HOERA! HERFST!

Heggenmussen

En leve de afwisseling: na drie maanden zomer vind ik de herfst een welkome afwisseling. Zo wordt het buitenleven nooit saai. Er komt een eind aan het gepuzzel met de gieter: wie heeft het verzamelde regenwater vandaag het hardst nodig? Knip ik dor blad weg of laat ik het hangen, als een vlaggetje in nood: híer is water nodig! En wat is er straks, als het echt winter wordt, nog te beleven in ons buitengebeuren?

De bomen worden weer kaal - dat is een vast gegeven. Waar we de afgevallen bladeren laten is voor iedereen verschillend. Veel verdwijnt in de groene container terwijl de herfstwind ook een deel voor zijn rekening neemt: die blaast het zó voor je ‘weg’. En dat is toch jammer, van al dat gratis isolatiemateriaal voor je planten. We hebben weliswaar al wat jaren geen vorst van betekenis gezien, nou ja, op tv, dus dat telt eigenlijk niet, maar het zou toch nog wel eens kunnen gaan vriezen de komende winter. Het kan geen kwaad om het afgevallen blad te verzamelen, ergens in een hoek van je tuin, waar ook winterslapende egels er gebruik van kunnen maken. Afvoeren kan ná de winter ook nog wel. Mijn eigen tuin is inmiddels voorzien van een speciaal voor egels ontworpen, eh, ‘egelhut’, tussen wat lage groenblijvers.

Maar behalve afgevallen bladeren zijn er nu natuurlijk ook nog de herfstbloeiers, voor een ‘grande finale’ van de afgelopen zomer. Asters in een breed scala aan soorten, afmetingen en kleuren zouden je doen vergeten dat de zomer écht voorbij is. En er bloeit nog meer nu.

Aster laevis calliope

Een bescheiden plantje als Liriope muscari, Leliegras, 30 cm hoog, komt vrij laat in bloei met paarse bloemaartjes en donkergroene, bijna zwarte, overblijvende lintblaadjes. Ook heel goed toe te passen in een moderne ‘strakke’ tuin. Dat geldt overigens voor veel meer planten.

Liriope muscari, Leliegras

Zoals Gaura lintheimeri ofwel ‘Prachtkaars’: bloeit op een plekje in de zon met bescheiden bloemen, wél op 1 meter lange stelen, tot de nachtvorst toeslaat. Maar dan heeft deze aantrekkelijke plant zich al lang uitgezaaid.

Behalve de ‘Prachtkaars’ is er ook nog een ‘Zilverkaars’: Actaea cimicifuga simplex ‘White Pearl’. Bloeit aan het eind van de zomer met grote witte bloemen, op lange stelen: 140 tot 160 cm hoog. Dus bijna op ooghoogte te bewonderen.

Ook nu planten, als je deze plant nog niet hebt: Helleborus, kerstroos. De kerstdagen laat deze schone weliswaar nog aan zich voorbijgaan en ook de jaarwisseling wacht ze nog even af, maar als eind januari nadert komt ze in bloei en houdt dat vol tot in de lente. Na de bloei blijft, met grappige zaaddoosjes, het wat grove blad over, maar dat is, zo nodig, met wat later bloeiende omstanders goed aan het oog te onttrekken. En je hoeft niet bang te zijn voor een explosie aan jonge kerstrozen.

Helleborus, kerstroos, in wat natte sneeuw...

Het zijn ook niet alleen de váste planten die nu nog ‘fleur’ brengen in de tuin. De heester Callicarpa bodinieri, ‘schoonvrucht’, bijvoorbeeld, bloeit weliswaar in de zomer, maar draagt daarna gedurende de hele winter mooie paarse besjes, die op het menu van de vogels niet voorkomen. De besjes zijn goed zichtbaar, want het blad van deze schoonvrucht is niet vorstbestendig. Eén nachtvorst kan genoeg zijn om, in NOS-termen, ‘de beeldverbinding tot stand te brengen’. 

Skimmia japonica

Ook een winterbloeiende heester is Skimmia japonica ‘Rubella’, die wel bewezen vorstbestendig is en zelfs gedurende herfst én winter getooid is met donkerroze bloemknoppen, die overigens pas in april opengaan. Hebben we nóg iets om naar uit te kijken. 

Wil je eerder en ook flink op hoogte kleur in je tuin dan brengt een gele kornoelje uitkomst, als boom  en  als  struik  verkrijgbaar.  Beide  zullen  een  hoogte  bereiken  van  5 tot 6 meter  en bloeien van hartje winter, januari, tot het begin van de lente: op 20 maart 2022. Plusminus. En nog  vóór  de  uitgebloeide  bloemetjes uit  de  boom  gevallen  zijn  zal  het  blad  uitlopen  en verschijnen ook de eetbare rode vruchtjes. Een aanrader dus: de boom zowel als de struik.

Maar nu eerst de herfst beleven: is óók schitterend!