IN MÍJN TUIN ... : 04/12/13

vrijdag 12 april 2013

NIEUWE ARTIKELEN

NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN

OP 10 MEI 2013!

MET EEN BEETJE GELUK, KAN HET ER BEGIN MEI ZÓ UITZIEN ...
MET EEN BÉÉTJE GELUK!

... was ik tot voor kort nog niet veel geweest. Aaneensluitende verkoudheden en niet aflatende vrieskou zouden je een heuse winterdepressie bezorgen. Zover is het net niet gekomen, met dank aan componist Ludovico Einaudi. Ook dit jaar trok hij een enthousiast publiek naar een uitverkochte Oosterpoort. ‘In a Time Lapse’, zijn nieuwe cd, is een feest om te horen en doet je alle kou vergeten. En dan de in november overleden componist Simeon ten Holt, die ons zijn ‘Canto Ostinato’ heeft nagelaten. Sombere gedachten aan de winters die nog komen verdwijnen op slag: met deze muziek is wachten op beter tuinweer een genoegen!

21 maart 2013: lente!

Maar je kunt niet de hele dag in je luie stoel meedeinen en dan is opruimen een even prozaïsch als probaat middel tegen winterblues. Zo vond ik een bak vol labeltjes, zadenzakjes en plantenstekers van ooit aangeschafte planten. Een onoverzichtelijk zooitje, in die bak, dus heb ik er een nette lijst van gemaakt. Al tikkend kwamen de herinneringen boven. Een feest der herkenning! Van veel planten wist ik al meteen dat ze inmiddels verdwenen zijn. Niet bestand tegen de klei, de schaduw, de zon, de wind en in waarschijnlijk de meeste gevallen: mij! Ik kan erg slordig zijn. Jammer, want er is soms veel geld aan uitgegeven, zie ik, en van sommige plaatjes word ik direct weer hebberig. ‘Papaver nud. Pulchellina’, wit: snoepjes! Maar ik heb geen idee waar ze gebleven zijn. De vaste lathyrus ‘Red Pearl’, ach ja, dat was een winkeldochter voor een prikkie. Die heeft het dan ook niet gered. Briza ‘Limouzi’! Ik hoor het Anja Oudolf (van Piet) in Hummelo nog zeggen: “Véél mooier dan de gewone Briza!” Want die had ik al, Briza media, het tril- of bevertjesgras. Maar een verschil is me niet opgevallen. Kennelijk beide niet langlevend, want ik heb al heel lang geen trilgras meer.

Allium atropurpureum

Phlox 'Lichtspel', getopt voor
twee keer zoveel bloemen!

'Allium atropurpureum’, auberginepaars, gekocht bij De Border, op het landgoed van kasteel Twickel in Delden. Ach, dat is natuurlijk die ene in de achtertuin - ik heb ‘m ook op de foto, maar met de verkeerde naam eronder. En hier, phlox ‘Lichtspel’. Die kocht ik in de Prionatuinen in Schuinesloot, toen Henk Gerritsen daar nog rondwandelde en verhaalde over planten. Hij prees deze phlox aan als ‘fietsenrek’. Dat heb ik nog steeds niet uitgeprobeerd, maar het is wel een uitbundige stevige bos geworden!

Leuk tuinieren was het: lekker warm binnen, muziek aan, en herinneringen ophalen uit mijn tuin!

April 2013

FRISSE START

Heggenmussen

Het tuinseizoen is dit jaar wel heel erg koud begonnen. Met de vorst stevig in de grond viel er in de tuin niet veel meer te doen dan het afknippen van de dode stengels van vorig jaar. Maar zelfs daarvoor was het te koud en iedereen werd ziek. Tot zover de ‘frisse start’ in de letterlijke betekenis. Want inmiddels is het tij gekeerd en kunnen we eindelijk aan de slag in onze tuinen anno 2013: we zijn klaar met de winterse kou en klaar voor een frisse start!

Rambler Sander's White: het zijn
in ieder geval véél takken!

Alles ligt achter op het schema, maar met wat regenbuien en de bij de tijd van het jaar horende temperaturen zal de achterstand snel worden ingelopen. Dat was vorig jaar na één zeer strenge nachtvorst wel anders. Aanvankelijk leek geen roos het te hebben overleefd. Maar de tot op de grond afgevroren klimrozen zijn in de zomer toch weer uitgelopen en deze takken zien er ook nu nog goed uit. Wie weet komen deze rozen dit seizoen weer tot bloei.

Voor de economie zijn de verwachtingen nog niet rooskleurig en dat is voor veel mensen aanleiding om hun tuin, of een lapje grond in dorp of stad, eens met andere ogen te bekijken: kunnen we hier een moestuin aanleggen? Het gebeurt zelfs in het theater, zo las ik in de Volkskrant van 3 april jl. Theatergezelschappen ‘Dood Paard’ en ‘De Warme Winkel’ combineren dit seizoen acteren en tuinieren in het voormalige Theater Instituut aan de Sarphatistraat in Amsterdam. Hun uitgangspunt: “Hier staan we, met zijn allen aan de rand van de (klimaat-)crisis. Wat nu.” Onder lampen en met de verwarming aan kweken ze sinds januari allerlei groenten en kruiden voor hun voorstelling ‘Paradijs’, die op 4 april in première is gegaan. In de voorstelling wordt naar een oplossing gezocht in drie delen: de angstreactie, een poging om de efficiënte natuur na te bootsen en tot slot aanvaarding: met minder tevreden zijn. Terwijl de acteurs naar de oplossing zoeken, lopen ze erin rond: de tuin. Tot en met 18 april is ‘Paradijs’ te zien in Amsterdam en daarna van 20 mei tot en met 1 juni op het Spring Festival Utrecht. De tuin verheven tot engagement in het theater!

Succes verzekerd: radijs! foto: M.B.

Het moestuinieren is zich al sinds enige tijd aan het uitbreiden en heet tegenwoordig ‘Urban Farming’. Een Engelse naam, want het fenomeen is komen overwaaien uit Amerika en gaat over het verbouwen van groenten en het houden van dieren, kippen bijvoorbeeld, ‘binnen de bebouwde kom’. In Nederland wordt het stadslandbouw genoemd. De verwachting is dat rond 2050 de wereld zo verstedelijkt zal zijn, dat er te weinig platteland overgebleven is om te voorzien in de vraag naar voedsel. Dat zal dan óók geproduceerd moeten worden in de stedelijke gebieden.

Initiatieven schieten als paddenstoelen uit de grond. Leegstaande fabrieksgebouwen en braakliggende terreinen worden beplant. Er zijn zelfs al stadsboeren die er hun brood mee willen verdienen door aan supermarkten te leveren. Maar als je moestuiniert in je eigen tuin, doe je ook aan Urban Farming en ben je óók hip. Én je levert een bijdrage aan een beter milieu (geen vervoerskosten), je portemonnee en niet te vergeten je smaak. Want verser dan uit je eigen tuin kan niet en de voldoening is onbetaalbaar. Wel eens trots geweest op een aardappel uit de winkel? Die haalt het niet bij de exemplaren die je zelf opgraaft: stuk voor stuk cadeautjes!

Vrij naar een Engelse uitdrukking:
mijn trots en vreugde: zelfgemaakte aardappelen,
homemade potatoes!

In het tuincentrum, maar ook in supermarkten zijn zakjes met groentenzaden te koop. En je kunt ze online bestellen, bijvoorbeeld biologische zaden bij De Wiltfang of De Bolster. Sommige groenten kun je het hele seizoen blijven zaaien, zoals radijs en sla. Heb je teveel zaden van andere groenten, dan kun je die misschien ruilen met een medemoestuinier.

Als je het gemakkelijker wilt, kun je ook plantjes kopen. Verkrijgbaar in tuincentra, op de markt, maar bijvoorbeeld ook bij de historische moestuin van Borgterrein Ewsum in Middelstum. Hier kun je zelfs het teveel aan opbrengst uit je moestuin verkopen op de streekproductenmarkt: zie www.streekproductenmarktewsum.nl.

Mijn nieuwe moestuin met op de voorgrond
Ilex crenata ter vervanging van de zieke buxus

Wie een tuin onderhoudt, weet hoe je planten moet verzorgen en dan kun je ook groenten planten. Je kunt dus direct beginnen met het verbouwen van je favoriete groenten, kruiden en fruit en al doende leren. Maar wil je het goed aanpakken om de beste opbrengst te krijgen, dan is het handig te weten wanneer geplant en gezaaid moet worden, welke planten het best gedijen in elkaars nabijheid, hoe het zit met wisselteelt en welke lastige beestjes je eventueel kunt verwachten. Daarvoor zijn volop boeken te vinden. Misschien ook gedateerd en tweedehands in de inbrengwinkel; moestuinieren is van alle tijden! Ook op internet vind je veel informatie. En misschien heb je geluk en wordt er in de buurt een cursus gegeven. In Stedum is onlangs voor dorpsbewoners een moestuincursus van start gegaan in dorpstuin ‘De Heemen’. (Lees in de abonnementskrant het ‘stokpaardje’ van Margreet Wiersema, eigenaresse van deze dorpstuin!). Zie www.deheemen.nl.

Ga hoe dan ook aan de slag en geniet van pluksla, radijs, altijd verse peterselie en nog veel meer: een frisse start in een heel nieuw tuinseizoen!

April 2013

APRIL

TUINKALENDER

Helleborus, kerstroos

Met regenwater en een bezem!

► Het wordt nu toch tijd om de tuinmeubels naar buiten te brengen.

► Schrob eerst het terras en de paden, als dat nog niet gebeurd is.

► Als het overdag niet meer vriest, mag de regenton wel weer vollopen.

► Maart en begin april zijn door de vorst, de zon en de schrale wind heel droog geweest en dat heeft menige kerstroos de kop gekost. Geef water, ook aan de planten in potten.

► En giet ook wat in het vogelbad!

► Het gras gaat groeien (april is de grasmaand!), dus er kan weer gemaaid worden. Niet te kort, de eerste keer.

► Prima tijd nu om klimophagen te snoeien. Wel eerst kijken of er niet in genesteld wordt.

En dan geduld hebben!

Eerst nog even genieten
van de kerstrozen

► Struikrozen kunnen teruggesnoeid worden tot tien à vijftien centimeter, graag vlak boven een knop ‘naar buiten’ voor een luchtige, open struik.

► Ramblers, die maar één keer bloeien, hoeven niet gesnoeid te worden, tenzij een tak je in de weg zit.

► Klimrozen aanbinden; verspreid de lange takken een beetje over de muur. Knip alle zijtakken van de (lange) hoofdtakken terug tot zo’n vijf centimeter. Voor alle rozen, behalve de doornloze, geldt: pas op voor de gemene stekels!