zaterdag 14 december 2024

NIEUWE ARTIKELEN




                                         
                                 Een  foto, gemaakt  in de winter van 2021 -
                                 het kán dus nog voorkomen, een flink pak
                                 sneeuw. Maar  misschien is dit nu wel een 
                                 nostalgisch  plaatje uit vervlogen tijden en
                                 is de wens de vader van de gedachte. We
                                  wachten het rustig af, met muts, sjaal en 
                                           natuurlijk ook handschoenen.                                  

DWARRELPLAATJES

In míjn tuin...

... heb ik genoten van de afgelopen herfst waarin vooral de blauwe bessenstruik de aandacht trok met zijn prachtige naar rood verkleurende bladeren. Een vrolijke noot tussen het (nog) vele groen! Maar zoals aan alles kwam ook aan dit fenomeen, lees: ‘observeerbare gebeurtenis’, een einde. Je kunt er om treuren, maar zou mijn struik er altíjd rood uitzien dan was de charme waarschijnlijk snel verdwenen, samen met mijn aandacht. Alles went (de rest van deze uitdrukking laat ik even weg), maar afwisseling is óók leuk, in het groen van je tuin. Daarom treur ik ook niet om al die blaadjes die in de herfst zo vrolijk naar beneden dwarrelen en de bomen kaal achter zich laten. Lekker laten liggen; het is een winterjas voor onze planten en die wordt zeer op prijs gesteld. Zo’n bladerdek biedt ook schuilgelegenheid aan overwinterende beestjes als spinnen en wormen, dus daar ga ik niet in hooien. Wel moet de toegang tot ons huis beloopbaar blijven - natte bladeren zijn glibberig; je zou er lelijk onderuit kunnen gaan. Die vegen we dus bij elkaar. Je kunt ze dumpen in de ‘groene bak’, maar ook laten composteren in afvalzakken. Daar moet je dan wel wat gaatjes in prikken. Het is een uitstekend ‘recyclingproces’. Een proces waar hier wel wat meters vegen met de bezem aan te pas zijn gekomen. 

Een hoofdrol in de herfst:
Aster laevis calliope

En als dat allemaal achter de rug is, o! mijn rug, komt de tuinliteratuur in zicht. Lekker in een gemakkelijke stoel, koffie/thee of iets alcoholisch en een van de vele tuinboeken binnen handbereik om de eigenschappen van mijn tuinplanten nog eens na te lezen. En natuurlijk mag ook het plattegrondje daarbij niet ontbreken. Want zijn de bladeren eenmaal gevallen en resten daar buiten nog slechts staketsels, dan zijn de namen van deze vergane glorie, voor mij in ieder geval, soms niet meer te achterhalen. Het plattegrondje wordt dan een 'Aha!-Erlebnis'. Van harte aanbevolen: je 'Erlebnis' op een A4'tje. Bij een verhuizing ook leuk voor  nieuwe bewoners. Maar dat speelt hier in mijn tuin (nog) niet. 

Voorlopig heb ik zelf de meeste baat bij mijn plattegrond; het is een stabiele factor in mijn tuinbeleving. En ook een houvast bij het uitzoeken van nieuwe planten. Want je tuin kan nóg zo vol staan, je doet toch steeds weer nieuwe ontdekkingen bij een bezoek aan een bedrijf in tuinplanten. Even noteren dus van welke planten je meer wilt hebben! 

Ook al is het mij nog nooit gelukt om me aan het lijstje te houden ...

MET HET OOG OP DE WINTER ...


Na een kleurrijke herfst is het nu de beurt aan de winter. Wit van de sneeuw? Gaat het vriezen? Gaat het dooien? We willen het altijd zo graag nú al weten en gaan te rade op internet. Goed nieuws: een ‘horrorwinter’ wordt het niet - de laatste is al heel lang geleden. Maar het kan nog steeds ‘best wel koud’ worden. Heb je kwetsbare planten in je tuin dan is het verstandig om bij een temperatuur onder 0℃ deze planten af te dekken of, waar mogelijk, naar binnen te halen. Maar zolang het niet vriest blijft de grond bewerkbaar en is er geen enkele reden om het planten van nieuwe aanwinsten uit te stellen. Ook bollen kunnen nu nog de grond in. Tegenwoordig zijn we voor een winterse sfeer aangewezen op onze ouwe trouwe sneeuwklokjes - en dan ook nog in het voorjaar. 

Alle winters sneeuw ... met sneeuwklokjes

Maar doet de vorst alsnog zijn intrede dan moeten wij ons daarbij neerleggen (niet al te letterlijk nemen!) en voor het 'bollenplanten' misschien toch maar liever het voorjaar afwachten. Gelukkig is de maand december ook een van cadeaus; laten we een verlanglijstje maken voor de tuin! Een paar bloembollensoorten zijn nu al overal te koop en kunnen ook nu, begin december, nog nét door de ontvangers geplant worden - zolang het niet vriest! Dan gaat het om tulpen, hyacinten, narcissen en sneeuwklokjes.

Voor andere ‘bollenplanten’ moeten we nog even geduld hebben. Zo houden we tijd over om op tv YouTube te raadplegen: voor het BBC item ‘Gardener’s World’. En natuurlijk ook om de tuinboeken nog eens uit de kast te halen. Ook daarin is veel inspiratie te vinden. Zo kwam ik bij een antiquariaat in Groningen in het bezit van een Spectrum Natuurgids: Wilde Bloemen. Oorspronkelijke titel ‘Wild flowers of Britain’, 1977, met maar liefst meer dan 1000 soorten, in kleur gefotografeerd en voorzien van gedetailleerde beschrijvingen! Een toevalstreffer van de bovenste plank - staat nu in onze boekenkast voor het grijpen, op de middelste plank. Want wij tuiniers zijn eigenlijk allemaal óók ‘rupsjes nooitgenoeg’ (zie ‘Rupsje Nooitgenoeg’, prentenboek voor kleuters van schrijver Eric Carle, beslist ook leuk voor andere leeftijdsgroepen).

                             

Maar nu nog even terug naar de tuin, waar we in de afgelopen herfst weer appels konden plukken van onze twee (laagstam) appelboompjes. Van één weet ik de naam nog: Groninger Kroon. De naam van de andere appelproducent weet ik helaas niet. Wèl dat ze bij ons goed in de smaak vallen. Als je wilt voorkomen dat alle appeltjes uit eigen beweging op de grond vallen moet je regelmatig hun rijpheid controleren. Dat gaat zo: met je hand voorzichtig een (laaghangende) appel iets optillen. Laat het steeltje los dan is de appel rijp. Zolang je de appel niet kunt plukken is hij nog niet rijp. Het vraagt veel geduld van de liefhebber, maar dwingt ook respect af voor de appel. Die kan zelf wel bepalen wanneer hij rijp is en laat pas dán los. Plof! Ja, en dan ligt hij verscholen tussen de planten aan de voet van het appelboompje. Ga maar zoeken. Gelukkig hebben wij de meeste appels voor ons zelf ‘veilig kunnen stellen’, maar de vogels, vrolijke flierefluiters, gunnen we ook wat.

Tot zover het buitengebeuren. Want nu drijft de winter ons naar binnen. Gaat het vriezen? Kunnen we onze tuin nog van een sneeuwpop voorzien? Volgens ingewijden neemt de kans op echte winters met ijs en sneeuw ‘significant’ af, maar zijn koude sneeuwrijke winters in ons land nog altijd niet uit te sluiten. Dus leg de wanten, mutsen en sjaals maar klaar: dan kom je beslagen ten ijs als je je tuinplanten alsnog wilt ‘isoleren’. Bijvoorbeeld met de bladeren die nú uit de bomen dwarrelen…

TUINKALENDER - december/januari


TUINKALENDER

 Het kan dooien maar ook, nog steeds, vriezen, dus houd iets bij de hand om de tuinplanten die niet vorstbestendig zijn ermee af te dekken.

 En zet een zandzak klaar voor de gladheidsbestrijding. Ook fijn voor de krantenbezorger en de postbode.

 Heb je nog een sneeuwschuiver? Voor: je weet maar nooit.

 Maar laat je niet weerhouden van een bezoek aan een tuincentrum; vorstbestendige planten kunnen zéker nog een bijdrage leveren aan het uitzicht op je tuin.

 Rozen doe je onder álle omstandigheden een plezier met een laagje compost.

 Vogels stellen altijd, ook in de winter, prijs op een schoon vogelbad.

 En dat niet alleen: graag ook nog wat voer, nu de meeste slakkensoorten in winterslaap gaan.

 Versier tijdens de kerstdagen ook buiten wat boompjes en struiken: met vetbollen voor het achtergebleven vogelvolk.

 In de laatste week van december kun je ook nog snoeien: esdoorns, haagbeuk, berk en walnoot.

 Bij aangekondigde vorst de buitenkraan aftappen en de regenton legen.

 Tot slot: geniet van al die feestdagen op de valreep naar 2025!