Op dit blog verzamel ik mijn tuinartikelen voor het tijdschrift 'BLAD' dat zes maal per jaar verschijnt in de provincie Groningen. Foto’s aanklikken voor een vergroting.
 |
Nieuwe artikelen verschijnen in april 2022, wanneer de lente in volle gang is en het bollenbestand onze tuinen kleurt. Bomen en struiken zijn of komen in blad en doen de winter met zijn korte donkere dagen en kale staketsels vergeten. Er is geen vorst- schade van betekenis; de winter was lauw en we pakken de draad weer op met onze 'oude getrouwen' in de tuin, waar vogels als altijd 'de toon zetten'! Aan de slag dus! |
In míjn tuin...
... ben ik de winter niet alleen goed maar ook 'groen' doorgekomen, met dank aan de groenblijvende planten die ik daar in de loop van ruim vier decennia heb verzameld. Wel op ooghoogte natuurlijk, die planten en struiken, want mijn bomenbestandje heeft zich in de herfst als altijd ontdaan van het gebladerte. Tóch nog iets van een fysieke beleving van ‘winter’, zelfs wanneer sneeuw en ijs het laten afweten.
Nu is het natuurlijk nog lang geen zomer, maar de bloeiende bolgewasjes zijn hoopgevende voorlopers in het kerend getij. Dankbare bloeiers, die zich jaar in jaar uit van hun beste kant laten zien, ook nog zonder enige inspanning van mijn kant. Gelukkig maar, want het is mij in deze tijd van het jaar vaak net iets te koud (of te nat) om al buiten aan de slag te gaan.Tijd genoeg dus om de inmiddels honderdtweeënnegentig (192!) columns, opgeslagen op mijn computer, nog eens door te nemen. Hoe begon de lente in al die andere jaren? In ieder geval nooit precies hetzelfde want garanties worden niet gegeven door het KNMI. Zo houden we de spanning er een beetje in!
In
grote lijnen blijken de lentemaanden elk jaar weliswaar een beetje hetzelfde te
verlopen, maar gelukkig zijn er ook altijd onverwachte verrassingen, lees ik.
Dat kan leuk zijn, bijvoorbeeld als je bollenbestand zich wéér heeft
uitgebreid, maar er zaten ook tegenvallers tussen. Sommige lentes werden
voorafgegaan door ijs- en ijskoude winters, waarin ik het ergste vreesde voor
mijn arme overwinteraars daar buiten. Maar meestal viel het toch weer mee en liepen
bomen, struiken en planten als altijd braaf uit.
 |
| Plaatje!! (Acer pseudoplatanus brillantissimum) |
Maar nu eerst even noteren welke voorjaarsbloeiers ik dit jaar mis: alvast voor de lente van volgend jaar, met een nóg vrolijker bloeiende voorjaarstuin!
Heggenmussen
Hoera, het is februari en maart is in zicht! Daar wordt een mens voorzichtig vrolijk van, met de tuinliefhebbers voorop! Wie wil kán al met de handen uit de mouwen zó de grond in! Voor de zekerheid toch nog maar even met handschoenen aan, want de gemiddelde temperatuur in februari schommelt in onze provincie tussen 1 en 5°C. In maart tussen 3 en 9°C. Dat is ook nog fris. Bovendien wordt het aantal regendagen deze maanden voor onze omgeving geschat op 15 tot 22. Maar dan blijft het toch zéker een week droog, sprak de optimist. En het is geen schrikkeljaar, dat scheelt voor februari ook weer een dag!
 |
| Kikker in míjn kikkerlandje! |
De ware tuinliefhebbers laten zich ondertussen niet afschrikken door gemiddelden; wij gaan gewoon naar buiten. Allereerst voor een inventarisatie: hoe zijn onze planten de winter doorgekomen? Het heeft in de afgelopen winter bepaald niet hard gevroren, maar wel veel geregend - we zijn hier tenslotte in Nederland, kikkerland. Vanwaar eigenlijk die bijnaam? Het schijnt iets te maken te hebben met de vermeende ‘koudbloedigheid’ van de kikkers die hier in grote getalen de sloten bevolken, onze eigen vermeende ‘koelbloedigheid’ en ons kennelijk gebrek aan gevoel voor romantiek! Daar moeten we het dan maar mee doen. Net als met de klei, die hier in Groningen de boventoon voert, ondanks de jarenlange bewerking van onze tuingrond. Desalniettemin verdient het aanbeveling om lekker stug door te gaan met het aanbrengen van compost. Het mooist is compost uit eigen tuin: je eigen recycling bedrijfje! Het composteringsproces heeft natuurlijk wel tijd nodig. Maar uiteindelijk scheelt het een hoop (afvoer)energie en je tuin wordt er echt beter van.
Zo kunnen al je knipsels weer terug naar
waar ze vandaan gekomen zijn
Heb je de in het najaar gevallen bladeren in de tuin laten liggen, dan moet je dat vooral zo laten. Binnenkort komen de vaste planten uit de startblokken en die zullen deze bladeren graag ‘onder hun hoede’ nemen. Mestkorrels kun je gewoon tussen de planten rondstrooien; ook die zullen hun weg vinden naar de wortels van onze aanplant. Een uitzondering op dit verhaal is de grasplant, het gazon, met weinig ruimte tussen de talrijke sprietjes. Daar haal je het oude blad natuurlijk weg.
 |
| Kerstrozen in bloei: Helleborus |
 |
| ... en dat ene vroege crocusje |
En dan is het maart, tijd om de schaar ter hand te nemen. Maart is een snoeigoede snoeimaand. Hortensia’s, clematis, rozen en hertshooi (Hypericum) kun je flink terugsnoeien. Dat levert meer vertakkingen op en dus ook meer bloei. Ook de vlinderstruik, Buddleja, mag flink gesnoeid worden: tot 30 à 50 cm boven de grond. Hoe meer je deze struik snoeit, hoe meer jonge scheuten hij zal maken. Ga daarbij niet per ongeluk op de bolgewasjes staan! Die hebben zich in de loop van jaren fors uitgebreid: misschien kun je er wat van opgraven en ze over de tuin verdelen. De kale grond onder nu nog kale struiken zijn een goede plek voor deze ‘invulling’.
Over struiken gesproken: ook die categorie kent zeer vroeg bloeiende gewassen. Viburnum bodnantense dawn en Viburnum tinus laten zich al in januari, of zelfs nog vroeger, van hun beste kant zien. Toverhazelaar Hamamelis en winterkers Prunus subhirtella autumnalis doen ook mee. ‘Autumnalis’ betekent ‘van de herfst’, maar daar houdt deze prunus geen rekening mee. Echte winterbloeiers zijn Jasminum nudiflorum, een ‘naakt’ bloeiende jasmijn, en Clematis cirrhosa. Deze klimmers verbloemen de maand februari!
We snoeien om te groot
geworden struiken in het gareel te houden, maar ook om struiken te verjongen.
Hortensia’s (niet te diep!), clematissen en hertshooi (Hypericum), ze komen
allemaal in aanmerking. Hertshooi kun je tot op 20 cm terugsnoeien, voor meer
vertakkingen.
En dan de rozen! De nieuwe dikke scheuten leveren straks rozen, maar oude, verhoute, takken kunnen weg. Wordt de roos te groot voor zijn standplaats, dan kun je ook jongere takken verwijderen. Wel altijd snoeien boven een naar buiten gerichte knop!
Eenjarige planten zijn straks kant en klaar te koop, maar nu zelf zaaien op de vensterbank is ook leuk. En dan bij voorkeur niet op een vensterbank boven de verwarming!
TUINKALENDER
► Verzamel uit de bomen gewaaide takken in een rustig hoekje: misschien een onderkomen voor een egeltje!
►Hark herfstbladeren weg zodat de aarde, zeer plaatselijk, kan opwarmen.
► Laat het kleine grut liggen: fijn om vogelnesten mee te bouwen ...
► … in schoon geschrobde nestkasten!
► Schrob dan meteen het buiten overwinterde meubilair, zodat je zelf ook schoon kunt zitten.
► Onkruid altijd uittrekken.
► Had je nu meer in bloei willen hebben, noteer dan op de kalender bij oktober: bollen kopen!
► Bomen en struiken mogen gesnoeid worden: met beleid.
 |
| Rosa Albéric Barbier, ná 'de snoei'. |
► Zijtakken worden tot op twee of drie ogen teruggeknipt; de oudste takken haal je helemaal weg. Dat heet ‘verjonging’.
► Grootbloemige clematis die na juli in bloei komt, zoals ‘Jackmanii’ en ‘Vitalba’, nu boven het onderste paar mooie knoppen afknippen.
► Binnen mogen de kuipplanten weer water hebben. Geleidelijk meer.
► Dat geldt, zo nodig, ook voor de buitenpotten, tenzij het vriest.
► Maart is de ‘binnenvoorhetraamzaaimaand’! Probeer oude zaden uit op vochtig keukenpapier: als ze kiemen zijn ze nog bruikbaar.
 |
| Kievitsbloemen, Frittillaria meleagris |
► Tot slot: het kan nog steeds vriezen of dooien, maar vooral regenen. Lees dan binnen alles, vanaf december 2002 tot nu, nog eens na op www.mimi_inmijntuin.blogspot.nl.
