EETBAAR GROEN

Heggenmussen 

April doet wat hij wil en in mei leggen alle vogeltjes een ei: blijft er voor ons tuiniers nog iets te doen over? Nou reken maar! Eindelijk komt ‘de natuur’ uit de startblokken en loopt de buitentemperatuur op naar een werkbare hoogte. Wat hébben we ernaar uitgekeken in de afgelopen periode die vooral gedomineerd werd door corona. Maar nu wordt ons leven weer meer ‘als vanouds’: we kunnen buiten aan de slag!

De winter was nat; vorst van betekenis hebben we niet gehad. Op zich is er geen bezwaar tegen ‘ijselijk’ weer; misschien zelfs te prefereren boven de vele regen. Maar net als over veel gebeurtenissen op wereldniveau hebben we ook niets te zeggen over het klimaat en hoe zich dat manifesteert. In de tuin telt het aantal planten dat de natte winter heeft overleefd.

Aan de slag dus, zoals we dat altijd gedaan hebben in onze tuinen, beschenen door de voorjaarszon en besproeid door een voorjaarsbuitje. We hoeven geen bevroren planten te vervangen, dus onze ‘vaste plantenklanten’ zullen ons binnenkort weer gaan verrassen met groei en bloei.

Maar je kunt je ook laten verrassen met ‘eetbaar groen’: gewoon in voor- of achtertuin, altijd binnen handbereik. Zelfs in potten kun je iets lekkers laten groeien. In een grotere tuin is er ruimte voor een of misschien wel meer fruitbomen. Dat laatste is fijn voor de bestuiving, maar er zijn ook zelfbestuivende fruitbomen, zoals die ene Groninger Kroon in mijn achtertuin, waarvan ik al jarenlang de vruchten pluk. De kroon van deze appelboom, op een zogenaamde ‘halfstam’, heb ik ooit teruggesnoeid tot een platte sculptuur, die het ene jaar meer appels voortbrengt dan het andere. Maar dat is het verschijnsel ‘beurtjaren’.

Groninger Kroon

Daar heeft een druif geen last van. Wél van ouderdomsverschijnselen: na zo’n veertig jaar (!) trouwe dienst liep de druivenproductie dramatisch terug en hebben we deze klimmer vervangen door een Clematis armandii, groenblijvend (dat komt bij clematis niet veel voor), witbloeiend in maart en april en aangenaam geurend. Dat is dan de compensatie voor het ontbreken van eetbare vruchten; je neus wil ook wat. 

Tot zover de ‘grote jongens’ onder de fruitleveranciers. Want ook een aantal vaste planten is eetbaar. Meestal gaat het dan om de bloemen die ze produceren. Maar ook eetbare blaadjes komen voor. Zoals die van de dropplant, Agastache. Verrassing: ze smaken niet naar drop maar naar anijs! En je behoudt het uitzicht op de bloem, die ook goed bezocht wordt door vlinders, hommels en bijen. Er is hier dus geen sprake van concurrentie! De jonge blaadjes van akelei, Aquilegia, en dropplant, Agastache, doen het goed in een salade.

Aquilegia, akelei

Van Campanula persicifolia ‘Coerulea’ kun je de bloemetjes eten. Ze zijn roze, dat gaat goed samen met het bruin van chocoladevla. Sanguisorba officinalis, (grote) pimpernel, hoort tot de familie van de kruiden en bloeit in juli en augustus, wanneer ons klimaat zich van zijn beste kant laat zien: zonnig en warm. Wel op tijd water geven - de pimpernel kan niet zonder. In de winter overleeft hij temperaturen tot -30℃, maar veel sneeuw en/of regen zullen hem wél deren. Zet er dan een stok naast met daarover een grote plastic zak: een plantenparaplu. De jonge scheuten zijn eetbaar, oude scheuten smaken bitter. De grote pimpernel heeft een hoog vitamine C gehalte. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon een (sinaas)appel eten.

Bieslook: bis! bis!

En dan een aantrekkelijk kruid, waarmee ik een rand van mijn moestuintje heb ‘afgebiesd’: bieslook! Jaar in jaar uit, in alle seizoenen beschikbaar en in de zomer verrijkt met licht paarsblauwe bolle bloemschermen. Een verrijking voor je boterham met kaas, een opkikkertje in de sla, lekker pittig in de mond als je er buiten in het langslopen wat van ‘meeneemt’, kortom: mijn lievelingskruid in de tuin!

Corylus avellana: hazelnoten uit eigen tuin!

Tot slot nog een typische tak van sport, hier bij ons in Groningen: neut’n schait’n! Dat dient officieel te gebeuren met walnoten, maar thuis, in je achtertoentje, kun je dat natuurlijk ook oefenen met hazelnoten, Corylus avellana. Denk je eens in: een grote struik, vol met ‘neut’n’, dat is toch vrágen om ‘schait’n’!

April 2022