EEN NIEUWE TUIN

Heggenmussen

Doet april nog wat hij wil? Maart heeft zijn staart niet erg geroerd. Oftewel: wat is de natuur toch grillig! Elk voorjaar heeft zijn eigen typische verloop, in alle mogelijke variaties. Maar het resultaat is ieder jaar weer hetzelfde. De bomen krijgen hun teergroene waas, bloesemknoppen barsten open, de groei van de vaste planten zet door en wij zijn blij met weer een nieuw begin, met alle mogelijkheden van dien.

Misschien hebben er toch wat planten het loodje gelegd in de afgelopen winter. Die moeten vervangen worden. Neem je dezelfde plant of kies je voor iets totaal anders? Dat laatste is natuurlijk spannender. Dat wordt weer weifelen en twijfelen en zoeken. Leuk hoor! Als je toch eens helemaal opnieuw kon beginnen, met zo'n kaal, leeg lapje grond, waar alles nog kan!



EEN TUIN? HOE?!

Heel wat mensen verkeren in die situatie en krijgen er grijze haren van. Geen idee wat te doen met al die vierkante meters 'modder'. Maar de meeste mensen weten eigenlijk best wat ze willen. En veel ligt voor de hand. "Ik wil geen pad midden door mijn gazon, maar wel met droge voeten naar mijn tuinhuisje." Dan leg je het pad dus om het gazon heen, liefst midden door de border. Dat levert leuke wandelingetjes op en vergemakkelijkt het werken in de border. Met hier en daar groepjes hoge planten wordt het paadje aan het zicht onttrokken, wat de tuin een stuk interessanter maakt.

"Nee, géén klimplanten tegen mijn nieuwe prieeltje - ik wil niet dat het hout beschadigd raakt." O, maar er zijn ook klimplanten die zich niet zelf hechten. Die bind je met een simpel touwtje om de palen van je prieeltje vast. Een bijzonder geschikte roos voor dat doel is de doorbloeier 'Zépherine Drouhin', geurend, rose van kleur, tot vijf meter hoog en doornloos. Op zijn tijd wat rozenmest en in het voorjaar het dode hout eruit knippen. Dat is alles. Nog gemakkelijker zijn clematissen die na juni bloeien, bijvoorbeeld uit de viticella-groep. Die knip je in februari/maart af tot zo'n 30 centimeter boven de grond of tot het laagste paar mooie knoppen. Regelmatig water en mest geven en dan hoef je hem alleen nog maar aan te binden.'

Clematis 'Étoile Violette'

'Étoile Violette' is heel mooi (paars), of 'Alba Luxurians' (wit/groen). Ook 'Jackmanii Superba' (paars) en 'Ville de Lyon' (rood) gedijen bij deze behandeling. Vaste lathyrus (l. latifolius) in rose, rood of wit is hier ook heel geschikt. Die kun je voor de winter al opruimen en in het voorjaar komt hij vrolijk weer op. Helaas zonder de heerlijke geur die zo kenmerkend is voor de eenjarige lathyrus. Maar dat kun je compenseren door een combinatie met rosa 'Zépherine Drouhin'.

En als je dan toch bezig bent om je tuinhuisje 'aan te kleden': plant er een paar groenblijvende heesters voor die goed te snoeien zijn, zodat je uitzicht van en naar het huisje behouden en aantrekkelijk blijft, ook in de winter. Buxus staat nog steeds nummer één, maar taxus of conifeer doen het ook goed. Wil je niet snoeien dan biedt een dwergrododendron uitkomst. Die bloeit nog ook! Een groenblijvende bloeier voor de winter is skimmia rubella, mooi te combineren met bergenia (schoenlappersplant).

TERRASJES PAKKEN

Heb je genoeg ruimte dan zou ik zeker twee zitjes aanleggen: één in de zon en één in de schaduw. Heb je geen zon in de tuin dan is daar helaas niets aan te doen. Maar heb je geen schaduw dan is dat een goede reden om een boom aan te planten. Er is een keuze tegenwoordig om duizelig van te worden! Beslis niet te snel - laat je goed voorlichten over de uiteindelijke afmetingen van dat schattige boompje wat je hebt zien staan. Als hij echt te groot wordt moet je er gewoon niet aan beginnen en een andere soort uitzoeken. Er zijn ook bomen die kleiner blijven.

Krentenboompje in het voorjaar

Die zijn ook heel goed te gebruiken voor het creëren van privacy: een betrekkelijk kleine boom kan al snel een flink bovenraam afschermen.

Amelanchier is leuk (Drents krentenboompje), want die loopt vroeg in het voorjaar rose uit, bloeit wit, krijgt dan rode krenten die naar zwart verkleuren, veel vogelbezoek voor de krenten en tenslotte in het najaar prachtige roodoranje herfstblaadjes.

Als je zelf de vruchten wilt plukken van je noeste arbeid moet je een fruitboom uitzoeken. Appels, peren, pruimen: een stukje Betuwe in je eigen tuin! Wel opletten: sommige soorten moeten met zijn tweeën zijn voor de bestuiving en zo. Maar er zijn er ook die het alleen afkunnen: 'zelffertiel' heet dat. In het eerste geval heb je dus meer ruimte nodig - tenzij er al zo'n fruitboom in de buurt staat. Dat is boffen. Heb je kleine kinderen, kies dan voor een halfstam boom in plaats van een hoogstam: dan kunnen ze helpen met plukken. Ze doen het graag!



Campanula

 KINDEREN IN DE TUIN

Kinderen brengen ook veel tijd door in de tuin, dus daar moet je rekening mee houden. Geef ze een zandbak op een plek die later eventueel geschikt is voor een vijver - dat scheelt een hoop graafwerk. En zet daar geen exclusieve planten in de buurt, want die gaan óm. Neem eenvoudige planten die zich gemakkelijk uitbreiden. Van het type dat je van medetuiniers cadeau krijgt: vrouwenmantel, dovenetel, geranium macrorrhizum, campanula's. Eenvoudig, maar leuk. En natuurlijk geen stekelstruiken. Zet je 'dure' planten een beetje apart en leer je kinderen dat ze daar uit de buurt moeten blijven. Dat geldt ook voor giftige planten: leer kinderen van jongs af aan dat ze nooit zomaar planten(delen) in hun mond moeten stoppen. Niet in de eigen tuin, maar ook niet ergens anders - giftige planten en bessen groeien overal. Het mooiste is natuurlijk een stukje grond voor henzelf waar ze zonnebloemen kunnen zaaien en worteltjes voor hun konijn!

BLOEMEN IN DE TUIN

Wil je graag een gazon dan moet je tijd (en zin) hebben om dat elke week te maaien en te verzorgen. En dan zul je er veel plezier van hebben. Vanwege het gemakkelijke onderhoud kiest men vaak voor bestrating. Maar dat moet je ook bezemen en onkruidvrij houden. Als we gras en bestrating nou eens overboord zetten en we kiezen voor een bloemenzee?! "Ja, maar daar heb ik geen verstand van…" Dat hoeft ook niet: al doende zul je leren. Als je consequent uitzoekt wat je zelf mooi vindt, zul je zien dat het bij elkaar past. En dan zijn er altijd nog de tuinboeken en -tijdschriften waar je te rade kunt gaan. Een standaardwerk is de Atrium Tuinplanten Encyclopedie. Ideaal voor het uitzoeken van de mooiste beplanting voor jóuw tuin. Behalve foto's (4000) en beschrijvingen (8000) van bomen, heesters, vaste planten, eenjarigen, bolgewassen, waterplanten, vetplanten, noem maar op, geeft deze encyclopedie een indeling naar bloeitijd, grootte en kleur van vaste planten. Dus als je in de zomer een paars met rose border in bloei wilt hebben, dan kijk je bij vaste planten, middelgroot, zomer, paars of: klein, zomer, paars of: groot, zomer, rose enzovoorts. Zo puzzel je een prachtige border bij elkaar. Het is even een aanschaf, dit boek, maar je grijpt er altijd weer naar.

Het is de moeite waard om je eigen tuin aan te leggen: de voldoening wanneer de planten aanslaan is onbetaalbaar. En natuurlijk gaat er ook wel eens iets mis, maar dat gebeurt overal - gewoon iets anders proberen.

Onlangs gehoord in een Engels tuinprogramma: "Keep order in the border!" Ofwel: hou de border op orde. Dat lijkt mij een goed advies om dit verhaal mee af te sluiten. Want een tuin aanleggen is één ding, maar een tuin onderhouden is ook wat! Succes!

April 2003