ALS HET DWARRELT VOOR JE OGEN...

Heggenmussen 

De zomer ligt definitief achter ons: het is herfst en langzaam maar zeker zien we hoe bomen en struiken hun bladeren laten vallen. Het dwarrelt voor je ogen. Misschien iets minder dan we gewend zijn sinds in de afgelopen maanden al bladeren ‘gedropt’ werden. Maar nu is het menens: naar buiten om het dorre bladgoed te verzamelen! Stoepen en opritten kunnen glibberig worden van nat gebladerte. Maar het schoonharken van het gazon is ook belangrijk. Gras is gevoelig voor licht en kan onder zo’n laag nat blad afsterven.

Heb je een vijver(tje), dan moeten ook daar de afgevallen bladeren uit gevist worden. Kikkers overwinteren niet alleen op het land; sommige soorten duiken letterlijk onder in de winter, voor zoiets als een winterslaap, op de bodem van de sloot of vijver waar ze in de zomer vertoefden. We krijgen de koudbloedige beestjes voorlopig niet meer te zien en dat geldt ook voor de watersalamanders - we laten ze fijn met rust.

Hortensia in herfstkleur

Buiten is er met herfstbloeiers nog genoeg leven in de brouwerij. Hortensia’s behouden hun bloem‘bollen’, geraniums bloeien onverminderd door en Persicaria amplexicaulis (duizendknoop) bloeit zelfs door tot de eerste nachtvorst. Zonder meer een aanrader, deze kanjer. Want ook in de herfst kun je nog nieuwe aanwinsten planten. Maar wacht daar niet te lang mee; met de winter in aantocht neemt bij de plantenverkopers het assortiment langzaam maar zeker af. Jammer, maar soms ook een verrassing, bijvoorbeeld als planten ‘afgeprijsd’ zijn.

Maak thuis een lijstje met je voorkeuren. Want we weten uit ervaring: je komt altijd planten tegen die je niet genoteerd hebt, maar die je ‘bij nader zien’ absoluut in je tuin wilt hebben! Waar je met impulsieve aankopen tegenaan loopt is de beschikbare ruimte in je tuin. Je moet dus afwegingen maken - tegenwoordig heet dat ‘keuzestress’. Een luxeprobleem, omdat er zovéél mogelijk is. Laten we ons daarom beperken tot het ‘herfstassortiment’: planten die nú bloeien. Dat zijn er verrassend veel. En je hoeft er niet altijd naar te raden, want ‘herfst’ komt bij sommige planten ook voor in hun naam, zoals ‘Herfstanemonen’ en ‘Herfstaster’. De herfstanemonen zijn er overigens al vroeg bij: hun bloei begint in augustus en houdt stand tot het najaar overgaat in de winter! Herfstanemoon ‘Robustissima’ bloeit rose van eind juli tot in oktober. Een hoge plant met forse bloemknoppen: robuust!

Een koolwitje landt op een herfstaster

De herfstasters zijn met hun late (en lange!) bloei aantrekkelijke planten voor bijen en vlinders. Verkrijgbaar in meerdere kleuren en ook nog in twee ‘uitvoeringen’: ster- en sprietvorm. Ze floreren in de zon, maar ook in de schaduw. En dat geldt ook voor ‘Verbena Bonariensis’ (IJzerhard): een echte vlinderlokker met zijn paarse bloemen. De ‘IJzerhard’ zaait zich zelf uit: een plant waar je ‘geen omkijken naar hebt’, maar die het wél waard is om dat toch te doen!

Wil je al eerder de insecten in je tuin bedienen dan is de ooievaarsbek Geranium Gerwat (ook wel Geranium ‘Rozanne’ of Geranium ‘Jolly Bee’ genoemd) een aanrader. Deze insectentrekker bloeit van mei tot de eerste nachtvorst (dat kan misschien nog wel even duren?) met 6 cm. grote bloemen.

Een andere aantrekkelijke plant is het Purperklokje, Heuchera, waarvan wel zestien (!) varianten beschikbaar zijn. Daar móet er een bij zijn die precies voldoet aan jouw verwachtingen! Bijzonder: deze plant behoudt jaarrond zijn bladeren die ook nog per variant van kleur verschillen: van donkerpaars tot bijna zwart. Zo kun je zelfs in milde winters, zoals wij die tegenwoordig meemaken, óók met kleur ‘spelen’.

Klimop 'in bloei'

Nog zo’n jaarrond-plant is ouwe trouwe klimop, Hedera helix. Een bescheiden plant qua onderhoud; af en toe wat uitstekende takjes snoeien en één keer per jaar de ‘contouren’ bijknippen: dat is alles. Klimop bloeit aan het eind van de zomer met grappige groene bolletjes, samengesteld uit nog kleinere groene bolletjes, waar late vlinders, zoals de dagpauwoog en de gehakkelde aurelia,  zich nog even kunnen laven aan nectar voor ze naar het zuiden vertrekken of bij ons aan hun winterslaap beginnen. Dan nemen de wakkere vogels die hier achtergebleven zijn het stokje over en eten de nog resterende donkerblauwe besjes op. De zomer is écht voorbij …