vrijdag 6 maart 2015

NIEUWE ARTIKELEN


NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
10 APRIL 2015



Er is weer iets te knabbelen:
hoera! een maarts viooltje!



Hier aanklikkenALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSEN
Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS
Hier aanklikkenALLE TUINFOTO'S
Hier aanklikkenANDERE TUINEN

KLEUREN

In míjn tuin ... 


... doen sneeuwklokjes en kerstrozen hun best om wat kleur te brengen tussen de verregende restanten van de vorige zomer. Het lukt nog niet erg. Voor kleur moet je nu ergens anders zijn: in het Groninger Museum, waar ‘Het geheim van Dresden’ wordt onthuld in kleurrijke schilderijen ‘Van Rembrandt tot Canaletto’. We blijven langer dan we gedacht hadden: er is zóveel te zien. Je zou er iets van mee willen nemen: voor boven de piano, maar de museumwinkel verkoopt geen posters.

Wél een kleurboek: voor creatievelingen en tuinliefhebbers. Ik heb het al vaker gezien, maar nu, met mijn kale tuin in het achterhoofd, neem ik het mee. Johanna Basford heeft fantastische tekeningen gemaakt van tuinen vol bloemen en beestjes, die je naar eigen smaak en genoegen kunt inkleuren: dát ga ik doen!
Thuis heb ik een doos met dikke kleurpotloden, maar die zijn in gebruik bij mijn kleinzoon. En omdat de tekeningen in mijn boek pietepeuterige vakjes hebben, moeten de potloden scherp geslepen worden: ongeschikt voor een vijfjarige. Er staat ook nog een halfvolle doos met kleurpotloden van mijn kinderen. Dat zijn te weinig kleuren voor een vrolijke tuin. Maar wacht! Boven bewaar ik al bijna achttien jaar twee doosjes met kleurpotloden van mijn vader. Het ene is een platte houten sigarendoos van het merk Balmoral. ‘Weekend’ staat erop en ‘Assortiment 14 sigaren’. Op de onderkant de namen van de zeven verschillende soorten, waaronder Coronas en Tuitknaks. Hij heeft ze allemaal opgerookt.

en zijn sigarenkistje ...
De kleurdoos van mijn vader













En daarna het doosje gevuld met kleurpotloden, want mijn vader kon álles en tekende en schilderde ook, voor zijn plezier. Het tweede doosje is een zwart kartonnen soort etui met een opschrift in goud: “Schwan Gold” STABILO en daaronder: der Farbstift der nie bricht! (met uitroepteken dus). Dan volgt een Jugendstil-achtige opdruk van een zwaan en tot slot ‘Nº 8764’. Het etui sloot met een drukker, maar daarvan ontbreekt de bovenste.


Mijn vader was niet van de puntenslijper: aan de meeste potloden is goed te zien dat hij ze met zijn zakmes ‘sleep’. Er zitten ook Caran D’Ache potloden tussen en allemaal hebben ze hun eigen nummer. Op Internet is één afbeelding te vinden van dit etui, compleet met alle originele potloden. Er wordt een fors bedrag voor gevraagd, maar ik wil dit aandenken voor geen prijs kwijt. Ik ga ermee doen wat mijn vader ook gedaan zou hebben: kleuren! Alle bloemen in mijn boek, tot de kleuren terug zijn in mijn tuin ...

(mei 2014)
Maart 2015

KOBUS EN DE FUCHSIA

Heggenmussen 

Thema van de jaarlijkse verkiezing van de boom van het Jaar was voor 2015: ‘een welkome exoot’. Daar kun je gemakkelijk een cynische opmerking over maken, maar dat zal ik niet doen. Want dan blijf je aan de gang, met een winnaar die ‘Magnolia kobus’ heet. Hoe exotisch is ‘kobus’?!

Magnolia kobus      foto: internet
De ‘Magnolia kobus’ komt oorspronkelijk uit Azië, te weten Japan, maar floreert onder verschillende omstandigheden. De LTO Cultuurgroep Laan-, Bos- en Parkbomen, die de verkiezing elk jaar organiseert, heeft anno 2015 rekening gehouden met het veranderende klimaat en de conclusie getrokken dat wij in Nederland inmiddels een geschikt klimaat hebben voor exoten. Daarbij past ‘Magnolia kobus’ goed in ons openbaar groen, is hij onderhoudsvriendelijk, gezond en ook nog geschikt voor export naar andere Europese landen. Overigens werd ‘kobus’ al in 1878 in Engeland ingevoerd, maar dit even terzijde.

Behalve een Latijnse naam hebben bomen en planten ook altijd één of meer Nederlandse namen. Nu klinkt ‘kobus’ natuurlijk al heel Nederlands, maar deze boom heet ook nog ‘Beverboom’ en ‘Valse tulpenboom’, terwijl hij nota bene behoort tot de ‘Tulpenboomfamilie’. Een valse neef dus! Maar is deze welkome exoot eenmaal op leeftijd, dan komt in maart en april alles goed, wanneer de boom zich rijkelijk tooit met prachtig openstaande witte magnoliabloemen met een doorsnede van wel 10 cm. Niks ‘vals’ aan. Na de witte bloei volgen donkerrode zaaddozen. Uit wollige knoppen op de takken groeien eironde bladeren, die in de herfst geel verkleuren. Dan draagt de boom ook rode vruchten; een mooi herfstplaatje. ‘Magnolia kobus’ wordt uiteindelijk 8 tot 10 m hoog, met een brede en eironde kroon. Mijn ‘Atrium Tuinplanten Encyclopedie’ meldt ook nog dat de bloemen geuren en de bladeren ‘licht geuren’. Al met al een aanwinst voor de tuin!

Kobus in de Atrium Tuinplanten Encyclopedie
Maar dichter bij huis en laag bij de grond kunnen we ons ook uitleven: het is maart en tijd om op te ruimen. Zelf ben ik geneigd de oude stengels te verdelen over compostvat en groene container, maar beter en ook nog gemakkelijker is het om ze klein te knippen (in vingerlange stukken) en ze ter plekke te laten vallen. Niet op de sneeuwklokjes!! (Daar ligt mijn dilemma!) Het oogt nu rommelig, maar zodra de aanwezige planten uit de startblokken gaan, benemen ze het zicht op de restanten, die in de loop van het seizoen zullen composteren. Een win-win situatie: zo heb je ook nog tijd om de tuin te bemesten. Want compost is vooral een bodemverbeteraar; voeding moet van de mest komen en wel nú, in het voorjaar.


En dan naar binnen om vóór te zaaien! Dat is wel zo prettig, tijdens maartse buien. Bedenk eerst wat je wilt gaan zaaien en voor welke plek, want het aanbod is gigantisch. Het is ook lonend om de voorraad thuis nog even door te nemen op kiemkracht. Daarvoor leg je natgemaakte vellen keukenpapier in een diep bord met per soort ongeveer 10 oude zaden. Afdekken met plastic, op een warme plaats zetten en afwachten. Als er na een maand nog niks is gekiemd, of te weinig, kunnen de zaden naar de composthoop.


En heb je nog een fuchsia, breng die dan vooral níet naar de composthoop, want de fuchsia is ‘hot’ dit jaar en verkozen tot balkonplant van het jaar. Wie had dát nou gedacht!

Maart 2015


TUINKALENDER

TUINKALENDER


Rosa Bonica na de snoei
 Buiten opruimen en binnen voorzaaien!

 Rozen snoeien! Oudere struikrozen terugsnoeien tot 20 à 30 cm boven de grond. Jongere struikrozen net boven de tweede twijg snoeien. De zijtakken van een klimroos, ouder dan twee tot drie jaar, terugsnoeien tot op 1 à 2 cm. Verouderde (grijze) zijtakken mét de hoofdtak bij de grond afknippen. Ramblerrozen hoeven niet gesnoeid te worden.

 Als het overdag niet meer vriest kan de vlinderstruik, Buddleja, teruggesnoeid worden tot op 30 cm vanaf de grond.
Eikenbladhortensia in bloei

 Eind maart lavendel terugsnoeien tot op 10 à 15 cm, maar nooit tot in het kale hout: om de groei erin te houden. Zodra de bloemen verschijnen een paar keer toppen om de vorming van nieuwe scheuten te bevorderen.

 De pluimhortensia en de bekende hortensia ‘Annabelle’ kunnen, als het niet meer vriest, ook gesnoeid worden: tot op 15 cm boven de grond. Wil je een grote plant, knip dan alleen de oude bloemen eruit.

'Boerenhortensia'
 Bij de ‘boerenhortensia’, de eikenbladhortensia, Hortensia aspera en H. involucrata de oude bloemen wegknippen, vlak boven het bovenste paar knoppen.

 Geef kuipplanten die binnen overwinteren geleidelijk meer water.

 Dahliaknollen kunnen opgepot worden en zullen bij 20°C uitlopen. Tot half mei binnenhouden!


Dahlia in knop
► Paden en terras schoonschrobben en tuinmeubels klaarzetten, want ...

 ... zondag 29 maart gaat de klok één uur vooruit: zomertijd!!


Maart 2015




TUINFOTO'S FEBRUARI

TUINFOTO’S


Helleborus Early Purple leidt sinds ik hem ooit
deelde een kwijnend bestaan in mijn tuin, maar
nu tel ik zomaar zeven (!) bloemknoppen!!

Alliums in aantocht!

Sneeuwklokjes tussen het blad van de meidoorn,

sneeuwklokjes in het wilde weg ...
tot op een dag de hele tuin er vol mee is!
Iris reticulata staat er wat verloren bij:
gezelschap noteren voor volgend jaar.

Langs de heg mijn kweekbedje voor helleboruszaailingen:
een paar bloeien al!

Witte krokussen doen het goed tussen het kruipend zenegroen,
Ajuga reptans

Botanische krokus ...
... combineert goed met het zwarte blad
van Ophiopogon
De sneeuwklokjes hebben er 
geen last van ...
maar hier zie je door de dorre
 stengels het aankomend voorjaar
niet meer.

vrijdag 6 februari 2015

NIEUWE ARTIKELEN



NIEUWE ARTIKELEN VERSCHIJNEN OP
6 MAART 2015




Mijn Aucuba japonica is een vrouwelijke, want
alleen díe Aucuba's dragen bessen in de winter.
Kennelijk hebben ze met het naar rood kleuren
gewacht tot het echt winter werd, met echte vorst.



Hier aanklikken: ALLE COLUMNS
Hier aanklikken: ALLE HEGGENMUSSSEN
Hier aanklikken: ALLE TUINKALENDERS
Hier aanklikken: ALLE TUINFOTO'S
Hier aanklikken: ANDERE TUINEN

DIE GROTE TUIN

In míjn tuin ...


... heeft notabene in het weekend van de vogeltelling en ondanks alle voorzorgsmaatregelen tóch weer een kat kans gezien een vogeltje te snaaien. Ik had het slachtoffertje kunnen tellen noch redden, want we waren niet thuis. Uit de achtergebleven donsveertjes is niet op te maken of het om een van de talrijke mussen ging, de winnaars van de vogeltelling, of om een koolmees, goede tweede.


nr. 1: de mus!


nr. 3: de merel!

nr. 2: de koolmees!

Zeer waarschijnlijk geen merel, met zijn donkere verenpak derde op de ranglijst. Misschien een ongelukkige pimpelmees, met hier en daar een plukje grijs. Hoe dan ook: ik zal meer gaas moeten uitrollen om de lustmoordenaars voor te blijven.
Bij het fotograferen van plaats delict ontdekte ik en passant al veel uitgelopen bolgoed. Sneeuwklokjes, maar ook allium ‘Purple Sensation’. Even kwam de gedachte bij me op om alvast wat op te ruimen. Want na storm en regen in januari is de tuin natuurlijk alsnog ingestort. Toch besloot ik tot een winter‘uit’slaap, op geleide van de Enkhuizer Almanak. Die voorziet voor de tweede week van februari kouder en mistig weer, voor de derde week onbestendig winterweer en de vierde week tenslotte wordt zachter, wat in deze tijd van het jaar betekent: buien. De vooruitzichten voor maart wijken nauwelijks af, dus hebben we nog even tijd om binnenshuis plannen te smeden.
Zelf zagen wij ons plotseling geconfronteerd met een weids uitzicht richting de lucht, nu ook de berken bij de achterburen, na zo’n veertig jaar, zijn neergehaald. Dat hebben we met onze eigen berken ook gedaan: de kruik gaat zo lang te water tot hij barst, maar dat hoef je niet af te wachten. En onze nieuwe krentenboom staat nog steeds in een kuip te wachten op een definitieve plek. Daar kunnen we in de komende tijd dus eens mee gaan schuiven. Bovendien is het uitzoeken van een nieuwe boom een prima bezigheid voor de winter.
Net als bezinning: óók nuttig voor tuincolumnisten. Mijn slotsom: vrijheid van meningsuiting, die uiteraard/helaas (doorhalen wat niet van toepassing is) ook geldt voor de tegenpartij, moet gepaard gaan met respect. Respect in de betekenis die het woord had vóór het, na veel “Respéct, man!”-geroep, ook uit onze taal verdween. Daarnaast moeten kennis en welvaart wereldwijd gedeeld worden. In goed Frans uit 1789: ‘liberté, égalité, fraternité’ (vrijheid, gelijkheid, broederschap). En in 1759 al schreef Voltaire in ‘Candide’ zíjn aansporing om ‘onze wereld goed te onderhouden’: “Il faut cultiver notre jardin.”
Laten we dat doen: zorgdragen voor die grote ‘tuin’.

C'est ça!


Februari 2015


GEK OP DE TUIN

Heggenmussen


Onze overburen, aan de overkant van de Noordzee, dát zijn pas tuingekken! Ook midden in de winter zendt BBC 2 tuinprogramma’s uit die allemaal een uur duren, zonder ook maar één enkele onderbreking met stupide reclameblokken! Engelsen zijn hartstochtelijke tuiniers - wij zijn liefhebbers.

Eh ... witte tulpen!
Op 9 januari werd aandacht besteed aan geur in de tuin, waarna in het tweede deel van het programma tulpen aan bod kwamen: nota bene óns exportprodukt. Maar ook in Engeland weten ze er raad mee. Presentator Tom Hart Dyke ging helemaal uit zijn dak: nooit eerder zag of hoorde ik iemand zo lyrisch over de tulp! Hart Dyke is een ‘plant hunter’: een plantenjager. Die zijn hier, op Brian Kabbes na, uitgestorven. Tijdens een expeditie in 2000 werd Hart Dyke in de Columbiaanse jungle samen met zijn reisgenoot Paul Winder gekidnapped en negen maanden gevangen gehouden. Als afleiding in deze stressvolle periode ontwierp hij een ‘wereldtuin’, die hij na zijn vrijlating met meer dan achtduizend verschillende planten verwezenlijkte in een tuin van twee hectare op het landgoed van zijn ouders. Alle planten werden op een ‘plattegrond’ in hun land van oorsprong aangeplant.
In de uitzending van 20 januari brak Joe Swift een lans voor moerastuinen: met een bijzondere aantrekkingskracht op wilde dieren, waarna Alys Fowler vanuit een gespecialiseerde kwekerij zeldzame en interessante fruitsoorten aanprees.
Voor het planten van tulpenbollen is het nu te laat, maar fruit aanplanten: dat moet kunnen.

Groninger Kroon!
Een fruitboom is een fraai ornament in de tuin, maar vraagt wel ruimte, vooral als de soort niet zelfbestuivend is. Dan zijn er twee bomen nodig. Fruitbomen kun je ook plat tegen een muur leiden, of zelfs als een haag aanplanten, waarbij de takken langs spandraden geleid worden. Dat kan ook met bramen, Japanse wijnbessen en frambozen. Zon erop is fijn, maar mijn bramen op het oosten zijn ook zoet. Na de oogst snoeien en de nieuwe takken aanbinden. Dat is dus niet ingewikkeld. Beschik je over een muur op het zuiden, dan kun je ook abrikozen en/of perziken planten. Die moeten met hun vroege bloei wel beschermd worden tegen nachtvorst.

Blauwe druifjes!
Druiven kunnen zowel langs een muur als boven een terras geleid worden. Er is tegenwoordig een ruime keus in rassen, zelfs pitloze, maar die zijn niet altijd winterhard. De takken moeten aangebonden en geleid worden. In de tweede helft van december, vóór de sapstroom op gang komt, worden de zijscheuten gesnoeid op twee tot drie ‘ogen’.

Kruisbessen!
Bessenstruiken horen er ook bij. Rode, witte, blauwe, zwarte en natuurlijk ook kruisbessen. Een bron van vitamine C, in je toetje, zo uit de hand of als jam op je brood. Bessensap is ook lekker. Rode en witte bessen smaken hetzelfde; de rode worden door vogels eerder opgemerkt. De verschillende rassen hebben verschillende oogsttijden: daarmee kun je het ‘bessenseizoen’ spreiden. Zwarte bessen hebben behalve een hoog vitamine-C gehalte ook een wat zure smaak en worden daarom meestal niet zó gegeten. Maar je kunt er gezond sap en jam van maken.

Blauwe bessen!
Bessen zijn niet moeilijk te kweken. Knip de scheuten na het planten terug tot 25 cm en halveer de takken aan het eind van het eerste jaar. De jaren daarop mag je na de oogst snoeien tot op de gewenste hoogte, maar altijd vlak boven een zijtakje. Heel lekker zijn blauwe bessen. Plant deze struiken in de zon en zorg dat ze niet uitdrogen. In het voorjaar het teveel aan takken snoeien. Een handje mest, eenmaal per jaar, wordt op prijs gesteld.

Liefde gaat ook door de maag: gek op fruit, gek op je tuin!

Februari 2015



TUINKALENDER

TUINKALENDER

 Controleer de overwinteraars binnen: laat ze niet uitdrogen.

 De moestuin kan nog bemest en gespit worden, zo nodig.

 Op een lichte en vorstvrije plek, bijvoorbeeld voor het raam in de schuur, kunnen pootaardappelen gelegd worden om te ‘spruiten’.

 Spruitjes, maar natuurlijk ook allerlei andere groenten, kunnen in de loop van de maand binnen voorgezaaid worden.

 Ook alvast binnen zaaien: eenjarige geurende lathyrus. Die heeft een wat langere aanlooptijd.


 Vroegbloeiende clematis (bloeit vóór eind juni) uiterlijk begin maart licht snoeien; deze clematissen bloeien op tweejarig hout.

 Laatbloeiende clematissen, die op het nieuwe hout bloeien, zoals Étoile Violette en Hagley Hybrid, terugsnoeien tot op
1.20 m of zelfs nog dieper. Komt helemaal goed.


 Clematis montana, C. macropetala, C. alpina en groenblijvende clematis worden alleen direct ná de bloei gesnoeid: voor verjonging. Niets aan doen nu.

 Appel- en perenbomen kunnen deze en volgende maand gesnoeid (uitgedund) worden.

 Ook nuttig ‘buitenwerk’: terras en paden schoonschrobben en natuurlijk ook de nestkasten.

 Geniet van sneeuwklokjes en andere vroege voorjaarsbloeiers, zoals Iris reticulata.

Februari 2015

TUINFOTO'S JANUARI


TUINFOTO’S

Duiven, vinken, mussen, winterkoning, mezen en
het roodborstje: ze komen allemaal!


14 januari 2015: houtduiven 'op het eten'
20 januari 2015: slagveld
Een al jaren oud pompoentje is 'opengebroken':
de zaden liggen er nog in
Daar zijn de bloemknoppen van Helleborus!
23 januari 2015: doorkijkje
Bevroren rozentakken
Rododendron: goede barometer
Zo'n mooi spinnenweb:
altijd prijs!


Een bevroren en benevelde tuin
24 januari 2015: sneeuw, toch nog.
En wel hierom:
niets afknippen vóór de winter!


Het roodborstje: een opgeblazen bolletje in de sneeuw

26 januari 2015: oeps! Stormschade ...
werk aan de winkel
Rosa Albéric Barbier trotseert ondertussen álles.
29 januari 2015: alweer winter!
Besuikerde mansoren!