vrijdag 7 oktober 2016

NIEUWE ARTIKELEN


 NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
11 NOVEMBER 2016




'Voorbij, voorbij, en o voorgoed voorbij ... die mooie zomer ...!
(met dank aan J.C. Bloem en Gerard Cox)
Maar dit plaatje blijft, de hele lange herfst, de hele lange koude
winter en het hele nieuwe beloftevolle voorjaar - en voor je het 
weet is het al lang weer zomer! Let maar op! En geniet, in alle
seizoenen, met elk hun eigen charme! Met Bergenia cordifolia
dus: de altijd groene schoenlappersplant!


Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN
Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS
Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S
Hier aanklikken: ANDERE TUINEN

BEGEREN EN BEZITTEN

In míjn tuin ...

… en alle andere tuinen beleefden we een zomer zoals we die ons altijd wensen: met veel zon en hoge temperaturen. “Maar,” sprak mijn vader vroeger als ik iets graag wilde hebben, “het begeren is mooier dan het bezitten!” Dat weerhield hem er overigens niet van om wat hij zelf graag wilde daadwerkelijk te realiseren.
Op de HISWA in Amsterdam kocht hij een bouwtekening van een houten jachtje waarvan de afmetingen overeenkwamen met die van onze garage. Het was een grote uitdaging, in zijn spaarzame vrije tijd, en een spannende tewaterlating, maar de boot bleef drijven! Voor mijn broer bouwde hij een jolletje, om de zeilkunst onder de knie te krijgen, waarna later een Schakel volgde. En ik kreeg een kano. Mijn zus had minder op met vertier óp het water: zij zwom. Vaak was dat in de Nieuwkoopse plassen, maar we maakten ook tochten. Wat zou mijn vader toen blij geweest zijn met zo’n zomer als we nu beleefd hebben. Wij óók, trouwens, als we binnen in de boot spelletjes deden omdat het zo regende!















De 'werf' van 
            mijn vader ...







Maar deze zomer keek ik verlangend uit naar een regenbui - het begeren én bezitten van mooi weer bleek een keerzijde te hebben! Urenlang sproeien met schoon leidingwater dat vooral bedoeld is voor consumptie willen we eigenlijk niet. Bij aanhoudende droogte wordt geadviseerd om tweemaal per week een half uur te sproeien. En dan liefst in de ochtend, zodat het water goed kan worden opgenomen. Daar hebben we een tuinslang voor, op een haspel, maar iedere keer als we die gebruiken weet ik ook weer waar het woord ‘gehaspel’ vandaan komt. Veel planten lijken trouwens te overleven op de dauw in de vroege ochtenduren.
En voor de behoeftige exemplaren tanken we met een gieter water uit onze regentonnen. En ja, bij het uitblijven van regen vullen we die noodgedwongen met kraanwater. Vooral bij de ton in de achtertuin kwam al snel de bodem in zicht; er bleek sprake van verrotting - het oude wijnvat was gewoon lek.
Tijd voor een doelmatige oplossing, want de verwachting is dat we op weg zijn naar een ander klimaat: warmer en droger, maar bij tijden véél natter. Tegen mijn gevoel voor esthetiek in (organische materialen en beslist géén kunststof) hebben we nu toch gekozen voor een grote, gelukkig dónkergroene, plastic regenton: het nieuwe duurzaam, hopen we.
En hoewel we dit bezit nou niet echt begeerd hebben, is het toch fijn dat er bij regen weer een  vat staat, in de achtertuin.

Oktober 2016



BLOEMEN IN HET WILD

Heggenmussen


Wij moeten meer lopen. Dat is gezond. Maar ik vind dat ik al veel op de been ben, trap op trap af, door de tuin, over de oprit. Mijn man zegt dat dat niet telt en uiteindelijk geef ik toe: we lopen ‘het vierkantje’, zoals ik het noem, voor de duur van precies een uur.

'Het fietsende meisje'
En zó ziet ons ‘vierkantje’ eruit: over het fietspad langs de Boersterweg richting Sint Annen. Ergens halverwege staat een kunstwerk: ‘het fietsende meisje’. Daar begint een betonnen pad,  tussen de weilanden. Aan het eind van het pad stroomt het Westerwijtwerdermaar en daar slaan we voor de tweede keer rechtsaf. In de loop der jaren is hier een grote populatie kaardebollen gegroeid, Dipsacus fullonum, die ik zelf ook in mijn tuin heb. In de zomer bloeit de kaardebol met kleine lila bloempjes, die ringsgewijs tussen de stekelige schutblaadjes tevoorschijn komen. In de winter hopen wij op puttertjes die als geen ander de zaden weten te vinden.


Dipsacus fullonum, kaardebol.
En nu doorlopen! Ondertussen spieden mijn ogen de berm af, naar wat hier groeit. En wat eigenlijk niet mag van mezelf, heb ik nu toch gedaan: een plantje uitgetrokken. Klein, witbloeiend en schermbloemig, stevig geworteld in de harde klei. Mijn man vond het geen goed idee: we zijn nog lang niet thuis. Maar ik had het warm en hield de worteltjes zorgvuldig in mijn klamme hand gevat. Bovendien leek het mij een sterk ras, want ondanks de droogte stond het er vol mee.


Aanklikken voor vergroting: zicht op Ten Boer!
Na nog een stief kwartiertje sloegen we opnieuw rechtsaf: over de kaarsrechte Stadsweg terug naar het dorp en daar nog één keer rechtsaf om het vierkantje te voltooien en mijn klamme buit snel van water te voorzien. 


Sluis Oosterdijkshorn, kort voor de derde bocht
Het zag er nog goed uit en nadat ik zelf met een glas water ook weer bijgekomen was, kon het plantje de grond in. In een pot: eerst uitzoeken wat het is, in het boek ‘De bonte berm’, met als ondertitel ‘De rijke flora en fauna langs onze wegen’ van Dr. P. Zonderwijk. Het dateert uit 1979 en het is interessant om te lezen hoe er toen tegen bermbeplanting werd aangekeken. Door Dr. Zonderwijk althans. Hij schrijft hoe in de vijftiger en zestiger jaren de bermen uit netheidsoverwegingen kort gehouden moesten worden, waarna in de jaren ’70 ‘…kleurige en bloemrijke bermen’ weer in de mode kwamen.  De inleiding  eindigt met de hoop “… dat de ‘bonte wei’ van vroeger gestalte kan krijgen in de ‘bonte berm’ van 1979.” De geschiedenis herhaalt zich: tussen de maaibeurten door is er ook nu weer veel aan planten te zien in de berm.


Achillea millefolium, Duizendblad -
'Duizendbloem' had ook gekund ...
Maar wat heb ik aangetroffen in het bermpje langs het Westerwijtwerdermaar? Het is Duizendblad, uit de Composietenfamilie: Achillea millefolium! Het fijngeveerde blad is er het hele jaar (bodembedekker!), de bloemen van juni tot november. De plant kan goed tegen droogte - dat dacht ik al - en blijft laag. Duizendblad verbreidt zich vegetatief: zelfs uit een enkele cel kan een nieuwe plant groeien! Op zoek naar een effectieve bodembedekker? Dan is Duizendblad wat u zoekt!


En dit is een grutto; die zoekt iets anders ...
Oktober 2016

TUINKALENDER OKTOBER 2016

TUINKALENDER

 Half oktober is het tijd om de kuipplanten naar binnen te brengen; het zóu kunnen gaan vriezen.


Dahlia’s laten we buiten tot ze zwart zien van de eerste vorst. Laat ze dan nog een week staan zodat voedingsstoffen uit de stengels in de knollen kunnen worden opgenomen. Haal ze voorzichtig uit de grond en spoel ze met water schoon. Laat ze daarna goed drogen en bewaar ze op een vorstvrije plaats, in turf of in kranten gerold.

Door de droogte in de afgelopen tijd is er al veel blad gevallen. Houd het gazon 'bladvrij'.

 Tussen de planten kan het blijven liggen - alvast een dekentje voor de vorst.

 Haal wel overbodige steunstokken weg en berg ze op.

 Als de temperatuur inderdaad onder 0°C zakt moet de regenton leeg, zodat hij niet lek vriest. In een houten ton mag een klein laagje water blijven staan: tegen het uitdrogen.



 Kies de mooiste bolgewassen, verdeel de bollen over de grond en poot ze met een bollenplanter. Of een schepje. Zo nodig markeren!

 Blijf uitgebloeide bloemen knippen om het mooie plaatje zo lang mogelijk in stand te houden - de winter duurt best lang.

 Zorg daarom voor winterbloeiers als Viburnum Bodnantense Dawn.

 Groenblijvende struiken zijn óók mooi in de winter.

 (Klim)rozen mogen nog wat gesnoeid, lees: gefatsoeneerd, worden.


 Vergeet de vogels niet! Ze onthouden waar voer te vinden is!

 In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 oktober zetten we de klok een uur terug: van 2 uur naar 1 uur. Lekker een uur langer slapen!

Oktober 2016


TUINFOTO'S SEPTEMBER 2016



TUINFOTO’S


Voortuin met 'tuingereedschapemmer' - er is
nog van alles te doen, in september




Uitkijkpost voor merels, met goed zicht
op onze druiven

Een borstelig rupsje - de naam hebben we nog niet
kunnen achterhalen.

Deze appels, Groninger Kroon, zijn normaal voor de tijd van het jaar.
De bloesem, nog in knop, is dat bepaald niet!



Nooit eerder gezien, maar dit is ...

Pentatoma rufipes, roodpootwants.
Mannetje.
Een bijna wolkeloze hemel ...
Deze hortensia ziet er toch al wat herfstig uit ...


Veelkleurig lieveheersbeestje - niet bijzonder,
ook al zag ik het niet eerder. Op de foto dus.

vrijdag 9 september 2016

NIEUWE ARTIKELEN



NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
7 OKTOBER 2016



Clematis Ville de Lyon heeft al wat bloemblaadjes
laten vallen, maar geeft de moed nog niet op. Zo
glijden we zachtjes van de zomer naar de herfst -
met zijn eigen charme. Geuren en sfeer in de tuin
veranderen; dat is niet erg. Ook de herfst heeft z'n
charme en dat heeft wat rust voor ons, al die
enthousiaste tuiniers, óók ...



Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN
Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS
Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S
Hier aanklikken: ANDERE TUINEN

ALLEMAAL BEESTJES


In míjn tuin ...

“… zie ik beestjes, allemaal beestjes, om me hee-hee-heen! Nou nou!”
Dat ongeveer zongen Ronnie en de Ronnies in 1967. De tekst kwam van Peter Koelewijn en het nummer stond veertien weken in de Top 40. En o ja, die beestjes zag hij als hij gedronken had.
Dat heb ik niet nodig, om beestjes te zien. Niet in de tuin. Over het algemeen vind ik ze wel leuk, met natuurlijk een uitzondering voor slakken en muggen. Nee, wespen vind ik niet eng. Niet meppen, gewoon rustig blijven zitten, dan gaan ze vanzelf weer weg. In gezelschap maak je daar ook nog indruk mee, zoveel koelbloedigheid. Die wespen zijn trouwens uit op warm bloed - misschien is dát wel de verklaring van het succes. Voor de minder koelbloedigen onder ons: dek zoete etenswaren op de buitentafel even af, dat scheelt een hoop gedoe. Tot zover de wespen.

Dit kikkertje is nog een kleintje - hij moet er nog van groeien ...
Want de grond zit hier ook vol met wormen, waar ik veel plezier van heb omdat ze gratis en voor niks de grond bewerken en die, en passant, ook nog voorzien van wormenmest. Één van die wormen hebben we nu trouwens niet meer: die werd voor mijn ogen weggehapt. Want terwijl onze vijver al jaren geleden is gedempt, flatst er toch nog een groene kikker door de tuin. Waarschijnlijk huist ie onder de vlonder, waar nog wel eens wat regenwater achterblijft. Stukje bij beetje werkte de kikker de worm naar binnen. Dat was wel even slikken, voor deze vermomde prins net zo goed als voor mij! Maar welbeschouwd is het hier aan een stuk door eten en gegeten worden. Vogels weten er ook raad mee, met wormen.


Vóór, bij het raam, is een koolmees actief in het oude nest van een merel. Dat wordt helemaal uitgeplozen op insecten. Gelukkig laten ze de koolwitjes, die zo vrolijk in de zon om elkaar heen fladderen, met rust. Heel verstandig: anders komen er geen rupsen en die zijn ook niet te versmaden!







Wie we nog niet gezien hebben deze zomer is de egel. Het slaapkopje verried zich altijd met zijn zacht gesnurk. Misschien duikt hij straks in de herfst nog op: op zoek naar een plekje om te overwinteren. Laat ik maar vast dorre bladeren voor hem verzamelen; de krentenboom laat ze al vroeg  vallen.



Nectarcafé: óók voor wespen


Zo niet de Persicaria amplexicaulis, duizendknoop: een tot laat in het seizoen geopend nectarcafé waar vooral de bijen stamgast zijn.
“Nou nou, wat veel beestjes om me heen!”  Ik zal toch niet gedronken hebben, in dit stamcafé van een tuin?!




September 2016



NAZOMER!

Heggenmussen


Met het verstrijken der jaren lijken ze steeds sneller te gaan. Toen ik een eeuwigheid geleden 13 was en zo graag 16 wilde zijn, leek dat onbereikbaar ver. Ik zal maar niet vermelden hoeveel keer ik nú drie jaar verder ben. Is dit nog te volgen? Hoeft ook niet: er zijn nuttiger dingen te doen en wel in de tuin. Want inderdaad, voor je het weet is de zomer voorbij en kun je alleen nog hopen op een welverdiende nazomer.


Want het was veel treurnis, wat het weer betreft. Dat begon al in het voorjaar, toen sommige planten verdronken bleken in de grote hoeveelheden regen. Twee hortensia’s ‘Annabelle’ bloeien nu nog steeds fantastisch, maar het exemplaar bij mijn voordeur is niet meer opgekomen. Vermoedelijk een combinatie van teveel nattigheid met voorjaarsvorst en een koude oostenwind, die daar genadeloos om de hoek komt. Een treurig gat in de beplanting, omdat je aanvankelijk blijft hopen op herstel. Wat later kun je er niet meer bij, zonder de planten die het wél goed doen te beschadigen. Ook mijn mooie herfstanemonen in dat deel van de tuin zijn blijven steken bij een paar bladeren, vlak boven de grond. Ik heb ze, toen het droger werd, niet vervangen omdat ik dacht dat ze alsnog zouden uitlopen. Niet dus. Ze worden zwaar gemist, nu in de nazomer.

Anemonen in betere tijden ...
Aan de andere kant: de oplettende tuinier kan ook positieve ontwikkelingen hebben waargenomen. Er zijn wel degelijk planten die kennelijk geen bezwaar hebben tegen een flinke portie nattigheid op zijn tijd. Onder een forse laurier groeit en bloeit bij mij de schaduw minnende Pulmonaria: longkruid. Niet eerder heb ik daar zúlk groot blad gezien en dan ook nog zonder zwakke plekjes en bruine vlekken! Het tilt deze huis-tuin-en-keuken-plant, want niks bijzonders,  toch echt naar een hoger plan!

Weinig bloei, maar wel veel en groot blad: Pulmonaria
Ook andere schaduwliefhebbers bloeiden op in de naar onze maatstaven mislukte zomer. Rodgersia tabularis, een schaduwplant, heeft altijd al imposant gebladerte, maar zo groot als nu zag ik ze nog niet eerder. En uiteindelijk kwamen de meeste planten weliswaar later maar toch (bijna) net zo mooi als andere jaren in bloei. Heb je ook tuinplanten die het dankzij de overvloedige regen in het voorjaar zo goed deden? Noteer ze, zodat je ze op ouderwets hete zomerdagen (!) extra water kunt geven.
Gelukkig waren er ook nu prachtige zomerse dagen en zodra de zon zich liet zien was het een komen en gaan van vlinders, libellen en bijen. Over die laatste komen nu toch ook wat positievere berichten naar buiten. Al was het alleen maar dat er minder bijensterfte is opgetreden dan in voorgaande jaren. Maar als je nu toch hier en daar de beplanting moet aanvullen, zet er dan ook wat bijenplanten tussen. Omdat er dus meer bijen zijn ;)

Kamperfoelie, Lonicera
En dat hoeft niet altijd op een zonnige plek. Bijen vliegen ook op bloeiende schaduwliefhebbers, zoals Pachysandra terminalis, Helleborus (kerstroos), hulst, kamperfoelie, Ilex crenata (aanbevolen vervanger voor buxus!), Hypericum (hertshooi) en niet te vergeten: klimop! Bollen kunnen meteen ook geplant worden. Dat is wel zo prettig, nu het nog niet koud is buiten: het is nazomer!

September 2016

TUINKALENDER SEPTEMBER 2016

Tuinkalender


 Langzaam maar zeker wordt het tijd om keuzes te maken: wat uitgebloeid is verwijderen óf laten staan voor een mooi silhouet in de winter!

 Weggooien (composteren) kan altijd nog.

 Zijn er voldoende herfstbloeiers  zoals Asters, Dahlia’s, koninginnekruid (Eupatorium), onvolprezen Sedum ‘Herbstfreude’ en niet te vergeten diamantgras (Stipa brachytricha)?

 Wees bedacht op herfstweer met veel wind en steun alvast de hoge bloeiers.

 Tijd om hagen en snoeivormen een laatste snoeibeurt te geven voor een strak silhouet in de winter.

 Stop met het bemesten van de potplanten en ga door met het wegknippen van uitgebloeide bloemen - zo bloeien rozen langer door.

 En zijn de aardbeien geoogst, knip dan het blad bij de grond af: tijd voor nieuwe blaadjes.

 Loop de tuin nog eens na op geschikte plekjes voor bolgoed.

 Tuinieren is vooruitzien: noteer nu wat volgend jaar anders moet.

 Dénk ook vooruit en begin met het verzamelen van rijpe zaden van favoriete planten. Noteer de namen!

 Wil je volgend jaar ook genieten van eenjarige geurende lathyrus, zaai die dan nu al voor in aparte potjes met gewone potgrond en laat ze vorstvrij overwinteren. Eventueel de zaden wat aanvijlen en voorweken.

 Het gaat beter met de bijen ofwel: er zijn meer bijen waargenomen. Nu zorgen voor voedsel! Plant bijenplanten zoals Thymus vulgaris (tijm), Salvia officinalis, Origanum, Veronica (ereprijs), Hesperis matronalis (damastbloem), Stachys byzantina (ezelsoor), vaste Lathyrus en herfstasters.


September 2016

TUINFOTO'S AUGUSTUS 2016

Tuinfoto’s

Superklein 'flats'kikkertje in de vogeldrinkschaal!

Mooi en groot Pulmonaria-blad, met dank aan de vele regen

Een blozend ontluikende dahlia ...

Kleine Vos bezoekt Verbena bonariensis

En dit is nu een oorbel van oma:
Grandma's earring! (Leycesteria formosa)

Dit fijne bloemetje vond ik bij De Beemd in Warffum, Rik en Albertje Boehlé:
Seseli montanum, bergseselie

Bijen- en hommelstuff: hemelsleutel!

Daar zijn ze weer: de anemonen!

Niet alle Eupatoriums zijn door de slakken geveld

Dit is mijn eigen 'collateral damage': per ongeluk
 doorgeknipte stengels  



Kijk toch eens hoe mooi: hop!


Het geluk van al één rijpe braam ...

Vier appels: om te koesteren

Een klein geaderd witje! Had ik geen naslagwerk, ik had het niet geweten, noch
door kunnen geven. Kleinzoontje, 2 jaar en 8 maanden, verraste zijn moeder met
het benoemen van een koolwitje in hun tuin ... Zegt het voort!
Dahlia op haar retour - aan de voorkant zie je er nog niks van ;)

Sterren aan de hemel: Clematis Étoile violette in mijn tuin!

En dit is treurig, maar komt weer helemaal goed:
en dan wél regelmatig snoeien!

De eikenbladhortensia, Hydrangea quercifolia, bloeit dit
jaar voor de helft - ook mooi

Onbetaalbaar: Bergenia, altijd in de schaduw en altijd op hun best!

Roos Albéric Barbier komt met een royale toegift!