IN MÍJN TUIN ... : 07/14/17

vrijdag 14 juli 2017

NIEUWE ARTIKELEN

NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP

8 SEPTEMBER 2017

Mooi van eenvoud, deze bloem van de Russische hibiscus:

Kitaibelia vitifolia. De plant wordt ook 'Wijnblad' genoemd,

vanwege de gelijkenis met het blad van de druif. 'Vitis' be-
tekent 'druif'. Kitaibelia bloeit van juli tot oktober en wordt
gemakkelijk twee meter hoog. De bloemen zijn eetbaar; ik
heb ze zelf nog niet geproefd, maar de smaak schijnt zelfs
'delicaat' te zijn. En dat vind ik van de aanblik ook!

ACH, O EN WEE

In míjn tuin ...

... groeien me nu zelfs de monnikskappen al bijna boven het hoofd! En de diep teruggesnoeide klimop tegen de muur heeft er ook weer zo'n anderhalve meter nieuwe groei opzitten! Veel nattigheid, hoge temperaturen en nog meer nattigheid: dat zijn de beste condities voor een voorspoedige groei. Toen ik mijn man ergens in mei verzekerde dat de door mij kaalgeknipte muur snel weer bedekt zou zijn, was dat nog pure bluf. Maar het lijkt wel of de gekortwiekte klimop het als een uitdaging heeft opgevat: hij gaat als een speer! Nog voor het eind van de zomer zal de snoeischaar er opnieuw aan te pas moeten komen, wil hij niet ook het dák van de berging in bezit nemen. Eigenlijk zou ik dat wel mooi vinden, zo'n groen dak, met in zomer en winter ook nog een hoge isolatiewaarde en nog meer overlevingskansen voor wie weet welke beestjes allemaal! Tegelijk besef ik dat je toch ergens een grens moet trekken.

Ik hoop binnenkort de AOW-gerechtigde leeftijd te bereiken, Ach, O en Wee, en dan ga je, of je wilt of niet, toch een beetje een grens over. Eerst komt natuurlijk nog de ontkenningsfase (die bij sommigen héél lang kan duren), maar uiteindelijk moet je toegeven. Met het verstrijken van nog wat jaren zal het geklauter en geklim op huishoudtrapjes er niet gemakkelijker op worden en ook zonder dit soort activiteiten belandt menige 65-plusser op de afdeling spoedeisende hulp in het ziekenhuis. In de afgelopen tien jaar is het aantal patiënten in deze categorie zelfs met 40% toegenomen. Blijkbaar overschatten we onszelf: ik doe nog even dit, ik kan nog best wel dat en ik sta mijn hele leven al op trapjes, dús.

Dit alles gezegd hebbende zou ik een verstandig besluit moeten nemen en mijn klimop niet verder laten groeien dan mijn eigen lengte plus de lengte van mijn omhooggestoken arm, min dan natuurlijk weer de hoogte van mijn hoofd, en, vooruit, plus nog een stukje lengte van de snoeischaar! Misschien, op mijn tenen, nog eens tien centimeter erbij?

Kijk! Zo gaat dat met die eigenwijze bejaarden van tegenwoordig. Nog wel netjes opgevoed, maar op de middelbare schoolleeftijd mondig geworden en zelfs gehóórd (in de jaren ’60, weetjewel): dat draag je de rest van je leven met je mee. Mijn generatie voelt zich verre van bejaard en de omgeving denkt er ook zo over: wij zijn nog steeds multi-inzetbaar!

Ik functioneer, nog even zonder Ach, O en Wee, als de beste, in mijn tuin!

Juli 2017

DE BERENKLAUW

Heggenmussen

In elke snackbar kun je een berenklauw bestellen zonder raar aangekeken te worden. Bij ons, in het Noorden des lands, wordt er pindasaus bij geserveerd. Ik heb er nog nooit een besteld, maar het blijkt hier te gaan om aan een satéprikker geregen plakken gehaktbal met daartussen uienringen, wat na het frituren kennelijk aan de klauw van een beer doet denken.

Plantaardige berenklauwen ken ik wél. Ooit hadden wij een verdwaald exemplaar in onze tuin en gezien zijn bescheiden afmetingen moet dat een ‘gewone’ berenklauw geweest zijn: Heracleum sphondylium. Deze soort, die van nature in Europa voorkomt, behoort tot de familie van de schermbloemigen, wordt anderhalve tot twee meter hoog en bloeit van juni tot oktober met grote schermen witte bloemen. Zonder meer een decoratieve plant, in bloei zowel als gedroogd. ‘Onze’ berenklauw hebben we op tijd afgevoerd: het was de eerste en meteen ook de laatste.

Afbeeldingsresultaat voor afbeelding berenklauw

De gedroogde versie van de berenklauw:
zonder meer decoratief

Berenklauwen staan bekend als gevaarlijk omdat ze bij aanraking, vooral in de zon, nare ontstekingen kunnen veroorzaken. Dat heeft te maken met de chemische verbindingen die door sommige planten worden aangemaakt om zich te beschermen tegen insectenvraat: de fototoxische furocoumarinen. De reuzenberenklauw, Heracleum mantegazzianum, is zonder meer de gevaarlijkste, maar ook de gewone berenklauw maakt furocoumarinen aan.

En er zijn meer planten waar deze stof in voorkomt, zoals Angelica, engelwortel. Ook hier kan aanraking bij zonlicht leiden tot huideczeem. En wie er gevoelig voor is kan een dergelijke huidirritatie oplopen bij contact met het bladoppervlak van wijnruit, Ruta graveolens.

De reuzenberenklauw is een tweejarige of zelfs vaste plant, die oorspronkelijk niet in Europa voorkwam. De plant heeft zijn ‘roots’ in Zuidwest-Azië en is in de 19^e eeuw in Europa ingevoerd. En uiteindelijk een ernstige plaag geworden, die lastig te bedwingen is. Toch moeten we van deze tot wel vier meter hoge reuzen af. Ze verspreiden zich invasief en de gezondheidsrisico’s voor mensen en dieren, vooral honden, die ermee in aanraking komen zijn ernstig.

De reuzenberenklauw heeft een dikke roodgevlekte en gestekelde stam met bladeren van wel een meter lang, waarboven meerdere grote witte bloemhoofden groeien. Het is zonder meer een decoratieve en indrukwekkende plant, die tot vijf jaar oud kan worden. De bloemhoofden bestaan uit wel vijftig tot honderdvijftig kleine witte schermpjes die stuk voor stuk uitgroeien tot zaden met een flinke hoeveelheid nieuwe reuzenberenklauwen tot gevolg. Na de vruchtzetting sterft de ‘moederplant’ meestal af.

Berenklauw, vol in bloei

Het gevaar van deze plant schuilt in de rode knobbeltjes op de stengel waaruit stijve stengelharen groeien. Bij aanraking breken die gemakkelijk af en komt het plantensap naar buiten, rechtstreeks in contact met de huid, die daarmee gevoelig wordt voor zonlicht. Als de zon schijnt is het risico dan ook groter. Na 24 uur ontstaan eerst rode jeukende vlekken die veranderen in forse blaren; er kan zelfs bloedvergiftiging optreden. Als het sap in de ogen komt kan dat blindheid veroorzaken. De blaren op de huid lijken op brandwonden en vaak blijft er na de genezing een litteken achter: een bruine vlek op de huid.

Snel afspoelen van het sap kan de gevolgen verminderen, net als het afschermen van de verwondingen van zonlicht.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee, maar gelukkig zijn er hulptroepen in aantocht om ons van de berenklauwen af te helpen. Schapen en geiten zijn immuun voor het plantensap van deze reuzen. De provincie Groningen gaat nu geiten mobiliseren: die zullen zich de berenklauwen goed laten smaken, ook zónder pindasaus!

Juli 2017

TUINKALENDER JULI-AUGUSTUS

TUINKALENDER

Roze geraniums voor de
witte klaver

► Uitgebloeide bloemen wegknippen, tenzij je er zaden van wilt hebben.

► De geraniums (vaste plant!) zijn over het hoogtepunt heen. Knip ze diep terug: orde in de border!

► Bescherm bessenstruiken met een net tegen hongerige vogels. Steek bamboestokken er omheen in de grond, hang op elk een omgekeerde (plastic) bloempot en drapeer daar het net overheen. Zó doet Monty Don dat in Gardeners’ World!

► Het kan lonen om het fruit in struiken en aan bomen te dunnen, voor een mooiere opbrengst.

► Regen op komst? Verwen de planten met wat mest.

► Vang zoveel mogelijk regenwater op voor je (pot)planten - in alle opzichten beter dan leiding(drink)water.

► Vul zo nodig het water in de vijver aan en verwijder de groene algen. Ik draai ze in mijn kleine vijvertje rond een bamboestokje.

► Sproeien doe je alleen in noodgevallen en liefst vroeg in de ochtend.

► Slakken blijven een onuitroeibaar probleem. Oppakken en wegbrengen of je erbij neerleggen. Niet letterlijk!

► Onkruid krijgt geen kans in een dichte beplanting.

► Maar veel planten geven ook veel te doen. Ga nou eens even zitten en geniet!

► En laat in je vakantie de tuin verzorgd achter; dat is leuk thuiskomen.

► Een mooie zomer toegewenst, maar bij slecht weer is er altijd nog dit weblog ...

Juli 2017