IN MÍJN TUIN ...

vrijdag 13 januari 2017

NIEUWE ARTIKELEN

NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP

10 FEBRUARI 2017

Ook dit is tegenwoordig een 'winters' plaatje: langzaam

verandert het klimaat. De winters worden zacht, met hier

en daar nog een uitschieter om ons eraan te herinneren

hoe het vroeger was, toen wij onze schaatsen van de

zolder haalden en over de bevroren slootjes zwierden

of rondjes reden op de 'natuur'ijsbaan. Vroeger ....

Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN

Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS

Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S

Hier aanklikken: ANDERE TUINEN

… zijn óók de donkerste dagen van de winter weer gepasseerd, hoera! Het omslagpunt lag op woensdag 14 december 2016, toen de zon om 16.28 uur onderging. Want de volgende dag bleef het alweer één minuut langer licht! Ja, voor wie er echt naar uitkijkt, naar het voorjaar en het licht, telt élke minuut! Op vrijdag 13 januari 2017 gaat de zon onder om 16.54 uur: nu is het al bijna een half uur langer licht! En dat is allemaal te vinden op internet. Op 20 juni wordt het ’s ochtends weer één minuutje later licht. Gevalletje ‘je gaat het pas zien als je het weet’!

Met het lengen van de dagen komt langzaam maar zeker het voorjaar in beeld. En dan kunnen we écht in de tuin aan de slag.

Mooi voorbeeld van een natuurlijke tuin: De Beemd in Warffum

Om in alle opzichten bij de tijd te blijven heb ik, óók op internet, gezocht naar de nieuwe ‘tuintrends voor 2017’, want die slaan werkelijk geen jaar over!

Voor wie met zijn tijd mee wil gaan (of eigenlijk met die van de tuinbranche) kwam ik maar liefst vier stijlen tegen die het in 2017 helemaal gaan maken. Te weten: de natuurlijke tuin, waarin het draait om puurheid en moeder natuur, de DIY tuin (???), de binnen-buiten tuin en de wereldtuin.

Een wereldtuin: die heb ik al járen, vind ik zelf, ook al is het in een andere betekenis, en de DIY tuin trouwens ook, want dat blijkt de ‘do it yourself’ tuin te zijn! Ik moet er wel even bij zeggen dat een DIY tuin vooral bedoeld is voor het verbouwen van eigen groenten. Maar ‘… een stukje grasmat’ mag er ook in. Een stúkje grasmat!!!

Mijn doe-het-zelf-tuin: stukje opnieuw beplant ... en nu afwachten!

De binnen-buiten tuin is bedoeld voor mensen met een aangebouwde serre: daarmee ‘haal je een stukje tuin naar binnen toe’, aldus de bedenkers. Laat ik nou altijd gedacht hebben dat je met een serre je huis een stukje naar buiten bracht, maar wie ben ik. De wereldtuin voor 2017 tot slot is gestoffeerd met bamboe en grof hout, met een belangrijke rol voor ‘nude en natuurlijke tinten’ en oosterse invloeden van de accessoires. Tja, dat ‘nude’ ... kweenie. Ik zie mijzelf toch niet in mijn blootje op grof hout zitten, zélfs niet met oosterse invloeden.

Ik ben waarschijnlijk te oud voor nieuwe trends in de tuinbranche. En voor een nudistische wereldtuin is mijn lapje grond sowieso te overzichtelijk en een serre vind ik verspilling van tuinoppervlak. En DIY, nou ja, dat is dus gewoon mijn ouderwetse doe-het-zelf tuin!

Januari 2017

DE BEUK ERIN!

Heggenmussen

Ooit was dat een aansporing bij het rammen van de stadspoorten, maar dat doen we tegenwoordig niet meer. Nu wil het op het voetbalveld nog wel eens helpen, want het klinkt toch anders dan “De bal erin!” Maar over welke beuk gaat het hier? Want je hebt beuken en beuken: het ‘beukenhout’ is afkomstig van Fagus sylvatica. Maar een ‘beukenhaag’ is aangeplant met ‘haagbeuk’, Carpinus betulus, en die kunnen we in deze tijd van het jaar, van november tot en met maart, aanplanten.

De haagbeuk stamt, verrassend, uit de berkenfamilie (Betulus) en heeft behalve zijn Latijnse naam nog een aantal namen: helzenteer, hesselteer, steenbeuk, jukbeuk of wielboom. ‘Helzenteer’, ook wel ‘elzenteen’, was in 1925 nog een dialectwoord voor haagbeuk. De naam ‘jukbeuk’ verwijst naar het juk waarmee twee ossen voor een kar werden gespannen: daar is stevig hout voor nodig. Het woord wielboom komt nog steeds, of wéér, voor in onze taal. Maar nu is het een aluminium houder voor vier autobanden: ook handig.
De haagbeuk bereikt uiteindelijk een hoogte van 15 tot 25 m, kan tegen een stootje en is dus ook goed te snoeien. Je ziet hem vaak toegepast in een haag. Hij is goedkoper in de aanschaf dan een beukenhaag en groeit ook nog sneller. Bovendien hoef je een haagbeukenhaag pas te snoeien wanneer de gewenste hoogte bereikt is. Dat kan variëren van 80 cm tot maar liefst 3 meter. Voor een dichtere haag worden de haagbeuken verspringend aangeplant, in een dubbele rij. Ook als je de haagbeuk tot boom laat uitgroeien, kan vormsnoei worden toegepast.
In de zomer is hij getooid met fraai generfde groene bladeren, ovaal, die uitlopen in een punt. Het blad loopt al vroeg uit: half april. De randen van het blad zijn ‘dubbelgezaagd’: elke insnijding is nóg eens scherp gezaagd. In april en mei verschijnen ook de bloemen, mannelijke zowel als vrouwelijke, want de haagbeuk is eenhuizig. Blad en bloemen worden graag gegeten door meikevers en leveren ook voedsel voor larven van vlinders. Later, in de herfst, komen appelvinken en boomklevers langs voor de zaadjes. De nootjes van de haagbeuk worden opgepeuzeld door bos- en hazelmuizen.

Beukenblad in herfstkleuren

In de herfst kleuren de bladeren naar donkergeel en zullen uiteindelijk de meeste weggeblazen worden; een enkel blaadje blijft achter, tot in het voorjaar. Zo is deze haag in de winter dus wel doorzichtig. Maar afwisseling heeft ook wat. Bovendien is de haagbeuk goed bestand tegen wisselende waterstanden, wat met de verwachte toenemende neerslag een voordeel is. Het blad verteert langzaam, dus dat kun je beter niet op de composthoop gooien. Maar het kan wel goede diensten bewijzen bij het afdekken van vorstgevoelige planten.
De haagbeuk zelf is gebaat bij voldoende voeding met zo nodig wat kalk. Overigens is deze plant een zeer geschikte kandidaat voor onze klei.
Behalve in particuliere tuinen wordt haagbeuk ook aangeplant langs wegen: het openbaar groen. Leveranciers zijn natuurlijk de boomkwekers: ze worden niet uit het bos gehaald. De boomkwekers hebben als beroepsgroep hun eigen Boomkwekersdag, waarop onder andere de Boom van het Jaar 2017 wordt gekozen. Dit jaar was het thema van de verkiezing: Wegbomen. En de winnaar is: de haagbeuk, Carpinus betulus!
Iets nieuws in de tuin? Plant een haagbeuk, of een haagbeukenhaag!

Januari 2017

TUINKALENDER JANUARI 2017

TUINKALENDER

► Appel- en perenbomen worden deze maand gesnoeid. Verwijder in ieder geval het dode hout.

► Zolang het niet vriest kun je al fijn aan de gang met het planten van rozen, bomen en struiken.

► En ook zolang het niet vriest kunnen de grote bloempotten buiten blijven staan. Wel graag op pootjes. Vorst op komst? Wikkel ze in bubbeltjesplastic of breng ze alsnog naar binnen, in de schuur of garage.

► Ook voor het plaatsen en/of repareren van een schutting is januari een goede maand: er staan (nog) geen vaste planten in de weg.

► Bij sneeuwval doorbuigende takken even van hun sneeuwlast ontdoen.

► Voor alle andere planten is de sneeuw een bescherming bij vorst - en een plaatje om te zien!

► Zijn er sneeuwklokjes? Of komt Helleborus al in bloei? Dat zijn bemoedigende signalen voor de tuinier.

► Fijn voor jeukende tuiniershanden: onkruid wieden mag het hele jaar door!

► Op 28 en 29 januari is het weer tuinvogelteltijd. Wil je alles weten over de Nationale Tuinvogeltelling, kijk dan op www.tuinvogeltelling.nl/hoe-werkt-de-tuinvogeltelling.

Dít is een merel

► Als je het nog niet deed: nú beginnen met het voeren van de vogels - anders is er straks niks te tellen.

► Benoem de vogels die je kent voor je (klein)kinderen: daar hebben ze een leven lang plezier van. Jong geleerd is oud gedaan!

► Want ‘buiten’ wordt leuker als je er iets meer van weet ;)

Januari 2017

TUINFOTO'S DECEMBER 2016

TUINFOTO’S

6 december 2016: bevroren bijenkorfjes

28 december 2016: een kikker! Nog steeds op vrije voeten!
Die wensen we zéker een goed en gezond nieuw jaar!

vrijdag 9 december 2016

NIEUWE ARTIKELEN

NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP

13 JANUARI 2017

Wéér een jaar toegevoegd aan onze geschiedenis ...

en alweer een heel nieuw fris jaar in het vooruitzicht!

Wat gaan we doen? Er staat al veel vast; we hebben

tradities, gewoonten en verplichtingen. Maar ook nog

wensen en dromen. Ook over de tuin. Ik weet al zo'n

beetje wat er anders moet en dat is een goed begin:

zonder plannen geen toekomst!

Een fijn tuinjaar gewenst voor 2017!

Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN

Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS

Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S

Hier aanklikken: ANDERE TUINEN

's WINTERS

In míjn tuin ...

… kijk ik nog steeds uit op ‘groen’ en zolang het niet sneeuwt zal dat ook zo blijven, want het is het bekende repertoire van groenblijvers: laurier, klimop, liguster, buxus en natuurlijk ook het blad van de (klim)rozen, die het de hele winter dapper volhouden. En natuurlijk ben ik gesteld op mijn groenblijvers, maar toch zou ik er niet de hele tuin mee willen beplanten. Het is goed om te zien hoe de seizoenen zich daar aftekenen en bovendien blijft er zo altijd iets om naar uit te kijken.

Bruine bloemhoofden ...

Want ik word toch elk jaar een beetje treurig als in de herfst de bladeren uit de bomen tuimelen, als het steeds vroeger donker wordt en de temperatuur uit de dubbele cijfers zakt, zelfs tot in de min. Maar wat zou het saai zijn om het hele jaar in topjes en rokjes rond te lopen; nooit eens wegkruipen in een warme wintertrui en altijd maar met ijsblokjes in de weer in plaats van met warme chocolademelk! Geen boerenkool op tafel, maar elke dag een andere frisse salade - waar trouwens bij nader inzien in de winter ook geen bezwaar tegen is.

En je weet maar nooit wat we nog zullen meemaken, nu de ijskappen smelten in een onomkeerbaar proces. Waar blijft al dat smeltwater, vraag ik me af. Een stijging van de zeespiegel lijkt mij een logisch gevolg, maar daar heb ik nog geen weerman of -vrouw over gehoord. Elke dag verschijnen ze in beeld om met een vriendelijke glimlach dit soort onheilspellende mededelingen, over die ijskappen dus, te doen. Zo ervaar ik dat tenminste.

Lodewijk XV, sans déluge!

Lodewijk XV (1710-1774) schijnt eenzelfde mentaliteit te hebben gehad, getuige zijn “Après moi le déluge!”, (na mij de zondvloed: het zal mijn tijd wel duren!). Sindsdien zijn we een paar eeuwen verder en laten we wel wezen: nog geen zondvloed gezien hier.

Oliebollen!!

Ondertussen spelen in deze laatste maand van het jaar heel andere dingen. De kerstdagen naderen, met hoe dan ook veel afleiding, en dan is de kortste dag alweer gepasseerd! In die laatste week van het jaar de druif snoeien en honderd oliebollen bakken, “Ach!! … zijn er geen appelflappen?” en een heel fris nieuw jaar kan beginnen. Met sneeuwklokjes, krokussen, en voor je het weet narcissen en tulpen en het afknippen van die sombere bruine bloemhoofden van hortensia Annabelle en zomaar een zonnige dag in januari waarop je buiten aan de koffie gaat en dan ’s avonds zeggen: “Wat is het al lang licht, hè!”

Maar nu eerst: fijne feestdagen en een gezond 2017!!

December 2016

GOED BOEREN

Heggenmussen

In de Volkskrant van 22 november jl. verscheen een mooi artikel van Caspar Janssen over ‘De boer die heel erg van vogels houdt’. Ruim drie pagina’s waren ingeruimd voor het verhaal van Peter Harry Mulder die samen met zijn partner Eline Ringelberg een akkerbouwbedrijf runt in Muntendam. Als klein jongetje ontwikkelde hij al twee grote passies: voor het boerenbedrijf én voor vogels. Zijn twee oudere broers deelden zijn passie voor de boerderij niet en toen zijn vader in 1983 stopte nam Peter Harry het bedrijf over. Na het overlijden van zijn vader, negen jaar later, moest hij zijn broers uitkopen. Dat was heel hard werken, toen nog in zijn eentje - aan ‘vogels kijken’ kwam hij jarenlang niet meer toe. En dat voor iemand die al in zijn lagere schooltijd lid werd van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie: op zondag urenlang op de fiets naar Drenthe om vogels te spotten en met een bandrecordertje hun geluiden op te nemen.

De NJN bestaat nog steeds: zie www.njn.nl. Jongeren tussen 11 en 25 jaar met belangstelling voor de natuur kunnen in verschillende werkgroepen veel te weten komen over wat hen in het bijzonder boeit. Voor een levenslange interesse!

Grauwe Kiekendief

Sinds Peter Harry op een dag een jagende grauwe kiekendief boven zijn akkers zag, was ook hij weer “…verkocht”. De kiekendief had zijn nest in het Oldambt, maar zijn jachtgebied was het land van Peter Harry. Ben Koks, initiatiefnemer van Werkgroep Grauwe Kiekendief, kwam kijken en sindsdien werkt Peter Harry samen met deze werkgroep.

Hij is geen biologische boer, dat kan niet uit, maar wel dé ‘voorbeeldboer’ op het gebied van akkernatuur. De Vogelbescherming Nederland gebruikt zijn aanpak dan ook als voorbeeld van succesvol akkervogelbeheer. Om de wormen te sparen ploegt hij niet meer op de traditionele manier; alleen de toplaag wordt even omhoog gehaald. In de randen langs zijn akkers zaait hij ruim, zodat patrijzen en veldleeuweriken er makkelijk doorheen kunnen lopen en deze randen worden ook pas laat gemaaid: ná het broedseizoen.

Een worm!

In onze tuinen broeden geen weidevogels en wij hoeven niet te leven van de opbrengst van onze moestuintjes. Maar toch kunnen we ons het verhaal van boer Peter Harry aantrekken. ‘Natuur’ is overal belangrijk, net als bodemleven. Nu in de winter hebben de wormen zich dieper in de grond teruggetrokken, maar zodra de temperatuur in het voorjaar stijgt, komen ze naar boven: voor gratis beluchting en een aanzienlijk hogere opbrengst, zowel in de moes- als in de siertuin. En laat vooral de afgevallen bladeren tussen de planten liggen: voer voor wormen.

De gevallen bladeren in het bos worden uiteindelijk ook succesvol door wormen opgeruimd: over capaciteit hoef je je dus geen zorgen te maken. Wormen zijn er altijd genoeg, zelfs in het voorjaar, als de vogels niet alleen zichzelf maar ook hun jongen ermee voeden. En natuurlijk gaat het deze winter vriezen en dan bied een bladerdek ook nog bescherming voor het bodemleven, al dan niet in rust. Straks in het voorjaar dus ook niet diep spitten, de grond wat los harken is goed genoeg.

Laten we doen wat Peter Harry Mulder óók doet: goed boeren!

December 2016

TUINKALENDER DECEMBER 2016

TUINKALENDER

► Zolang het niet vriest kun je nog steeds bomen en struiken aanplanten: ze zijn nu ‘in rust’.

► Uitgebloeide planten met een slordig uiterlijk mag je natuurlijk afknippen, maar het hóeft niet.

► Haal plantensteunen die in de winter geen dienst meer doen naar binnen.

► Het meeste blad is nu wel gevallen. Zo niet: hark de bladeren van het gazon en deponeer ze in de border.

► Laat de regenton leeglopen om stukvriezen te voorkomen. Laat in een houten ton een klein laagje water staan, tegen uitdroging.

► Bewaar gieters buiten ondersteboven.

► Zet een bosje riet in de vijver of laat er een bal in drijven, zodat het oppervlak niet hermetisch (luchtdicht!) bevriest. Want ook als je geen vissen hebt, is er toch leven in de vijver.

► Controleer regelmatig de binnen overwinterende kuipplanten. Verwijder afgevallen blad en geef zo nodig (spaarzaam) water.

► Bedien de vogels, die ons zo behulpzaam zijn bij de bestrijding van slakken en wat dies meer zij.

► Snoei de druif bij voorkeur in de laatste week van december, vóór de sapstroom op gang komt.

► Kijk in de rust nog eens op www.mimi-inmijntuin.blogspot.nl waar álle tuinartikelen uit de afgelopen jaren zijn terug te vinden.

► Want het is tijd om je terug te trekken uit de tuin, binnen te genieten van de kerstdagen en vooruit te kijken naar een heel nieuw en voorspoedig 2017!

December 2016