vrijdag 11 december 2015

AL WAT VANZELVE WAST ...

Heggenmussen

Het einde van het jaar nadert met rasse schreden; her en der worden nieuwjaarstoespraken voorbereid. Behalve met terugblikken wordt het nieuwe jaar ook altijd met goede voornemens begroet, optimistisch als we zijn. En ‘vrede op aarde’ was in ons deel van de wereld de afgelopen zeventig jaar geen actueel onderwerp. Het ging uiteindelijk vooral over het verdelen van de welvaart. Maar hoe staan we er nu voor?

Er schieten mij zeventiende-eeuwse dichtregels te binnen, die de tand des tijds volledig
hebben doorstaan:
                                       “Ach! waren alle Menschen wijs,
                                        En wilden daerby wel.
                                        De Aard waer haer een Paradijs,
                                        Nu is se meest een hel.”

Dat dichtte Dirck Raphaëlszoon Camphuysen (1586-1627), nota bene in de Gouden Eeuw. Hij was een tijdgenoot van onder meer Vondel, Hooft en Rembrandt. De VOC werd opgericht en economie en welvaart groeiden. Desondanks werden er ook oorlogen uitgevochten.
“L’histoire se répète,” zeggen de Fransen: de geschiedenis herhaalt zich.

Paardenbloemenpluis
Maar Camphuysen blijkt ook op ander gebied actueel als hij schrijft: “Al wat vanzelve wast, behoeft men niet te zaaien.” (Wat vanzelf groeit, hoeft men niet te zaaien.)
Dan is er nog hoop voor de bezitters van een grote grindbak als voor- en/of achtertuin! Als de zaadjes die daar op de wind in belanden kunnen uitgroeien, zal de grindbak zich ontwikkelen tot een prachtig stukje wilde natuur, met paarse distels, gele boterbloemen, gele paardenbloemen, witte vogelmuur, roze akkerdistel, paarse, witte of lichtblauwe smeerwortel, wit bloeiend zevenblad (heeft Jacqueline van der Kloet óók in haar Theetuin in Weesp!), enzovoorts.


Witte smeerwortel, Symphytum
Maar zelf naar eigen idee en smaak een tuin beplanten is natuurlijk wel zo leuk.
We laten dichter Camphuysen achter in de Gouden Eeuw en richten ons op de eigentijdse Operatie Steenbreek, waar ook de stad Groningen aan meedoet. Doel van deze ‘operatie’ is burgers enthousiast te maken voor groene tuinen in plaats van de stenen pleintjes en/of grindbakken die velen nu voor hun deur hebben.
Waarom een groene tuin? Verstening op grote schaal, want daar kun je wel van spreken, draagt in meer opzichten bij aan klimaatverandering. Nu al ondervinden we steeds meer hinder van hoosbuien. Rioleringen zullen de grote hoeveelheden regenwater, die rechtstreeks over het plaveisel naar de straat lopen, niet meer kunnen verwerken. In augustus dit jaar veroorzaakte extreme regenval, ongeveer in het midden van ons land, een schade van miljoenen euro’s.


Wateroverlast ...
Minder groen betekent ook minder biodiversiteit. Vogels, vlinders, insecten, bodemdiertjes, planten: allemaal hebben ze hun eigen nut voor de natuur. Het klimaat zal veranderen en niet ten goede. In de afgelopen novembermaand was de gemiddelde temperatuur ruim drie graden hoger dan het gemiddelde tot nu toe: een meetbaar bewijs van de opwarming van de aarde. Verder moet de beleving van een straat niet onderschat worden. In een groene omgeving voelen mensen zich prettiger en dat draagt, samen met een verminderde concentratie aan fijnstof, bij aan een betere gezondheid. En denk eens aan zomerse hitte. In steden zal de temperatuur vooral in de zomer hoger uitvallen: een extra gezondheidsrisico voor met name ouderen en zwakkeren.
Het is december: de hoogste tijd voor goede voornemens. Wacht niet op acties van de overheid, maar neem zelf het initiatief: tegels eruit, (meer) planten erin!
Prettige feestdagen, een jaarwisseling met behoud van alles wat niet ‘vanzelve wast’ (vanzelf weer aangroeit) en vooral een groen 2016!

December 2015


Geen opmerkingen: