Heggenmussen
In
een boekwinkeltje in het Deense Horsens vond ik vorig jaar het boek
‘Discovering Hedgerows’, (Hagen ontdekken), behorend bij een gelijknamige serie
die vanaf april 1982 werd uitgezonden op BBC2. Voorin is een ex libris geplakt,
een eigendomsmerkje, door Nina Roberts, die het boek op 26 februari 1984 als
verjaardagscadeau kreeg van haar Daddy, with love.
Alle
maanden worden besproken. Het begint met een gedicht en een prachtige tekening
in ‘full colour’ van de planten die per maand onder en in een haag te vinden
zijn en eindigt met toepasselijke recepten!
Met
de intrede van de landbouw werden in heel Europa heggen en houtwallen
aangelegd. Naar schatting ging het in ons land ruim honderd jaar geleden om
zo’n 250.000 kilometer! Vanaf 1960 zijn die echter massaal gerooid dan wel
verwaarloosd. In samenwerking met de Stichting Heg&Landschap is
Staatsbosbeheer begonnen met een herstelproject. Het vakkundig vlechten en
snoeien is daarvan onderdeel, waarmee weer mooie en natuurrijke heggen zullen
ontstaan. Wie weet, kunnen wij in de toekomst dan net als de Engelsen die hagen
ontdekken, met al het moois dat erin wil groeien.
In
juni is dat volgens mijn boek smeerwortel
(Symphytum), vlier (Sambucus), hondsroos (Rosa canina), bosroos (Rosa arvensis), gamander (Veronica chamaedrys) en vogelwikke (Vicia cracca). Maar zolang
Nederland nog niet is voorzien van 250.000 kilometer aan hagen, kunnen we deze
planten ook zelf naar believen in onze heggen onderbrengen.
 |
| Symphytum, smeerwortel |
De
Latijnse naam voor smeerwortel ‘Symphytum’ is afgeleid van het Griekse ‘symphyein’
wat samengroeien betekent. De witte gomachtige vloeistof uit de wortels werd
dan ook gebruikt bij botbreuken. Symphytum bloeit met paarse, roze of witte
bloemen die in trosjes bij elkaar hangen. Ook slimme hommels weten deze plant
te vinden: ze bijten een gaatje in de achterkant van de bloem, waardoor ze de
nectar kunnen opzuigen.
Vlier
is een aardige struik of kleine boom met tuilen witte tot crèmekleurige
bloemen, die door een beslagje gehaald en gefrituurd kunnen worden. De tuilen
die achterblijven worden bessen: vlierbessensap of -jam.
De
hondsroos, Rosa canina, bloeit met witte tot roze bloemen, die behalve door
bijen ook door andere insecten bestoven worden. De bottels zijn flesvormig en
oranje tot rood. In de wintermaanden voer voor koperwiek en kramsvogel. En voor
ons: vitaminenrijke jam!
De
bosroos, Rosa arvensis, komt in ons land in het wild alleen voor in Zuid
Limburg. Onze ramblerrozen zijn verkregen door veredeling uit deze rozen. De
bosroos kan een hoogte bereiken van een halve meter tot twee meter. Waar takken
de grond raken zullen ze gemakkelijk wortelen. Hij bloeit mooi met witte
bloemen en draagt vanaf augustus rode rozenbottels, rond, maar ook langwerpig.
Gamander
ofwel gewone ereprijs, Veronica chamaedrys, heeft azuurblauwe bloemen van 1 tot
1,5 cm groot. Bij veel regen en harde wind gaan ze dicht. De plant zelf is 10
tot 40 cm hoog. Vliegen, de honingbij, maar ook kevers halen hier stuifmeel en
nectar.
Vogelwikke
stamt uit de vlinderbloemenfamilie en rankt tot 2 m hoog met paarsviolette
trossen bloempjes (tien tot dertig per tros!): een aanwinst voor de heg!
Tot
slot een recept voor Herb Dip, Kruidendip. Voeg toe aan 75 ml zure room: 8
sprieten gehakte bieslook, 8 stengels Sanguisorba minor, kleine pimpernel, 2
topscheuten van wilde munt en 1 jong blaadje boerenwormkruid. Naar smaak peper
en zout toevoegen en serveren met chips.
Liefst
bij een picknick onder de heg!
 |
| Bieslook! |
Juni 2015
