IN GOEDE AARDE

Heggenmussen 

Een heel nieuw jaar ligt voor ons: 2015. Laten we het goed benutten en voor de verandering inspiratie opdoen in China, waar dit een Jaar van het Schaap is, of de Geit, daarin wordt geen onderscheid gemaakt. Beide staan voor verantwoordelijkheidsbesef, mededogen en creativiteit. Dat is voor ons ook nog eens bemoedigend, want zowel onze koning, Willem Alexander, als onze premier, Mark Rutte, zijn ooit geboren in een Jaar van het Schaap, of de Geit.

Dag geitje!

Maar 2015 is ook uitgeroepen tot Jaar van de Ruimte, waarin de initiatiefnemers nieuwe perspectieven willen ontwikkelen voor de leefomgeving in ons land. Dat klinkt tamelijk abstract. Misschien kunnen de Verenigde Naties eraan bijdragen, nu zij 2015 hebben uitgeroepen tot het Internationaal Jaar van het Licht. In ieder geval is het Centraal Station in Amsterdam heel 2015 eenmaal daags in een nieuw perspectief te zien dankzij het lichtkunstwerk ‘Rainbow’.

Voor de nuchtere mens, die liefst met beide benen op de grond staat, heeft de FAO, de internationale landbouworganisatie, 2015 uitgeroepen tot Jaar van de Bodem. Dáár kunnen we wat mee! De Nederlandse werkgroep van de FAO roept ons op om onze bodem meer bekendheid te geven als ‘maatschappelijk duurzaamheidsthema’. Waarmee in de praktijk wordt bedoeld: zorg goed voor je eigen stukje grond, omdat een gezond stuk grond effect heeft op de natuur, het water en zelfs de lucht. Kijk op www.jaarvandebodem.nl bij ‘agenda’ voor een lange lijst van initiatieven. En zoek het eens tot op de bodem uit, buiten in je eigen tuin.

Echte Groninger klei

Hier in Groningen treffen we vooral klei aan. Echte zeeklei, met die typische blauwe kleur. Heel vruchtbaar ook en daar wordt goed gebruik van gemaakt: bij de helft van de landbouwbedrijven in Noord Groningen is sprake van een akkerbouwbedrijf. Wij tuiniers zijn natuurlijk wel blij met vruchtbare grond, maar zonder landbouwmachines is het zwaar spitten, in de klei. En daarom voorzien we onze huis-, tuin- en keukenlapjes van een laag speciale tuingrond, ook wel ‘zwarte grond’ genoemd. Na verloop van jaren treedt uiteindelijk toch een vermenging op met de onderliggende klei. En dat is niet verkeerd. Gazons, bloemenborders, bomen en struiken gedijen erop.

Laat alles lekker staan:
dat is het beste voor de wintertuin

Maar het kan altijd nog beter. Vaak wordt in de herfst flink opruiming gehouden in de uitgebloeide tuin, waarbij het afgevallen blad zoveel mogelijk wordt afgevoerd. En dat is jammer, want je kunt er de bodemstructuur, en daarmee de doorlaatbaarheid, flink mee verbeteren. Les 1: laat alles lekker staan, in het najaar. De uitgebloeide planten geven beschutting aan beestjes en bescherming en voeding aan het bodemleven. Les 2: vul tekorten aan met organische mest. Koeienmest van de boerderij moet wel een half tot een jaar oud zijn, omdat verse mest teveel ammoniak bevat, waardoor planten kunnen verbranden en geel blad krijgen. Deze mest is niet alleen voedselleverancier voor planten, maar ook een goede bodemverbeteraar. Je kunt de mest op de grond laten liggen en door wormen en micro-organismen laten ‘verwerken’. Dat is het gemakkelijkst. De mest kan ook met strootjes en al ondergespit worden. Zelfs licht inharken kan al voldoende zijn. Aan u de keus. Organische mest wordt op of in de bodem afgebroken tot voor planten opneembare mineralen. Breng deze mest dus op in het najaar, zodat de voeding in het voorjaar beschikbaar is. Bovendien kan winterse vorst helpen bij het breken van de (klei)grond. Met nog een laag compost eroverheen zal de bodemstructuur optimaal verbeteren. Als de verwerking van koeienmest in een dichtbegroeide tuin problemen oplevert, bieden de zakken koemestkorrels uit het tuincentrum uitkomst. Hark de korrels licht in, samen met compost.

Mijn compostvat

Voorbeeld van een composthoop:
in de Vlindertuin in Groningen

Les 3: compost kan altijd en overal. Wie nog geen compostvat of -hoop heeft, moet er dringend een aanschaffen of maken. Denk eens aan al het tuinafval, de groentenstronkjes, appelschillen, theezakjes en koffieprut, de eierschalen: dat kan allemaal in het compostvat en hoeft niet meer afgevoerd te worden in een grote vrachtwagen van de reinigingsdienst. Een win-win situatie. Gewoon lekker zelf je plantaardig afval verwerken en voor je eigen bodemverbeteraar zorgen. Met deze maatregelen zullen je bloemen- en groentenzaden in 2015 beslist in goede aarde vallen!

Ik wens iedereen een gezond nieuw jaar, van het schaap of de geit, met veel verantwoordelijkheidsbesef, mededogen en creativiteit, óók in de tuin!

Januari 2015