DE KRANS

Heggenmussen

Grijze luchten, striemende regenbuien en harde windvlagen jagen ons naar binnen in november. In de tuin is het niks gedaan nu - we moeten onze ‘groenbeleving’ in huis zoeken. Als we tussen de buien door snel even de tuin in rennen om wat takken te knippen, hebben we materiaal om een krans te maken. Met de decembermaand al zo dichtbij is dat geen slecht idee.

gevulde kerstbroodkrans

SYMBOLIEK

Van Dale deelt ons over de krans mee, dat het een geheel is van hoepelvormig in elkaar gevlochten of gewonden bloemen of bladeren. Hij schrijft er nog veel meer over, maar wij weten nu wel genoeg.

Kransen zijn zo oud als de mensheid. Internationale spelen leverden in de Oudheid geen gouden plakken op, maar kransen. In Olympia werd de winnaar gehuldigd met een krans van olijftakken, terwijl in Delphi de laurierkrans gold als symbool van overwinning. Ook kende men in de Oudheid kransen van klimop, maar die droeg men waarschijnlijk om de eer te rédden: tegen dronkenschap! Misschien een tip voor de komende feestdagen.

De krans als symbool werd later door de christenen overgenomen. Zij kenden onverwelkbare kransen toe aan hun martelaren, die stierven in de arena. Ook wij eren overledenen met kransen. Gesloten cirkels, zonder begin en zonder eind, symbool voor de eeuwigheid, maar ook voor de kringloop van het leven.

'Bovenlicht' in Amsterdam

GEVELVERSIERINGEN

Wie er oog voor heeft kan veel kransen ontdekken. Let eens op de zogenaamde bovenlichten: ramen boven de (voor)deur in oude gevels. Vaak zijn er levensbomen te zien, maar ook ronde vormen die zowel kransen als de zon voorstellen en verwijzen naar voorspoed en goede kwaliteit. In de Middeleeuwen waren bier- en wijnhuizen met een vergunning verplicht een groene krans buiten te hangen en mogelijk in navolging daarvan lieten chique wijnhuizen later groene kransen aanbrengen in hun bovenlicht. (Goede wijn behoeft geen krans!) Ook werden in vroeger tijden ornamenten op de gevel aangebracht, vaak prachtige kransen met linten en strikken.

ONZE KRANSEN

Ook in onze tijd is een rol weggelegd voor symboliek. De Europese vlag toont een krans van twaalf gouden sterren en wel omdat het getal twaalf traditioneel het symbool is van volmaaktheid, volledigheid en eenheid. Het aantal lidstaten heeft daar dus geen invloed op (gehad).

En het kerstfeest wordt nog steeds als geen ander feest gevierd met kransen. Kransen van licht rond kaarsvlammetjes! Kransen van kerstgroen op de voordeur of rond windlichten op de terrastafel. Een krans van hulsttakken symboliseert vrede, vreugde en feest. Maar je kunt ook ander takken gebruiken, zoals de maretak, laurier, klimop, buxus en liguster.

Neem stevig groen geplastificeerd ijzerdraad, leg dat om een ronde vorm heen, bijvoorbeeld een bloempot, en draai de uiteinden met een tang strak om elkaar. Schuif nu het ijzerdraad van de pot af en je hebt een perfect ronde basis, waar je je takken omheen kunt winden. Vastzetten met dun ijzerdraad of kopergaren.

Kransje van bladeren

Buig voor vogels een stuk ijzerdraad tot een cirkel, rijg er pinda’s (of sierappeltjes) aan en buig dan met een tangetje de uiteinden om, zodat je ze in elkaar kunt haken. Knoop daar een lint of touw omheen en hang het kransje buiten in een boom. Ook met trosgierst zijn mooie kransen te maken. Lekker voor de vogels en leuk voor jezelf, zulke decoratieve elementen in de tuin.

IN HUIS
Ook binnen hebben we de decoratieve waarde van de krans ontdekt. Kransen van allerlei materialen zijn het hele jaar te koop en we hangen ze graag op. Met veertjes, schelpen, takkenbosjes, gedroogde zaaddozen, bladeren, noten: voor elk interieur. Zelf maken kan ook. Neem een soepele twijg van een berk, vorm er een cirkel van en wind daar meer twijgen omheen. Fixeer het geheel tenslotte met dun koperdraad dat je er kriskras omheen draait.

Walnotenkrans

Kraak walnoten heel voorzichtig, zodat je gave halve doppen overhoudt. Boor er met een hobbyboortje een gaatje in (voor gevorderden!), rijg de doppen aan ijzerdraad en buig het geheel tot een walnotenkransje. Voor een landelijke krans gebruik je de oude stengels van clematis vitalba. Die moet in het voorjaar toch laag worden afgeknipt. Knip hem nu op een meter boven de grond af en draai de stengels tot een royale, wollige krans. ‘Old man’s beard’ noemen de Engelsen deze stengels (baard van een oude man)!

Tot slot nog wat kransjes voor de kerstboom. Vorm samen met de kinderen een kransje (= besloten gezelschap!), drink thee en bak schuimkransjes van één deciliter eiwit, 300 gram witte basterdsuiker en één zakje vanillesuiker. Klop de eiwitten stijf, voeg de helft van de suiker toe en klop het schuim weer stijf. Spatel de rest van de suiker er voorzichtig door en spuit dan met een gekartelde slagroomspuit (doorsnede zeven millimeter) kransjes van vier tot zes centimeter op bakpapier. Even voortekenen! Laat de schuimkransjes twee tot drie uur drogen in de oven op de laagste stand, tot ze loslaten van het bakpapier …

en voor je het weet is het kerstmis!

November 2007