zondag 13 oktober 2024

NIEUWE ARTIKELEN

       

   

...en koud of niet: hang vogelvoer op en geniet!

Nieuwe artikelen verschijnen in december wanneer Sint Nicolaas op 5 december het spits afbijt, waarna we voor 25 december de kerstboom van stal halen en op 31 december het jaar 2024 afsluiten met ‘vuurwerk’, oliebollen en appelflappen! We heffen de glazen en hopen op / wensen elkaar en die arme buitenbeestjes een goed nieuw jaar met als altijd het lekkerste sluitstuk van het jaar: een schaal vol oliebollen. ‘Proost!' ‘Santé!’ Maar nu eerst nog de herfst beleven, met pinda's en ander vogelvoer, zodat onze tuinvogels weten waar ze terecht kunnen de komende winter...                                        

HERFSTIG

 

 In míjn tuin...

... heeft de warme droge zomer dit jaar eerder dan we gewend zijn al heel wat blaadjes laten dwarrelen. Allemaal dor en bruin. Maar gelukkig zijn de achterblijvers in bomen en struiken nog steeds veruit in de meerderheid. En voor het winter wordt is er nu eerst nog de herfst, met hopelijk herfstige regenbuien, zoals we dat van dit jaargetijde gewend zijn. Dan komt alles weer een beetje in evenwicht, hoop ik. Maar nu eerst nog de ‘nazomer’ waarin niet alleen de zomerbloemen maar ook de fruitbomen en -struiken nog hun beste beentjes voorzetten.

Groninger Kroon

Zoals onze in de loop van decennia scheef gegroeide Groninger Kroon, die deze zomer toch weer meer appels heeft geproduceerd dan in het vorige oogstseizoen. Dat was zíjn beurtjaar en nu zijn wíj aan de beurt, zullen we maar zeggen. Ze zijn nog wat aan de kleine kant, maar daar kan een natte herfst nog wel iets aan toevoegen. Bij mijn weten hebben we dat appelboompje destijds netjes rechtop geplant, maar in de loop van decennia is hij toch wat scheef gaan hangen. Misschien jammer, maar het oogt zwierig, alsof hij elk moment kan opstijgen, met appeltjes en al de wijde wereld in! Maar dat laat ik niet gebeuren! Groninger Kroontjes zijn superlekker, in de hand én in de taart!

Wat jaren geleden is er tot onze verrassing langs de schutting nóg een appelboompje opgekomen, met lange dunne takken op een laag stammetje. Hoe, wie en wat is tot op heden niet bekend. Dus noemen we dit boompje gewoon ‘appelboompje’. De schutting bood achterwaarts geen ruimte, waarop het boompje reageerde met een grote bos naar voren hangende takken. De oogst valt weliswaar nog steeds een beetje tegen, maar wie hier het weinige niet eert, is geen appel weerd. Zal ik maar zeggen. 


Corylus avellana, hazelnoot

De appels hebben trouwens zeer appelwaardige afmetingen. Het boompje heeft inmiddels, al voorover hangend, een nauwe band met de hazelnootstruik, Corylus avellana, én met de blauwe bessenstruik. Heb je die laatste nog niet in je tuin dan moet je beslist eropuit om er een aan te schaffen: super lekkere en gezonde bessen!


                                                       de bessen, vers in eigen tuin!

Ondertussen kom ik ook planten tegen met een jarenlange voortreffelijke staat van dienst die desondanks nu toch wel wat ouderdomsverschijnselen vertonen. Ik ben hier niet de enige! Maar ze hebben wél iets op mij voor: hun dorre blaadjes kunnen moeiteloos verwijderd worden en met een gieter water komen ze vaak opnieuw in bloei; zíj wel!

Ik moet eens in gesprek, met mijn tuin

NA-ZOMEREN

Een mooie zomer is voorbij. De hoogste temperatuur deze zomer werd op 13 augustus gemeten in Nieuw-Beerta: 34,9°C - het kan verkeren!

Maar toch ga je uitkijken naar de zo vertrouwde bewolking waaruit dan ineens een flinke plens regen neerdaalt, regelrecht naar de planten in onze tuinen die het zo lang zonder water hebben moeten stellen. Want de aanvankelijk nog goed gevulde regentonnen waren al gauw leeg en om de haverklap sproeien met het schone drinkwater uit de kraan is ‘not done’.

Maar het weerbeeld bedriegt ons niet; er liggen nu toch wel regengebieden in het verschiet. Het kan tenslotte niet eeuwig zomer zijn - een natte herfst zal hopelijk zorgen voor een mooie afwisseling.

Want dan is er nog steeds tijd om verloren gegane beplanting aan te passen: met droogtebestendige planten! Daar heb ik nog nooit bij stilgestaan: wie kan niet zonder water en wie wél? En zijn die planten ook zonbestendig? Want er is natuurlijk ook nog een categorie ‘schaduwplanten’. En hoe koud wordt het in de komende winter?

Herfstasters

Gelukkig  kan tuinieren altijd, in elk jaargetijde. Echt strenge winters  hebben we  al jaren niet meer gehad. Wie op internet  op zoek gaat  naar de  komende ‘winterverwachting’  belandt in een  wirwar van mogelijkheden. Niet doen dus en je  tuin gewoon, als  altijd, voorbereiden op lage temperaturen, eventueel onder nul. Noteer de niet- of minder vorstbestendige planten in je tuin en bedenk voor  deze zwakke broeders een vorstbescherming, zoals bijvoorbeeld een mulchlaag  van  compost. Fijn  als  je een  compostvat in  je tuin  hebt.  Maar compost  is ook verkrijgbaar in tuincentra. 

En als je daar dan toch bent kijk dan ook gerust uit naar winterbestendige planten. Zoals de Viburnum bodnantense dawn, in mijn tuin ruim 2 meter hoog, in bloei van november tot in de lente en ook nog voorzien van een aangename geur. Ook aanbevolen: Viburnum bodnantense ‘Charles Lamont’, bloeit in januari en februari. Ben je blij met deze Viburnums, vul de familie dan aan met een Viburnum tinus, een groenblijvende sneeuwbal (apart!), bloeit van oktober tot april met roze-witte bloemen en is tevens leverancier van donkerblauwe bessen: voer voor vogels.       

En, vooruit, als er dan nóg wat ruimte over blijft, kies dan de Viburnum odoratissimum var. Awabuk: geurend, zoals de Latijnse naam zelf al zegt. En met het oog op de komende winter is er ook nog de Japanse Sneeuwbal: Viburnum plicatum ‘Watanabe’. Bloeit overigens van mei tot en met september (vijf maanden!) met mooie schermen lichtgroene bolletjes, omrand met witte bloemetjes. In de herfst kleurt het blad rood. Is wel winterhard maar niet wintergroen, deze ‘Sneeuwbal’. In de herfst verliest de ‘Watanabe’, net als de meeste andere tuinplanten, zijn bladeren; allemaal.

Tot zover het struikgewas. Want er bloeit meer in de herfst. Sommige plantenfamilies zijn er zelfs naar vernoemd: herfstanemonen bijvoorbeeld. Deze anemonen beginnen hun bloei al in augustus en bloeien door tot november; de bloeitijd verleng je door regelmatig de uitgebloeide bloemen te verwijderen.

En natuurlijk is er ook nog het ‘Nieskruid’: uit de Helleborus-familie, ook wel ‘Kerstroos’ genoemd. Je kunt er in ieder geval zó je neus in steken, zonder te niezen. Wel even hurken want dit zijn lage winterbloeiers; ze floreren vanaf begin december tot in maart.

En als je dan toch op je hurken zit: plant herfsttijlozen ofwel ‘Colchicum-bollen’. Ze zijn nu, in de herfsttijd, kant en klaar in bloei te koop. Geef ze een plekje in je tuin waar je ze ook vanuit huis kunt zien, voor als het regent. In tegenstelling tot wat we gewend zijn bij onze planten stelt de ‘Colchicum herfstijloos’ de groei van zijn blad uit tot ver na de jaarwisseling. Pas in het voorjaar zien we het blad van deze herfstbloeier. Gevalletje: je gaat het pas zien als je het doorhebt.

Tot slot de hamvraag: wil je toch graag sneeuw zien in de winter? Plant dan zelf een sneeuwbal! Geen ‘gooier’ en natuurlijk ook geen ‘dooier’. Op zoek naar een plantbare sneeuwbal kom je al gauw uit bij Viburnum plicatum ‘Watanabe’, Japanse Sneeuwbal.

Liefhebbers van échte sneeuw hebben in hun tuin voorlopig nog het nakijken…

Nu eerst de dorre blaadjes verzamelen, voor het gaat regenen!





                           
Viburnum bodnantense dawn

 



                                            Colchicum, herfsttijloos

TUINKALENDER OKTOBER-NOVEMBER

TUINKALENDER

 Het is herfst, de derde fase in de tuin, dit jaar ingegaan op 22 september.

Binnenkort kunnen de bladeren weer uit de bomen dwarrelen: dan is het voor ons vegen geblazen.

Verzamel het gevallen (vochtige) blad in een plastic vuilniszak en prik daar gaten in zodat het blad kan composteren.

Maar er is ook nog tijd om verloren gegane planten te vervangen.

Er zijn genoeg planten in bloei om de zomer mee uit te luiden; vul je assortiment zo nodig aan.

Om de herfst ín te luiden: herfstasters, herfstanemonen, lampepoetsergras (Pennisetum), vetkruid (Sedum), bolchrysanten, heide, zonnehoed (Rudbeckia Echinacea, geel als de zon zelf), zonnehoed (Echinacea purpurea) en nog veel meer.

 Maak je lijstje ter plekke in je tuin, zodat je precies weet waar ruimte is voor de nieuwe aanwinsten.

De vogels trakteren we op schone nestkasten en (slingers) vogelvoer.

Op 27 oktober gaat de wintertijd weer in. We zetten de wekker ’s nachts om 3 uur terug naar 2.00 uur - welterusten en lekker uitslapen!