Op dit blog verzamel ik mijn tuinartikelen voor het tijdschrift 'BLAD' dat zes maal per jaar verschijnt in de provincie Groningen. Foto’s aanklikken voor een vergroting.
 |
Nieuwe artikelen verschijnen in april, als we het voorjaar vieren en weer buiten kunnen genieten van het tuingebeuren, in meerdere opzichten. We zijn er wél aan toe, na een vooral natte winter. Er is geen sprake van vorstschade, maar elk voordeel heeft zijn nadeel: het uitkiezen van nieuwe planten vinden we ook leuk! In ieder geval: voor nu alvast vóórpret gewenst bij elk 'rondje door je tuin'. |
In míjn tuin...
…
heeft de afgelopen winter geen vorstschade aangericht. Moet ik dat erg vinden?
Ja, want de oorzaak is de (ongewenste) opwarming van de aarde, en nee, want
alle planten hebben stand gehouden. Ik heb er dus een dubbel gevoel bij: blij
voor hun overwintering, maar het is een niet mis te verstaan signaal van de
opwarming van onze aarde.
Kunnen
we verschil maken in onze tuin? Ja, dat kan, weliswaar op heel kleine schaal,
maar onder het motto: alle beetjes
helpen. Want hoe meer groen is nog steeds: hoe beter. En je hebt er niet persé
groene vingers voor nodig; uiteindelijk gaat het om eigen smaak en beleving.
Zo’n
tuin valt in de categorie ‘onderhoudsarm’ - een aanbeveling waard. Maar natuurlijk
niet ‘onderhoudsvrij’. Er moet er nog wel eens gesnoeid worden en in de herfst
vegen we de gevallen bladeren op een hoop.
 |
| Vogelvolk over de vloer |
Maar
nu het voorjaar in beeld komt worden de vogels weer meer ‘zelfvoorzienend’. Ook
nadert hun broedtijd; er moeten nesten gebouwd worden en daarvoor is
‘nestmateriaal’ nodig.
Ik
begin dus nog niet aan een grote schoonmaak in de tuin en laat alles wat in
aanmerking komt voor vogelnesten liggen. Dat kunnen kleine takjes zijn, maar
ook gevallen bladeren. En mos natuurlijk: de ‘finishing touch’.
Nestkasten
moeten we op tijd controleren op ‘inhoud’: is het oude nest nog intact? Zijn er
niet uitgebroede eitjes achtergebleven? Die moet je weghalen.
 |
| ... in afwachting van dorstige bezoekers |
En genieten van het nieuwe voorjaar!
Heggenmussen
Het is nog vroeg in het jaar, maar de doorgewinterde tuinier heeft daar geen boodschap aan onder het motto: in mijn groen is altijd wat te doen. Ooit gebruikten we deze tijd van het jaar voor het verzamelen van het blad dat in de afgelopen herfst tussen de tuinplanten was neergedwarreld. Gewoontegetrouw hebben we dat ook nu laten liggen: een goede beschermlaag in een ijselijke winter. Maar onze gebruikelijke ‘ijstijd’ lijkt een gepasseerd station. We hoeven niet meer te treuren om doodgevroren planten - hoewel dat natuurlijk ook mogelijkheden bood voor nieuwe aanplant. Een bezoek aan een tuincentrum is altijd leuk!
Hoe lang bloeit de Amelanchier?
In het voorjaar, vanaf maart of april, verschijnen de prachtige, witte bloemen. De bloei duurt dan wel tot in mei. Daarna komen de kleine zoete vruchtjes. Deze krenten kun je lekker zelf eten, maar ook de vogels zijn er gek op. In de herfst kleurt het groene blad prachtig vurig rood en oranje. Het krentenboompje wordt zo’n 4 tot 6 meter hoog en 4 meter breed. Per jaar groeit het boompje ongeveer 30 cm.
 |
| Amelanchier, krentenboom, al vroeg in bloei |
Bomen en struiken koop je ‘op de groei’ en dat vraagt speciale aandacht. Hoe hoog wordt de nieuwe aanplant? Zitten we daarmee straks in de schaduw - of toch nog in de zon? En hoe oppervlakkig wortelt een boom? Kan dat op den duur een struikelpunt worden? Gelukkig zijn er in de tuincentra ook mensen die er verstand van hebben en die je graag informeren over de toekomstige afmetingen van je keuze. En vergeet ‘internet’ niet: daar kun je je thuis, met uitzicht op de beoogde plantplek, oriënteren op de mogelijkheden. Want een geplante boom of struik ruilen is geen optie. En verplaatsen is óók een heel gedoe, sprak de ervaringsdeskundige.
 |
| Viburnum bodnantense dawn |
Bij de aankoop van tuinplanten zijn we vooral gefocust op voorjaar en zomer: de seizoenen waarin we naar buiten gaan. Maar het is toch aan te bevelen om ook planten te kiezen die in andere jaargetijden bloeien. Viburnum bodnantense dawn is al meerdere decennia van november tot januari dé winterbloeier in mijn tuin, met roze bloemetjes die met gemak het begin van de lente halen. En al die tijd maar geuren! Aanbevolen! Voor een prettige verlenging komt Viburnum bodnantense ‘Çharles Lamont’ in aanmerking: die bloeit in januari en februari. Bij elkaar dus zo’n drie maanden genieten van ‘Viburnumgeuren en -kleuren’!
En een Viburnum tinus, groenblijvende Sneeuwbal, (hù?) hoort eigenlijk in elke tuin: die bloeit roze-wit, van oktober tot april! Daarbij behoudt hij in de winter ook nog zijn blad; je kunt er dus zelfs een (brede) dichte haag mee planten. Bovendien is deze Viburnum na de bloei beladen met donkerblauwe bessen, die dan weer door de vogels gewaardeerd worden. Wil je een muur opvrolijken dan is Clematis Armandii een goede keus: altijd groen en in bloei van februari tot april - wel met een voorkeur voor een beschut plekje, uit de koude (noordoosten) wind. Roomwitte bloemen van februari tot april.
Dat
zijn allemaal goede berichten. Maar de clematis is ook een beetje ‘diva-achtig’:
er hangt een verlanglijstje aan. In verband met verwelkingsziekte wordt
aangeraden het plantgat 15 cm. dieper uit te graven dan de hoogte van de kluit.
Graaf ook rondom een flink gat uit, zodat de kluit kan worden voorzien van
rulle aarde, gemengd met veel organisch, goed verteerd materiaal. Bijvoorbeeld
uit je compostbak. Eenmaal geplant verdient het aanbeveling de voet van de
clematis rondom te vrijwaren van direct zonlicht: doe dus nog maar eens een
greep in de compostvoorraad. Of zet een dakpan tegen de voet van de plant. Of
plant groenblijvertjes als Asarum, mansoren, of Sedum: de nieuwe aanwinst zal
er wél bij varen.
 |
| Asarum, mansoor |
Of
plant een toverhazelaar, Hamamelis, een winterbloeier die zijn naam waar maakt.
De bloemen kunnen geel zijn of oranje/rood. Hamamelis bloeit vanaf januari op
het kale hout en sommige varianten verspreiden dan een fijne geur, wel enkele
meters ver! Qua omvang past deze struik ook in een kleinere tuin. En graag in
de zon, maar halfschaduw is ook goed. Zo’n tovenaar: die willen we allemaal wel
in de buurt hebben.
‘Kon het altijd zomer zijn’ luidt een lied, maar geef mij maar (Ede Staal) ‘veurjoar in de kop’!
TUINKALENDER
 |
Een welkom voor een nieuwe bewoner... |
► Want binnenkort gaan ze nestelen;
borstel de nestkasten maar even schoon.
► Én het tuinmeubilair: dan zit je zelf
ook prettiger.
► Ga onkruid te lijf: uittrekken
met de hand of een handharkje.
► Maak een lijst van
begerenswaardige planten en noteer hun toekomstige plek.
► Verzamel op een droge dag de gevallen bladeren. Afvoeren in de groene container of ‘opslaan’, ergens in je tuin waar ze kunnen composteren.
 |
| Bieslook: inzetbaar bij elke maaltijd, jaar in jaar uit! |
► Spit en bemest je
groentetuin(tje).
► Noteer de groenten die je er wilt
planten.
► In maart worden de rozen gesnoeid
- met handschoenen aan.
► Zaadjes van vorig jaar kun je uitproberen op vochtig keukenpapier; als ze kiemen: planten!
► Controleer steunpalen - een boom
in blad vangt veel wind.
► Maar vooral: geniet van weer een
heel nieuw tuinseizoen!
februari 2023
|
Nieuwe artikelen verschijnen in februari 2023. Dan kijken we uit naar weer een nieuw voorjaar; voorjaarsbloeiers laten zich voorzichtig zien, nog in knop, want het kan nog steeds vriezen, hagelen en zelfs sneeuwen. Maar lang zal dat niet meer duren; we kunnen al denken over nieuwe mogelijkheden in de tuin. Is er ruimte voor nog een fruitboom of -struik of willen we de tuin helemaal opnieuw inrichten? Alles is mogelijk - en 'niets' is ook fijn: tevreden zijn met je tuin en er in alle rust van genieten! |
 |
| Groninger Kronen! |
Onze aarde heeft in de loop van miljoenen jaren wel meer veranderingen in de klimaten meegemaakt, maar wij zijn (nog) niet zoveel gewend op dat gebied. En zo’n verandering in het klimaat voltrekt zich niet van de ene op de andere dag - dus nog als vanouds vegend en bezemend (en de ramen bezémend) heb ik mij maar weer van mijn beste kant laten zien.
Er is trouwens nog best veel groen achtergebleven in de tuin en zo hier en daar liggen er nog wat appels die, beurs van het vallen, mijn keuken niet gehaald hebben.
 |
| Groninger Kroon, nog in het rijpingsproces |
 |
| Een beladen blauwe bessenstruik |
Let 2023 in!!
Heggenmussen
Benieuwd naar het verloop van deze winter zoek ik op internet naar een winterweervoorspelling en zoals altijd zijn de meningen verdeeld. In Amerika wordt voor Europa de misschien wel warmste winter ooit voorspeld. Dat heeft te maken met de temperatuur van het zeewater (warm) in ons (Europees) deel van de Atlantische Oceaan. Maar een ‘definitieve winterverwachting voor 2022’ is koud en droog met in de tweede helft mogelijk langdurig winterweer. De temperatuur lijkt op het gebruikelijke niveau te blijven, maar het kan soms ook kouder zijn. Tja, winter. En daar moeten we het dan maar mee doen; we laten ons verrassen.
 |
| Zo ook deze houtduif: met wat wintervoer in ons kleine boompje. |
Naast
de voorbereidingen voor de feestdagen in de laatste maand van het jaar is er
tussendoor vast ook tijd om de gedachten eens over de tuin te laten gaan. Dat
is óók een onderdeel van tuinieren. Gras hoeft niet meer gemaaid te worden,
heggen en hagen houden een winterslaap, al het gebladerte dat daarvoor in
aanmerking kwam is gevallen en opgeruimd/verzameld, watergeven en sproeien
hoeft niet meer en nieuwe planten kun je nu beter op een verlanglijstje zetten
dan in de tuin. Enthousiaste tuiniers zouden voor de winter eigenlijk een
andere hobby moeten hebben; wat mijzelf betreft liefst iets ‘indoors’, hoewel
een lange wandeling door een al dan niet winters landschap natuurlijk ook fijn buiten
en leuk is.
 |
| ... en dan bij thuiskomst nog even wat vogelvoer strooien. |
Tuinprogramma’s op tv zijn opgeschort tot het voorjaar, maar wat te denken van tuinliteratuur? Er is een uitgebreid aanbod op dat gebied. Het leest niet als een roman of een gedichtenbundel, is zéker niet spannend, maar wel heel informatief en je hoeft deze literatuur ook niet in één keer uit te lezen. Mijn boekenkast puilt uit van de tuinboeken, waaronder die van Christopher Lloyd (Flower Garden) via Tuinieren voor de Geest (Sue Stuart-Smith) tot Duurzaam handboek voor de luie tuinier (Loethe Olthuis) en nog een ouwetje van Dr. P. Zonderwijk: De bonte berm (1979) over de rijke flora en fauna langs onze wegen. ‘De bermen langs onze wegen bloeien weer. Door een gewijzigd ‘groenbeleid’ veranderen de saaie groene grasbermen langs onze wegen steeds meer in kleurige, kruidenrijke natuurstroken.’ Dat inzicht is later weer verloren gegaan, maar tegenwoordig is er sprake van een ‘uitgekiend bermbeheer’, waarmee alle belanghebbenden zoals insecten, kleine dieren, vogels en vleermuizen, weer veilig hun leefgebieden kunnen bereiken. Het lijkt een verhaal van vallen en opstaan. En uiteindelijk voortschrijdend inzicht.
Jammer dat J.C. Bloem (1887-1966) dit niet heeft mogen meemaken. Zie zijn gedicht ‘De Dapperstraat’, waar hij overigens ‘domweg gelukkig’ was: ‘Natuur is voor tevredenen of legen. En dan: wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos ter grootte van een krant, een heuvel met wat villaatjes ertegen.’ Kortom: je hoeft niet persé naar buiten om van natuur te genieten - maar het is toch aan te bevelen.
 |
| Merel trotseert de sneeuw - zonder jas, muts of das - dat doen wij niet na... |
Je kunt zelfs nog nieuwe planten aanslepen die nu bloeien, zoals de kerstroos: Helleborus niger, of de sneeuwbal, Viburnum bodnantense, met trosjes roze bloempjes die ook nog geuren. Dat doen de gele bloemen van de winterjasmijn, Jasminum nudiflorum, ook, wel tot eind februari. Nog een geurende winterbloeier is het struikje Sarcococca hookeriana, met zwarte besjes. Je moet er wel een beetje geduld voor opbrengen: het heeft 10 jaar nodig om de uiteindelijke hoogte van 80 centimeter te bereiken. Dat geldt ook voor familielid Sarcococca ruscifolia, met rode besjes, zij het dat die uiteindelijk een hoogte van 1,5 meter bereikt. Sarcococca hookeriana humilis, met een bescheiden hoogte van 30 tot 50 centimeter, is getooid met zoete bloemetjes en in de winter donkerpaarse bessen aan rode takken. En om de verwarring compleet te maken is er ook nog Sarcococca confusa, 1 meter hoog, met rode, later zwarte, besjes.
Maar nu eerst: sneeuwklokjes planten!
TUINKALENDER
► De aarde warmt op, ook in de winter. Maar vorst kunnen we niet uitsluiten. Zet de potplanten bij de schuur/achterdeur, zodat ze bij vorst snel naar binnen kunnen.
► Een laagje compost beschermt vorstgevoelige planten in de tuin.
► Zet een zak zand klaar voor eventuele ‘gladheidsbestrijding’.
► Laat de regenton leeglopen; een houten ton stelt prijs op een laagje water ter voorkoming van uitdroging.
 |
| Nadat de houten regenton begon te lekken is hij vervangen door een collega van plastic. Uit het zicht en om de hoek, want plastic is 'not done'. Maar dus wel 'long lasting' en daar is ook wat voor te zeggen. |
► Voorzie het vogelvolkje van voer en vetbolletjes en graag vers drinkwater.
► Een fris bad wordt ook in de winter op prijs gesteld. Regelmatig het water
verversen!
► Houd afdekmateriaal bij de hand voor de vorstgevoelige tuinplanten.
► Mocht het nog gaan sneeuwen, schudt de sneeuw dan van de dunne, breekbare,
takken af.
► Bevroren vijver? Maak met warm water een wak: wordt door vijverbewoners op
prijs gesteld.
► Grasduinen in tuinboeken is óók tuinieren. Noteer de goede ideeën!
► Tijd om de tuinfoto’s van dit jaar nog eens te bekijken: wat zou je willen
veranderen, van welke planten zou je er meer willen hebben?
► Geniet van gezellige feestdagen en een mooi nieuw (tuin)jaar in 2023!
|
Nieuwe artikelen verschijnen in december 2022. Een goed moment om terug te kijken op het afgelopen jaar, maar zeker ook om vooruit te kijken, naar het nieuwe jaar 2023. Ruimte voor verbeteringen, nieuwe ideeën en misschien ook wel nieuwe planten - ook tuinplanten hebben niet het eeuwige leven. En smaken veranderen! Jammer: op BBC 2 is mijn favoriete tuinprogramma, het alom bekende Gardener's World (vrijdagavond), met 'winterreces' gegaan. Wel begrijpelijk; achter de schermen zal men ongetwijfeld aan de slag gaan met ideeën voor 2023! |
… zijn de planten mét hun verzorgers de afgelopen zomer redelijk doorgekomen, ook zonder veel gesproei en gesputter. Alleen de potplanten werden voorzien van een scheut regenwater, tot ook de bodems van de twee regentonnen in zicht kwamen. Maar toen was het ergste leed wel weer geleden, voor zover er sprake is van ‘leed’ in zo’n zonovergoten zomer!
En nu is het herfst, met aangepaste
temperaturen en volgens de kenners zo’n zes dagen regen deze oktobermaand en
één tot twee weken regen in november. Ik kan dus nog heel wat dagen zonder
paraplu naar buiten, want ook in míjn tuin is altijd wel wat te doen. Zo hier
en daar zijn er gaten gevallen in het groen. Deels door de droogte, maar deels
ook door veranderde inzichten mijnerzijds.
De verwachting is dat meer droge zomers zullen volgen. Dan is je tuin beter af met droogtebestendige planten. Die kunnen nu in de herfst nog steeds geplant worden en goed ‘aarden’ vóór het echt winter wordt. Maar zolang het niet vriest kun je zelfs in de wintermaanden nog aan de slag.
 | |
Sedum spectabile
|
Heggenmussen
 |
| Verscholen regenton |
Want ook in deze tijd van het jaar zijn er nog genoeg planten te vinden die de tuin én de tuinier opvrolijken. Ook straks in het voorjaar. Bloembollen bijvoorbeeld. Vanaf half oktober tot eind november ‘poten’: zes weken ‘bollenvoorpret’.
 |
| Colchicum autumnale, herfsttijloos |
Nog een bolgewas: de herfstcrocus, Crocus speciosus, lilablauw en niet moeilijk, maar heeft wel in het voorjaar nog blad dat andere ‘ontluikers’ in de weg kan zitten. Geef hem dus wat ruimte.
 |
| Cimicifuga purpurea, herfstaster |
Voorlopig
gaat dus alle
eer nog naar de herfstbloeiers. En die eer ontvangen ze niet alleen van ons. In
de overgang van zomer naar winter, waarin steeds meer bloeiers het loodje
leggen, worden de asters nog steeds druk bezocht door vlinders en bijen. Zelfs tot
in november! Een reden temeer om de herfst met meer asters te begroeten! Zijn
naam dankt de plant aan zijn uiterlijk. De bloemblaadjes zijn stervormig
gerangschikt en het Oud-Griekse woord voor ster is ‘aster’. Oud-Grieks wordt
vaker aangehaald bij de benaming van planten, maar kan je ook op het verkeerde
spoor zetten. Het najaarsklokje, Leucojum autumnale, bloeit in de maanden
augustus en september. Dan noemen wij het nog zomer.
 |
| Leycesteria formosa, |
Ook in augustus, maar dan tot in oktober, bloeit de fazantenbes, Leycesteria formosa, alias ‘Grandma’s earrings’. De roodpaarse besjes, in bungelende trosjes, schijnen in trek te zijn bij vogels, maar pas deze zomer zagen wij een merel, één, met stoute schoenen aan die zich laafde aan een paar sappige fazantenbesjes. Tijd dus om zelf eens te proeven, want deze bessen smaken naar karamel of chocolade, heb ik gelezen. Lekker, hoor! En voor de vogels laat ik nog wat over.
Dit hele verhaal kort samengevat: leve de herfst!
TUINKALENDER
► Herfst! (Eindelijk?) volle regentonnen om onze herfstbloeiers van water te voorzien!
► Maar bij vroegtijdige vorstaankondigingen is het
verstandig om ze (half) leeg te laten lopen.
► En de gieters leeg ondersteboven te zetten.
► Gaat het hard waaien, bind dan de klimplanten, zo
nodig, nog even goed aan.
► Verzamel regelmatig de afgevallen bladeren: natuurlijk
isolatiemateriaal in de wintertuin.
► Breng mest aan met een bui in het vooruitzicht, voor
een goede start in de komende lente.
► Borstel de nestkasten schoon: de vogels zullen er in
het koude jaargetijde graag gebruik van maken.
 |
Dit vogelhokje wordt niet bewoond maar wel bezocht: het is een 'spinhokje' |
► Nestkasten worden op de lange duur ‘bouwvallig’. Vervang ze dan door nieuwe.
► Haal alvast vogelvoer in huis en strooi er wat van
rond, zodat de flierefluitertjes straks weten waar ze terecht kunnen.
► In de herfst waait het: bind hoge (klim)planten aan en
steun de langgesteelde herfstbloeiers.
► Begin alvast met het planten van voorjaarsbollen.
► Ook in mooie grote potten, waarmee je je terras met de
tuinplanten verbindt.
► Mocht de temperatuur ’s nachts al onder nul zakken dan
wordt het tijd om vorstgevoelige kuipplanten naar binnen te halen.
► En de wintertijd gaat dit jaar in op zondag 30 oktober; we draaien de wijzers van onze klokken een uur terug. Dag zomertijd, tot 26 maart volgend jaar!
|
Nieuwe artikelen verschijnen in oktober 2022. Dan is het herfst en laten de bomen hun bladeren vallen; draaiend in de wind maken ze een zachte landing, want vrijwel gewichtloos, in onze tuin, op de stoep en op straat, waar ze door de wind worden opgejaagd en weggeblazen. De bladeren in mijn tuin laat ik liggen: dekentjes voor de achtergebleven kleine beestjes in mijn tuin, die ook de winter willen overleven. |
In míjn tuin......
is het eigenlijk alleen maar een ‘komen’ en zelden een ‘gaan’ van planten, struikgewas en boompjes. Maar de meidoorn was onomstotelijk dood, dus die hebben we afgevoerd. Het nieuwe uitzicht wende snel; er komt geen vervanger. De omgekomen boom ging met zijn stam schuil achter een twee meter hoog laurierblok - dat kan nu doorgroeien. Dit alles ‘op het noorden’, dus voor ons aantal zonuren maakt het niets uit.
Toen ook de laatste meidoornmootjes netjes waren opgeruimd en de temperatuur buiten daalde, wist ik binnen ook nog wel iets te doen. Onze kleinste slaapkamer is ingericht als ‘bibliotheek’ en goed voorzien van ter zake doende leeskost, op meerdere terreinen. Wel vaak gedateerd, maar voor ‘tuingerelateerd’ is dat geen probleem.
 |
| Mijn tuinboekenverzameling ... |
Overigens staan de meeste tuinboeken nog altijd voor het grijpen, beneden in de inmiddels volgepropte boekenwand. Vijf planken in de eerste kast zijn volgestouwd met nog meer ‘tuinliteratuur’. En nee, daar mag niets van weg! Mijn laatste aanwinst, uit de inbrengwinkel, is het boek ‘De bonte berm’, De rijke flora en fauna langs onze wegen, van Dr. P. Zonderwijk, deskundige op het gebied van de wilde flora met bijbehorend insectenleven, uitgegeven in 1979! Dat ga ik fijn buiten lezen, in mijn bonte ‘geïnsecteerde’ tuin met ook best wel rijke flora en fauna!
Wat blijkt: de geschiedenis herhaalt zich. De schrijver vertelt hoe in de jaren ’50 en ’60 ‘… de bermen in principe weinig kruidenrijk mochten zijn en het gras uit netheidsoverwegingen kort moest worden gehouden’ én dat ‘… deze principes steeds meer worden verlaten. Een kleurige, bloemrijke berm is dan ook in vele opzichten aantrekkelijker.’ Toch zijn in de decennia daarna de grasmaaiers regelmatig ingezet, langs straten en snelwegen, om de grasstroken laag te houden.
Heggenmussen
’t Is nog niet voorbij, die mooie zomer, die begon zowat in mei (vrij naar Gerard Cox, 1973), maar het eind komt wel in zicht, van ‘… haringgeur vermengd met zonnebrand’!
Het waren mooie tijden, in de jaren ’70. Nog steeds is de zomer voor velen de mooiste van de vier jaargetijden. Lang licht, lekker warm, met je hele hebben en houden in de zon, op vakantie, de tuin op zijn best, al dan niet lange fietstochtjes en wandelingen in de omgeving, en vooral ook lange avonden op het terras - want binnen zitten kan altijd nog, als het tóch gaat regenen.
Toch is het niet alleen maar luieren, wat de klok slaat. Een tuin behoeft altijd onderhoud. Dat klinkt als een tegeltjeswijsheid, maar daar kun je je tuin niet mee opzadelen. In het groen is altijd wat te doen en nee, het licht springt er niet op rood, dus moet je zelf je plantjes in de gaten houden. Sproeien is een heikel punt - we moeten zuinig zijn met ons schone drinkwater. Wie nog (steeds) geen regenton heeft moet daar misschien eens over nadenken. Het scheelt zo een paar honderd liter schoon drinkwater, op jaarbasis. Bovendien is je regenwater altijd precies op de goede temperatuur; nooit te koud. Planten tonen geen schrikreactie, maar dat wil niet zeggen dat ze geen last hebben van zo’n straal koud water. En de gieter is met één keer ‘dompelen’ vol - het scheelt dus ook nog in tijd. Zo, nu heb ik alle voordelen wel weer gehad: op naar de tuin/bouwmarkt voor een degelijke regenton! (Wèl met een aftapkraantje onderaan voor als het onvermijdelijk winter wordt!)
 |
Een plaatje van een regenton! |
De naam ‘herfstasters’ klinkt nu nog wel wat treurig; zoiets als de ‘nazit’ op een al dan niet geslaagd feestje. Al een paar lampen uit en een aanrecht vol afwas omdat je eerder vergeten had de vaatwasser aan te zetten. Zoiets. Maar dat is heel persoonlijk.
Nee, met herfstasters is niets mis, net zo min als met herfstanemonen. Deze laatste zijn misschien iets rustiger van kleur, in wit en (zacht)roze. Met astertjes, van licht- naar donkerblauw, zacht- naar hardroze en wit naar paars kun je accenten aanbrengen; de vrolijke noot in een tuin ‘op zijn retour’!
 |
| Herfstaster, ook in trek bij koolwitjes |
Maar
de hoofdrol is nog altijd weggelegd voor de ‘groenblijvers’. En gras is wel
groen, onder mijne voeten, maar van vrij weinig betekenis voor de
instandhouding van ons insectenvolkje. Exit het gazon! De serieuze
groenblijvers zijn dus van groot belang, voor elk formaat tuin. Voor je eigen
uitzicht en privacy, ja zeker, maar óók voor de beestjes die jouw
natuurgebiedje frequenteren. En dan heb ik het niet alleen over de vogels, maar
ook over de in het gebladerte opererende insecten als vliegen, luizen, wespen,
bijen, kevertjes en nog heel veel andere diertjes met vleugeltjes. Of pootjes. Wel
eens gehoord van de ‘buikpotigen’? Dat zijn dus slakken! Ze beschikken over een
gespierde onderzijde, hun ‘buik’, en verplaatsen zich door deze spieren
afwisselend aan te spannen en ‘los’ te laten. Doe ze dat maar eens na - insmeren
met groene zeep is wat mij betreft toegestaan!
 |
| Vliegen en wat dies meer zij op klimop en ... |
 |
| slakkenfeest op mijn sla! |
Terug naar de groenblijvers en ik kan het niet vaak genoeg adviserend herhalen. Want hoewel ik me soms afvraag of mijn tuin niet té groen is, voel ik me er zéker goed bij. Onderzoek heeft uitgewezen dat bewoners van een groene buurt zich gezonder voelen dan mensen met weinig groen in de omgeving.
 |
| Sedum spurium, het hele jaar groen; niets aan te doen! |
En het hoeft niet altijd een bóóm van een plant te zijn. Kies bodembedekkers als sedum spurium, mansoren, pachysandra terminalis (die toch het eeuwige leven lijkt te hebben), of taxus, laurier en klimop en geniet van groen, groener, groenst! Niet alleen in de zomer, maar het hele jaar - zònder maaien!
TUINKALENDER
► Wees zuinig met (kraan)water en gebruik zoveel mogelijk het water uit de
regenton.
► Begiet de planten die het nodig hebben liefst vroeg in de ochtend.
► Dorre bladeren krijgen een nieuwe toekomst in het compostvat.
► Dat geldt ook voor uitgebloeide bloemen: afknippen en composteren.
► En wat later blij zijn met de ‘tweede bloei’.
► Op vakantie? Laat je tuin verzorgd én met een verzorger/ster achter - rijp
fruit is in die weken voor de ‘oppas’!
► Eind augustus, begin september taxus en hulst snoeien.
► Andere hagen eind september snoeien: zo gaan ze strak de winter in.
► In de moestuin kan geoogst worden: loon naar werken!
► Én ruimte voor de aanplant van wintergroenten zoals boerenkool!
► Vogels zijn uitgebroed: tijd om de nestkasten schoon te maken:
► Vul eind september lege plekken met herfstbloeiers, asters bijvoorbeeld.
► En maai het gras dan niet meer zo kort.
► Maar in september kun je ook over de winter heen kijken en voorjaarsbolletjes
planten!
► Maar nu eerst nog genieten van een mooie zomer!
