vrijdag 10 februari 2023

NIEUWE ARTIKELEN

 


 Nieuwe artikelen verschijnen in april, als
  we  het  voorjaar  vieren en weer  buiten 
   kunnen  genieten van  het  tuingebeuren,
  in  meerdere  opzichten. We  zijn er  wél
  aan toe, na een vooral natte winter. Er is
   geen  sprake van vorstschade,  maar elk 
  voordeel heeft  zijn nadeel: het uitkiezen 
   van  nieuwe planten vinden we ook leuk! 
In ieder geval: voor nu alvast vóórpret 
gewenst bij elk 'rondje door je tuin'. 
 

VOORJAAR IN ZICHT

In míjn tuin... 

… heeft de afgelopen winter geen vorstschade aangericht. Moet ik dat erg vinden? Ja, want de oorzaak is de (ongewenste) opwarming van de aarde, en nee, want alle planten hebben stand gehouden. Ik heb er dus een dubbel gevoel bij: blij voor hun overwintering, maar het is een niet mis te verstaan signaal van de opwarming van onze aarde.

Kunnen we verschil maken in onze tuin? Ja, dat kan, weliswaar op heel kleine schaal, maar  onder het motto: alle beetjes helpen. Want hoe meer groen is nog steeds: hoe beter. En je hebt er niet persé groene vingers voor nodig; uiteindelijk gaat het om eigen smaak en beleving.

Ooit hadden wij behalve planten, bomen en struiken ook gras, dat helaas niet in aanmerking kwam voor de naam ‘gazon’. Met het opgroeien van de kinderen en mijn toenemende belangstelling voor tuinieren is al dat gras, nu al decennia geleden, vervangen door vaste, en vaak ook groenblijvende, beplanting. We zijn er blij mee: fraai zonder gemaai!

Zo’n tuin valt in de categorie ‘onderhoudsarm’ - een aanbeveling waard. Maar natuurlijk niet ‘onderhoudsvrij’. Er moet er nog wel eens gesnoeid worden en in de herfst vegen we de gevallen bladeren op een hoop.

Vogelvolk over de vloer

Waar ik in de winter wel meer aandacht aan besteed is het vogelvolkje. In de al vroeg donkere dagen hebben ze minder gelegenheid om op jacht te gaan naar voedsel. Er zijn vrijwel geen insecten meer en de wormenpopulatie heeft zich diep in de grond teruggetrokken. Dan zijn wij aan de beurt, met vetbollen, strooivoer, een slinger pinda’s en nog wat broodkorstjes. En fris water natuurlijk: er wordt dagelijks gebadderd door de flierefluitertjes. Mussen, pimpel- en koolmezen, merels, soms een ekster en zelfs sijsjes doen er zich tegoed aan.

Maar nu het voorjaar in beeld komt worden de vogels weer meer ‘zelfvoorzienend’. Ook nadert hun broedtijd; er moeten nesten gebouwd worden en daarvoor is ‘nestmateriaal’ nodig.

Ik begin dus nog niet aan een grote schoonmaak in de tuin en laat alles wat in aanmerking komt voor vogelnesten liggen. Dat kunnen kleine takjes zijn, maar ook gevallen bladeren. En mos natuurlijk: de ‘finishing touch’.

Nestkasten moeten we op tijd controleren op ‘inhoud’: is het oude nest nog intact? Zijn er niet uitgebroede eitjes achtergebleven? Die moet je weghalen.

... in afwachting van dorstige bezoekers

‘Drinkschalen’ krijgen een schrobbeurt en vervolgens vers water. Maar regenwater is ook goed. De vogels komen er niet alleen om te drinken maar ook om te badderen. Dagelijks het water verversen dus.

En genieten van het nieuwe voorjaar!

LENTE IN ZICHT!

Heggenmussen

Het is nog vroeg in het jaar, maar de doorgewinterde tuinier heeft daar geen boodschap aan onder het motto: in mijn groen is altijd wat te doen. Ooit gebruikten we deze tijd van het jaar voor het verzamelen van het blad dat in de afgelopen herfst tussen de tuinplanten was neergedwarreld. Gewoontegetrouw hebben we dat ook nu laten liggen: een goede beschermlaag in een ijselijke winter. Maar onze gebruikelijke ‘ijstijd’ lijkt een gepasseerd station. We hoeven niet meer te treuren om doodgevroren planten - hoewel dat natuurlijk ook mogelijkheden bood voor nieuwe aanplant. Een bezoek aan een tuincentrum is altijd leuk! 

Hoe lang bloeit de Amelanchier?

In het voorjaar, vanaf maart of april, verschijnen de prachtige, witte bloemen. De  bloei duurt dan wel tot in mei. Daarna komen de kleine zoete vruchtjes. Deze  krenten kun je lekker zelf eten, maar ook de vogels zijn er gek op. In de herfst  kleurt het groene blad prachtig vurig rood en oranje. Het krentenboompje wordt  zo’n 4 tot 6 meter hoog en 4 meter breed. Per jaar groeit het boompje ongeveer 30  cm. 

Amelanchier, krentenboom, al vroeg in bloei

Bomen en struiken koop je ‘op de groei’ en dat vraagt speciale aandacht. Hoe hoog wordt de nieuwe aanplant? Zitten we daarmee straks in de schaduw - of toch nog in de zon? En hoe oppervlakkig wortelt een boom? Kan dat op den duur een struikelpunt worden? Gelukkig zijn er in de tuincentra ook mensen die er verstand van hebben en die je graag informeren over de toekomstige afmetingen van je keuze. En vergeet ‘internet’ niet: daar kun je je thuis, met uitzicht op de beoogde plantplek, oriënteren op de mogelijkheden. Want een geplante boom of struik ruilen is geen optie. En verplaatsen is óók een heel gedoe, sprak de ervaringsdeskundige.

Viburnum bodnantense dawn

Bij de aankoop van tuinplanten zijn we vooral gefocust op voorjaar en zomer: de seizoenen waarin we naar buiten gaan. Maar het is toch aan te bevelen om ook planten te kiezen die in andere jaargetijden bloeien. Viburnum bodnantense dawn is al meerdere decennia van november tot januari dé winterbloeier in mijn tuin, met roze bloemetjes die met gemak het begin van de lente halen. En al die tijd maar geuren! Aanbevolen! Voor een prettige verlenging komt Viburnum bodnantense ‘Çharles Lamont’ in aanmerking: die bloeit in januari en februari. Bij elkaar dus zo’n drie maanden genieten van ‘Viburnumgeuren en -kleuren’!

En een Viburnum tinus, groenblijvende Sneeuwbal, (hù?) hoort eigenlijk in elke tuin: die bloeit roze-wit, van oktober tot april! Daarbij behoudt hij in de winter ook nog zijn blad; je kunt er dus zelfs een (brede) dichte haag mee planten. Bovendien is deze Viburnum na de bloei beladen met donkerblauwe bessen, die dan weer door de vogels gewaardeerd worden. Wil je een muur opvrolijken dan is Clematis Armandii een goede keus: altijd groen en in bloei van februari tot april - wel met een voorkeur voor een beschut plekje, uit de koude (noordoosten) wind. Roomwitte bloemen van februari tot april.

Dat zijn allemaal goede berichten. Maar de clematis is ook een beetje ‘diva-achtig’: er hangt een verlanglijstje aan. In verband met verwelkingsziekte wordt aangeraden het plantgat 15 cm. dieper uit te graven dan de hoogte van de kluit. Graaf ook rondom een flink gat uit, zodat de kluit kan worden voorzien van rulle aarde, gemengd met veel organisch, goed verteerd materiaal. Bijvoorbeeld uit je compostbak. Eenmaal geplant verdient het aanbeveling de voet van de clematis rondom te vrijwaren van direct zonlicht: doe dus nog maar eens een greep in de compostvoorraad. Of zet een dakpan tegen de voet van de plant. Of plant groenblijvertjes als Asarum, mansoren, of Sedum: de nieuwe aanwinst zal er wél bij varen.

Asarum, mansoor

Heb je nog ruimte voor een boom, kies dan de winterkers: Prunus subhirtella autumnalis. Deze prunus bloeit niet alleen in de herfst, zoals de naam al doet vermoeden, maar heeft ook een ‘nabloei’ in april, zij het bescheiden.

Of plant een toverhazelaar, Hamamelis, een winterbloeier die zijn naam waar maakt. De bloemen kunnen geel zijn of oranje/rood. Hamamelis bloeit vanaf januari op het kale hout en sommige varianten verspreiden dan een fijne geur, wel enkele meters ver! Qua omvang past deze struik ook in een kleinere tuin. En graag in de zon, maar halfschaduw is ook goed. Zo’n tovenaar: die willen we allemaal wel in de buurt hebben.

‘Kon het altijd zomer zijn’ luidt een lied, maar geef mij maar (Ede Staal) ‘veurjoar in de kop’!

TUINKALENDER FEBRUARI/MAART

TUINKALENDER

Een welkom voor een nieuwe bewoner...
 Laat bij het opruimen van de tuin nestmateriaal voor de vogels liggen.

 Want binnenkort gaan ze nestelen; borstel de nestkasten maar even schoon.

 Én het tuinmeubilair: dan zit je zelf ook prettiger.                            

 Ga onkruid te lijf: uittrekken met de hand of een handharkje.

 Maak een lijst van begerenswaardige planten en noteer hun toekomstige plek.

 Verzamel op een droge dag de gevallen bladeren. Afvoeren in de groene container of ‘opslaan’, ergens in je tuin waar ze kunnen composteren.

Bieslook: inzetbaar bij elke maaltijd,
jaar in jaar uit!
 Clematis die na juli bloeit (zoals Jackmanii) nu boven het onderste paar knoppen terugsnoeien.

 Spit en bemest je groentetuin(tje). 

 Noteer de groenten die je er wilt planten.

 In maart worden de rozen gesnoeid - met handschoenen aan.

 Zaadjes van vorig jaar kun je uitproberen op vochtig keukenpapier; als ze kiemen: planten!

 Controleer steunpalen - een boom in blad vangt veel wind.

 Maar vooral: geniet van weer een heel nieuw tuinseizoen!

februari 2023