een Crambe cordifolia ofwel zeekool: goed voor een hele vierkante meter tuin! En met meerwaarde: een zoetgeurende bijen- en vlinderplant, na de bloei getooid met kleine groene erwtenbolletjes! Gauw duwde ik het potje tussen de meelkaaswormenpotten. Tijd voor koffie en dan thuis nog eens bedenken waar ik toch die vierkante meters gelaten heb, in mijn tuin.

Oktober 2014

HERFSTKLEUREN

Heggenmussen

Eerst was er de zachte winter van 2013-2014 met ook nog eens een vroeg voorjaar en vervolgens een mooie zomer, met vooral in het noorden des lands ook in augustus mooi weer: weinig neerslag. In september kwam daar nauwelijks verandering in en het weer in deze maand is bepalend voor het tijdstip waarop de bladeren aan de bomen hun herfstkleur krijgen en zullen vallen. Door de droogte zijn heel wat bladeren helaas niet aan hun verkleuring toegekomen: ze konden na een dag met veel wind knisperend groen bij elkaar geveegd worden.

Viburnum bodnantense 'Dawn' in herfsttooi

Gelukkig bleef nog veel blad behouden: voor alsnog een afspiegeling van een ‘Indian Summer’. En die komt dit jaar extreem vroeg, wel drie tot vier weken eerder dan normaal.

Mijn Viburnum bodnantense ‘Dawn’ heeft al wekenlang naar rood verkleurd blad, waar de rose bloemtrosjes mooi tegen afsteken. Waarschijnlijk heeft dat niet alleen te maken met de gemiddeld lagere temperaturen in augustus, maar ook met het ongewoon vroege voorjaar. 
Begin augustus was vanuit de ruimte al te zien dat de Nederlandse bossen in deze periode ongeveer 8% minder groen waren dan vorig jaar. Dat wordt bepaald door de Groenmonitor, die ontwikkeld is door wetenschappers van Alterra Wageningen. Aan de hand van satellietbeelden kan (bij onbewolkt weer) worden berekend hoe groen elk blokje van 25 x 25 m van het aardoppervlak is. Nauw betrokken bij dit project is bioloog dr. ir. Arnold van Vliet, die ons waar nodig of interessant in het NOS Journaal op de hoogte houdt van ontwikkelingen in de Nederlandse natuur.

Groene bladeren bevatten miljoenen bladgroenkorrels. Die zijn dus alleen met een microscoop te zien. In deze korrels wordt lichtenergie omgezet in voedsel. Bij de omzetting is een belangrijke rol weggelegd voor het bladgroen: het groene pigment dat zich in de bladgroenkorrels bevindt. Onder invloed van lagere temperaturen wordt in de herfst het bladgroen in de bladgroenkorrels afgebroken en worden andere pigmenten zichtbaar. Dat kan geel zijn, oranje, rood of bruin. Typische herfstkleuren.

De herfstkleuren van een druivenblad

Het vermoeden is dat de naar verhouding lage temperaturen in augustus in combinatie met het ongewoon vroege voorjaar oorzaak zijn van de vroeg ingetreden herfstverschijnselen. Maar we mogen er niet van uitgaan, dat volgend voorjaar automatisch de bomen eerder groen zullen zijn.

Niet iedereen houdt van de herfst, maar hij komt ieder jaar terug en waarom zouden we daar niet in meegaan? Rood, geel, oranje en bruin zijn óók kleuren! Kies een gedeelte van de tuin waarop je vanuit huis een goed uitzicht hebt, maar ook een deel wat zichtbaar is voor voorbijgangers: een opkikkertje in deze overgangstijd! Er is onverwacht veel keus in herfstkleurige najaarsbloeiers. Ik noem er een paar.

Rode bessen in de kamperfoelie
doen ook mee

Laten we laag beginnen met winterviolen in oranje en geel. Ze kunnen in de volle grond geplant worden, maar in terracotta potten zullen ze extra de aandacht trekken. Voer de potten met bubbeltjesplastic om stuk vriezen te voorkomen en geef regelmatig water, behalve als het vriest. En net als in de zomer blijven de violen doorbloeien als je de uitgebloeide bloemen regelmatig verwijdert.

Sedum Herbstfreude zal iedereen zo langzamerhand al wel hebben: een klassieker met mooie donkerrode bloemschermen. En dat verveelt nooit. Ook in de winter, als de bloemschermen uiteindelijk verkleurd zijn naar zwart, blijven ze fotogeniek, onder een witte hoed van sneeuw.

Sedum Herbstfreude, nog niet helemaal op kleur

Potentilla fruticosa, ganzerik, is een sterk heestertje dat bloeit tot de vorst en, onder andere, goed combineert met Sedum Herbstfreude. Potentilla fruticosa ‘Tangerine’ wordt 70 tot 100 cm hoog en bloeit vanaf juni rijk met geel-oranje bloemen. Ook geschikt voor een haagje. In maart of april kan dit struikje tot op 10 cm worden teruggesnoeid. Maar vormsnoei is ook mogelijk. Potentilla fruticosa ‘Primrose Beauty’ bloeit roomgeel en is een echte vlinderplant. In de herfst krijgt het blad een koperkleur en in de winter trekken de roodbruine twijgen de aandacht. Probleemloze planten. Ze zijn nauw verwant aan aardbeien en dat is goed te zien.

Rosa Bonica is voor een
rose accent in de herfst
ook niet verkeerd

Rozen bloeien vaak ook nog lang door. Stamroos ‘Amazing’ heeft abrikoos- tot oranjekleurige bloemen en kan ook in een stevige pot of bak geplant worden.

Dan de vlinderstruik: Buddleja davidii. Zelfs deze struik is verkrijgbaar in rood of geel. Als het weer een beetje meewerkt, kunnen vlinders (en bijen) ook in oktober hier nog ‘tanken’. In de voor vlinderstruiken meer traditionele kleur paars is deze struik natuurlijk ook goed te combineren met gele, rode en oranje herfstkleuren.

Rudbeckia fulgida Goldsturm:
goudkleurige herfstbloeier

Graspluimen zijn bijzonder geschikt om de zomer uit te wuiven. Een greep: Miscanthus sinensis ‘Rothsilber’: oranjerood, ‘Africa Rother Pfeil’: koperrood, ‘Gracillimus’: brons, ‘Yaku Jima’, een dwergvorm: bruinroze en ‘Ghana’: breed rood blad.

Nog hoger wordt de al eerder genoemde Viburnum bodnantense ‘Dawn’: een flinke struik. Misschien wat saai in de zomer, maar met naar rood verkleurend blad in de herfst en daarna, bijzondere toegift, de hele winter geurende witroze bloementuiltjes.

Maak van de herfst een ‘Indian Summer’: daarmee blijf je de ‘winterdip’ nog even voor!

Oktober 2014

TUINKALENDER OKTOBER

Viburnum bodnantense Dawn 

TUINKALENDER  

► Geniet van de prachtige herfstkleuren.

► Afgevallen blad kan in de border blijven liggen: een warm dekentje.

► Maar verzameld in een plastic zak met wat gaten erin, wordt het mooie bladcompost.

Herfstig kruisspinnetje op rosa
Mme. Alfred Carrière

► Laat de bladeren niet op het gazon liggen: zo’n bladerdeken verstikt het gras.

► Blijf doorgaan met het afknippen van uitgebloeide bloemen. Als het weer een beetje meewerkt, blijven de herfstbloeiers bloemen produceren.

► Haal nog zoveel mogelijk onkruid weg; dat maakt verschil in het voorjaar.

Ze blijven nog even: dahlia's

► Na half oktober is er kans op nachtvorst. Let op het weerbericht en haal vorstgevoelige 

planten op tijd naar binnen.

► Geef de uitgebloeide zomerbollen, zoals dahlia’s en gladiolen, een labeltje met hun naam of in ieder geval hun kleur! Koel en droog overwinteren.

► Plant voorjaarsbollen in de border of, in etages, in grote potten.

Pindakaas met meelwormen!

► Klimrozen kunnen ‘voor’gesnoeid worden.

► Maak foto’s van de tuin en/of noteer wat er volgend jaar anders moet. Nu is nog duidelijk 

hoeveel ruimte de planten per stuk innemen.

► Niet vergeten: schrob nestkasten schoon, voor de 
overnachters, en hang alvast wat vogelvoer op, zodat de vogels weten waar ze terecht kunnen.

► Ruim de plantensteunen op voor ze in de winter bloot komen te staan: een treurig gezicht.

► Sta op een mistige ochtend eens vroeg op en leg het bijzondere effect op de tuin vast met je camera.

Op een mistige ochtend ...

► In de nacht van 25 op 26 oktober moet er weer aan de grote wijzer van de klok gedraaid worden: terug naar de wintertijd. Dus 3 uur wordt 2 uur!

Oktober 2014

TUINFOTO'S SEPTEMBER 2014

TUINFOTO’S

2 september 2014: rode bessen in de meidoorn

en 'paddenstoelen' op het stronkje van de berk

3-9-2014 Zachte herfstkleuren doen hun intrede

Maar deze herfstanemonen 'knallen'!
(Anemone hupehensis 'Splendens')

En de vaste witte lathyrus bloeit maar door

7-9-2014 Aster lateriflorus horizontalis

Sedum Herbstfreude kleurt mooi bij Aster novi-belgii

Het gele hoekje bij de regenton straalt:
Rudbeckia fulgida 'Goldsturm'

15-9-2014 Mijn courgettes hebben het slecht gedaan
in hun pot. Volgend jaar weer in de volle grond.

Volgend jaar tóch weer Cosmea zaaien ;)

Een kruisspin, dat zie je zó, pakt zijn prooi in

18-9-2014 Wat is groen toch mooi!

Maar wat paars erdoor is 'niet verkeerd'

19-9-2014 Diamantgras,
Calamagrostis brachytricha

Rosa Mme. Alfred Carrière pakt nog even uit
en dat wordt gewaardeerd, ook door ons

Van de zes 'druivenlijnen' zijn er nog twee over - less
 is more. Want kijk eens, wat een mooie trossen!

Prachtig verkleurend druivenblad

20-9-2014 Een mistige ochtend

met spinnenwebben en een fotogenieke slak

Een mooi palet van dahlia's

De laatste bloemen in de Teunisbloem, Oenothera,
waar we deze zomer om elf uur 's avonds één voor
één de bloemen zagen opengaan. En dan die geur!

Als ik dit zou moeten haken ...
Hulde aan de spinnen!

Mijn asterhaagje

Mijn regentonhoekje

Mijn fuch, fuch, fuchsia -
niet vergeten hem straks naar binnen te halen!

Een pot pindakaas met meelwormen en een mus

29-9-2014: wat is de tuin nog groen!
Hoelang nog?!

29-9-2014 Ja hoor! in bloei: Rosa Bonica!

Aster laevis 'Calliope': hoog en prachtig!

Roze kattensnor, Cleome: óók een dankbare eenjarige.