Op dit blog verzamel ik mijn tuinartikelen voor het tijdschrift 'BLAD' dat zes maal per jaar verschijnt in de provincie Groningen. Foto’s aanklikken voor een vergroting.
In míjn tuin...
... heb ik nog lang kunnen nagenieten van de rozerood gekleurde blaadjes in de blauwe bessenstruik, een ‘eyecatcher’ tussen de vele tinten groen. Eerst aan de struik en daarna nog lang aan de voet van de struik. Mooi laten liggen! De herfst neemt veel - wat nog resteert is een toegift.
Het
kale krentenboompje steekt met zijn fraaie vertakkinkjes (dit woord bij scrabble vermijden om onenigheid te
voorkomen!) mooi af tegen de grijzige luchten die in dit jaargetijde de
boventoon voeren. Wordt het grijs deze winter nog ingeruild voor wit? Zullen we
ooit nog een sneeuwpop kunnen ‘oprichten’ in onze tuin?
Internet weet alles, dus daar ging ik te rade. Er werden maar liefst 17 (zéventien!) voortekenen gemeld die duiden op sneeuwval. Zoals: de haren in de nek van koeien zijn dikker, ongebruikelijke hoeveelheden eikels zijn uit de eikenbomen gevallen en muizen gaan op zoek naar eten in onze huizen. Daar voeg ik dan nog aan toe: een gewaarschuwd mens telt voor twee. En dus staat onze sneeuwschuiver, al een paar jaar werkeloos, klaar om tuinpad en stoep beloopbaar te houden én ik heb twee extra sjaals paraat, want het zal dan ook wel koud zijn buiten.
Onze tuinplanten weten als altijd nog van niets - of eigenlijk: ze wachten gelaten af wanneer vorst en sneeuw zullen toeslaan. Maakt het verschil voor mijn riddersporen? Die zijn gewend om in de winter bovengronds af te sterven, waarna ze in het voorjaar opnieuw uitlopen. Misschien ziet mijn tuin volgend voorjaar wel blauw van de Delphiniums, de ridders! Daar kan ik toch moeilijk bezwaar tegen hebben. Als er maar genoeg ruimte overblijft voor al die andere ‘tuingenoten’.
Misschien
maak ik me onnodig zorgen; er zijn geen twee jaren geweest met hetzelfde
verloop. En er staat bij ons nog steeds een sneeuwschuiver in de garage. Wat
roestig weliswaar, maar nog steeds geschikt om de oprit begaanbaar te maken.
En, eerlijk is eerlijk, in het voorjaar had het soms toch ook wel weer iets aardigs om bevroren planten te vervangen. Dé gelegenheid om de aanblik van je tuin te vernieuwen - we houden nu eenmaal van verandering.
 |
| Ooit ontsproten uit een tak uit de heg: ons ligusterboompje |
Heggenmussen
 |
| Erithacus rubecula, roodborst |
De laatste maand van het jaar en de eerste van het nieuwe jaar zijn meestal niet de aantrekkelijkste maanden om tijd in je tuin door te brengen. Nat, koud, glad, stormachtig en dan ook nog vroeg donker: we blijven lekker binnen. De tuin loopt niet weg. De vogels 'van stand' trouwens ook niet. Wat ik nog niet wist is dat er in vogelland onderscheid gemaakt wordt in drie categorieën: standvogels, trekvogels en 'deeltrekkers'. Van deze laatste categorie trotseert een deel onze winters terwijl het andere deel de wijk neemt naar warmere oorden. Zoals bijvoorbeeld roodborstjes: de mannetjes zijn kennelijk vorstbestendig, maar de vrouwtjes vliegen met het jonge grut zuidwaarts. Vinken en spreeuwen splitsen zich ook zo op wanneer de winter zich aandient. En daar blijft het niet bij. Graspiepers, kieviten, zanglijsters, boerenzwaluwen, spreeuwen en nog veel meer soorten laten ons in de steek. Hebben we dáár zo ons best voor gedaan om het ze hier naar de zin te maken?!
Gelukkig
kunnen we onze broodkorstjes en zakken met vogelvoer toch wel kwijt in de
komende tijd. Maar niet aan de kramsvogel en de koperwiek: zij hebben zich
aangepast aan onze winters. In plaats van insecten kiezen ze nu voor onze
bessen. Het is dus een goed idee om bessenstruiken niet helemáál leeg te
plukken. Wij kunnen immers naar een winkel om onze honger te stillen.
Veel
vogels uit het noorden van Europa trekken nu zuidwaarts, waaronder ook
roodborstjes, die tot de agressiefste van alle zangvogels worden gerekend. Ze
jagen ‘onze’ roodborstjes weg: vrouwtjes en jongen vooral. Maar heb je een tuin
met (veel) ruimte en groenblijvende struiken én vogelvoer, dan wil het
roodborstvrouwtje met haar gezin ook wel hier overwinteren.
Tot
zover de verzorging van het vogelvolk in onze wintertuin. Nu de planten nog.
Hoe
gaat de komende winter verlopen? Moeten we de potplanten naar binnen halen?
Zijn er vaste planten in onze tuin die bescherming nodig hebben in verband met
vorst? Of wordt het vooral een natte winter? Zo hier en daar worden tipjes van
de wintersluier opgelicht. Het KNMI heeft al een idee van de
weersomstandigheden in 2024: het zou zomaar het warmste jaar tot nu toe kunnen
worden. Veroorzaker van deze temperatuurstijging is El Niño: ‘… een periodieke
opwarming van oceaanwater.’ Aan het oppervlak soms wel drie graden Celsius meer
dan voorheen. Maar Europa ligt vooralsnog buiten de invloed van de
belangrijkste banen van El Niño. Het wordt dus waarschijnlijk een gewone
Hollandse winter, met voor de zekerheid een zak natuurvriendelijke
‘dooikorrels’ bij de hand. Het ‘normale’ strooizout kan schade
toebrengen aan metaal, asfalt en beton en brengt sommige watersoorten en dieren
in gevaar.
Onderzoekers van de Washington State University wilden óók een meer natuurvriendelijk
middel en zagen dat door een chemische degradatie en natuurlijke gisting van
druivenschillen het ijs sneller smolt en daarbij ook veel minder schade
toebracht aan asfalt en beton. Ook zou deze oplossing minder schade toebrengen
aan de natuur, en dan vooral aan nabijgelegen grondwateren of
oppervlaktewateren. Goed nieuws voor de producenten van
druivensap: een nieuwe afnemer van druivenschilletjes! En vooralsnog: don’t try
this at home, met je druiventros!
 |
| Ooit hadden wij de druiven voor het grijpen - maar ook aan het leven van druivenranken komt een einde ... |
Fijne winter!
TUINKALENDER
► December is dé feestmaand van het jaar: dat vraagt om ‘pindaslingers’ in de tuin, waar achtergebleven vogels er graag een pindaatje van meepikken.
► Rijg daarvoor samen met de (klein)kinderen ongedopte pinda’s aan een stevige
draad en versier daarmee een struik die goed in het zicht staat.
► Pinda’s die bij het rijgen per ongeluk opengedrukt worden kun je ‘verwerken’ in gesmolten vet met wat olijfolie. Met een touwtje erin laten stollen in een vormpje of kopje.
 |
| Pinda's voor het pikken! |
► Net als dagelijks vers water om de dorst te stillen.
►En natuurlijk ook om in te badderen - vogels zijn ‘schoon’, in alle opzichten!
► Mocht het echt gaan vriezen, strooi dan zand op het gladde pad naar je
voordeur. Wordt ook door bezoek op prijs gesteld.
► Mocht het echt gaan sneeuwen, tik de sneeuw dan van doorbuigende takken.
► Wie ook in de winter wil tuinieren kan zich uitleven met het snoeien van rozen,
tenzij het vriest. Dan kan het ook nog in februari of maart.
► Eind december is
de ideale tijd voor het snoeien van je druif, ook tenzij het vriest.
► Dan blijf je lekker binnen, met een (tuin)boekje in een hoekje.
► Gezellige feestdagen en een mooi jaar, binnen en buiten, in 2024!
