donderdag 15 november 2018

RINKELBELLEN!


Heggenmussen

’t Is weer voorbij, die mooie zomer: op twee na de warmste sinds het begin van het vastleggen van meteorologische gegevens.

Nu de buitentemperatuur voor de rest van het jaar definitief beneden de 20℃ gedaald is maakt de tuin zich op voor de winter. En wij helpen een handje. Met een warme jas aan en een blik op het wolkendek (blijft het nog even droog?) brengen we de schoongemaakte tuinmeubelen onderdak of pakken ze in met een hoes en vegen we de laatste afgevallen bladeren op een hoop of tussen de planten. Dat laatste is het beste idee, gezien de voorspelling van sommige weerdeskundigen voor de komende winter: ijs- en ijskoud! Misschien wel de koudste winter in de afgelopen honderd jaar!

Ik kan me nog een winter halverwege de jaren ’50 herinneren waarin ik als peuter dik ingepakt op het ijs stond en we met de slee in mijn geboorteplaats Woerden onder de Parijse brug door konden. Dat was heel bijzonder want daar bevroor het water nooit. De Bilt telde die winter 61 vorstdagen, 11 ijsdagen en 1 zeer koude dag (!). Maar als koudste winter in ons land tot nu toe geldt die van 1963 en dat had niet zozeer met de temperatuur te maken, dat was niet de laagste, maar vooral met de duur van deze winter: bijna drie maanden onafgebroken vorst, waarbij het noordoosten ook nog onafgebroken onder een laag sneeuw lag. Dat hebben we sindsdien niet meer zo meegemaakt.
Maar misschien gaat het er deze winter dus van komen en een gewaarschuwd mens telt voor twee. Volgens Russische wetenschappers zijn we in een nieuwe klimaatcyclus beland: met een minder actieve zon en daardoor wereldwijd een kouder klimaat, ‘…vergelijkbaar met het verschijnsel in de jaren ’50 van de vorige eeuw’. Dús. Aangeraden wordt om alvast dikke winterjassen, mutsen en handschoenen aan te schaffen, zodat we straks niet achter het net vissen en zelf moeten gaan breien. Want in Rusland weten ze op dit gebied van wanten. O ja, wanten zijn warmer dan handschoenen: doe díe maar.

Ondertussen heb ik wel te doen met mijn tuinplantjes, die in de afgelopen zomer al zo op de proef gesteld zijn. Hoe komen ze zo goed mogelijk een strenge winter door? Veel planten regelen het zelf door hun bladeren af te stoten; die zullen nu geen vocht meer verdampen. Ze zijn wat je noemt ‘winterhard’. Maar voor de groenblijvers, de bladhoudende planten, ligt het anders, vooral als er sprake is van een langdurige vorstperiode. Zolang ze geen vocht uit de grond kunnen opnemen om het via de bladeren verdampte vocht aan te vullen dreigt uitdroging. Dan kunnen we hun groei en bloei in het voorjaar wel vergeten. Groenblijvers als rododendrons en struikklimop behoren wat dit betreft ook tot de risicogroep. Pak ze op tijd in met vliesdoek. Daarmee zijn ze niet alleen beschermd tegen vorst, maar ook tegen harde wind, hagel en schadelijke insecten. Dat zijn dus meerdere vliegen in één klap. Per aangebrachte laag, uiteraard vochtdoorlatend, schijnt het een paar graden verschil te maken voor de kou.


Buddleja, vlinderplant
Maar ook dierbare bladverliezende planten, zoals bijvoorbeeld vlinderstruiken, die je niet even naar binnen kunt halen, zijn te redden met vliesdoek. Dat mag er zo nodig best in twee lagen overheen: het is ademend materiaal. Bij een roos op stam moet het oculatiepunt, bovenaan de stam, beschermd worden. Bind er wat stro omheen. Na de kerst kun je daar ook een paar afgeknipte takken van de kerstboom voor gebruiken. Voor alle andere rozen geldt: even de voet van de struik aanaarden. Op tijd doen, want als de grond eenmaal bevroren is, wordt dat moeilijk. Ook na de kerst: drapeer de verlichting uit je kerstboom (als die niet vast aan de kunstboom meegeleverd is!) rond een gevoelige struik in de tuin. Stekker in het buitenstopcontact en de struik is beschermd tegen vorst.


Mijn cloche, voor ienieminiplantjes.
Planten van klein formaat zijn te redden onder een glazen ‘cloche’, of gewoon een augurkenpot. Bewaar er een paar. Potplanten die in principe vorstbestendig zijn en waar je  binnen geen ruimte voor hebt kun je uit de pot halen en in ‘bubbeltjesplastic’ gewikkeld weer terugzetten. Zorg wel voor een goede afwatering en zet ze zo mogelijk bij elkaar in een beschutte hoek van de tuin.
En nu heb ik wel genoeg bellen doen rinkelen; fijne kerstdagen en een groen 2019 gewenst!

Rinkelbelletje!


Mimi Prins
177
BLAD.2018-11

NOVEMBER/DECEMBER

TUINKALENDER




Sneeuwklokjes: tot ziens!
Zolang het niet vriest kan de grond nog bewerkt worden.

► Het is ook een goed moment om de tuin te bemesten: voedingsstoffen voor een extra bescherming in de winter.

 Breng een laag compost aan rond kwetsbare planten.

► Stop bollen in de grond: sneeuwklokjes voor de overgang van winter naar voorjaar en ander bolgoed om de lente te vieren.

Gieters legen!
 Haal met een schepnet zoveel mogelijk algen en herfstblad uit de vijver.

 Met één of meer (tennis)ballen blijft het vijverwater in beweging, zodat het niet bevriest.


 Zet gieters ondersteboven en leeg regentonnen, zodat ze niet stuk vriezen. 
Gestoffeerde tuinstoel voor jezelf ...

 Haal kwetsbaar tuinmeubilair naar binnen of bescherm het met een hoes.


► Laat nog één stoel staan: voor de ‘zachte’ dagen.

  Hark herfstbladeren van het gazon, maar loop niet over het gras als het gevroren heeft.

 Ruim in de storm afgebroken takken op: struikelobjecten.
en een onderkomen voor de vogels

 Maak ook in herfst en winter foto’s van de tuin: van de prachtige herfstkleuren naar het zwart/wit van de winter.

 Snoei druiven, kiwi’s en bramen tussen kerst en nieuwjaar.

 Voer de vogels.

 Heb je nog een sneeuwschuiver? Want het kan vriezen en dooien, maar ook sneeuwen.

 Een voorraadje zand is handig om bevroren voetpaden beloopbaar te maken.

 Ga naar de boekwinkel of de bibliotheek en haal tuinboeken in huis: het is nu tijd om over de tuin te lezen.

 Geniet van gezellige feestdagen en verheug je op het komende voorjaar: in 2019!

TUINFOTO’S