zondag 13 augustus 2023

NIEUWE ARTIKELEN

 


 Nieuwe  artikelen verschijnen in oktober,
 wanneer de zomer  alweer  voorbij is en
de  herfst zijn intrede heeft gedaan - dat
is altijd weer even wennen. Maar ook de
 herfst kan mooi zijn; de bomen laten hun
blad dwarrelen in de wind en gewapend
met  een paraplu  trotseren  we wind en
 regen, die er nu eenmaal bij horen in dat
 onstuimige  jaargetijde.  Maar dat  duurt
 nog even! Geniet van een mooie zomer!


DEZE ZOMER

In míjn tuin...

... is het deze zomer natuurlijk net zo droog als in alle andere tuinen. Maar tot op heden staan mijn planten er nog fleurig bij. Ook zonder het wekelijks uitrollen van de tuinslang én met dank aan de enorme es, Fraxinus excelsior, die nu al meer dan veertig jaar garant staat voor een flinke portie schaduw in mijn voortuin.

Maar nu is uitgerekend deze es zelf niet helemaal onbeschadigd gebleven bij de hoge temperaturen. Op een dag hoorde ik een hard gekraak … en zag vervolgens een zware tak uit de es naar beneden storten! Net niet op mijn pergolaatje! Ik haalde mijn man er maar even bij, want er was hier overduidelijk mannenwerk aan de winkel. Met alleen een takkenschaar zou het niet lukken om mijn planten onder de neergestorte dikke tak, met ook nog veel vertakkingen, te bevrijden. We haalden er nog een paar zagen bij en gingen aan de slag. Zagen zagen, wiede wiede wagen… Het was zo’n warme dag waarop je alleen nog maar uitgeblust onder je parasol kunt zitten. Maar dat moesten we maar even vergeten. 

De Groninger Kroon in een jaar zonder 'beurt'. 
Volgend jaar weer?


Doorzetten dus, tussen de omringende beplanting en bij die hoogzomer-  temperatuur. Maar als het straks herfst wordt hoeven we voor déze tak in ieder geval niet meer bang te zijn. Of zou deze de eerste zijn van de vele even oude takken in onze boom? Ik moest nog wel even wennen aan het idee: dat er zomaar nog meer grote takken in je tuin kunnen vallen, op wát er ook maar onder staat, en tamelijk geruisloos ook. Gelukkig zit de boom nog ‘goed in het blad’ en bladeren groeien nu eenmaal niet aan dode takken. Dat vind ik een geruststellende gedachte.

Ondertussen zit mijn appelboompje, Groninger Kroon, ook goed in het blad, maar daar zullen we het deze zomer dan ook mee moeten doen. Het beurtjaar is weer aan de beurt en dan worden er geen appels geproduceerd. Daar zijn deze appelbomen heel strikt in. Prima: nu heb ik nóg een heel jaar iets leuks om naar uit te kijken: appels uit eigen tuin! Of is er ergens in mijn tuin nog een strookje vrij voor een tweede platgesnoeid appelboompje? Op Google lees ik dat vrijwel alle appelrassen beschikbaar zijn als ‘miniboompje’! Dan kun je ze opstellen in rijen van drie, of vier. En dan natuurlijk in een zeker ritme van hun beurtjaren, zodat er elk jaar geoogst kan worden! Ik lijk wel Rupsje Nooitgenoeg - ho! stop! Mijn tuin is vol genoeg!

O, DIE MOOIE ZOMER ...

Heggenmussen

Wat is dat toch: dat we allemaal zo dol zijn op ‘zomer’? Behalve soms ‘te koud’, ‘te nat’, ‘te heet’ of ‘te droog’ beleven we in deze periode toch vooral veel genoegen aan het buitengebeuren. Lekker zonder jas naar buiten, (deze zomer zelfs zo goed als zonder paraplu!) en voor de temperatuur hoeft niemand naar Zuid-Europa: in je blote bast buiten rondlopen (mannen) of in een dun hemdje (vrouwen) kan hier net zo goed. Bovendien kun je op je telefoon iedere dag zien hoe je tuin er thuis bij ligt/staat/hangt.

Dat is trouwens nog best meegevallen. In mijn tuin is tot nu toe niet gesproeid; planten die het zichtbaar moeilijk hadden zijn met een gietertje water over hun dode punt heen geholpen. Er hoefden geen planten vervangen te worden. 

Maar we hebben nog één zomermaand én een 'nazomer' tegoed: wat nog niet was kan dus nog komen.


Hoogzomer in de border - lang zullen ze leven, in de gloria!

Wat is dat eigenlijk: een ‘nazomer’? Er blijken voor deze periode meerdere benamingen voor te komen. ‘Oudewijvenzomer’ is er zo een, overgenomen uit het Duits: ‘Altweibersommer’. Daarmee wordt ‘de tweede jeugd’ bedoeld van vrouwen van middelbare leeftijd. Tevens verwijst deze vrolijke benaming naar de spinnenwebben, grijswit, die wapperen in de herfststormen. We moeten het er maar mee doen; deze generatie wordt in ieder geval nog gezien en: ‘always look on the bright side of life’ (Monty Python)!
Terug naar de zomertuin en wat we daar nog kunnen verwachten. Want ze zijn er echt: vaste planten die de hele zomer doorbloeien!

'Voordeurroos'

De rode (klim)roos bij mijn voordeur troont daar al járen en heeft al heel wat (onhandige) snoeibeurten van mij overleefd. Het is precisiewerk, van de uitgebloeide rozenbloem naar de plek waar zijn steeltje de afslag heeft genomen. Ik zit er nog wel eens naast. Toch overleeft mijn inmiddels naamloze roos (niet genoteerd) al tientallen jaren mijn geklungel en wij (de roos en ik) hopen dat nog wat tientallen jaren vol te houden.

Nog zo’n ‘die hard’ is hortensia ‘Annabelle’, Hydrangea arborescens, waarvan nu ook een verbeterde versie verkrijgbaar is: ‘Strong Annabelle’, beter bestand tegen wind en regenbuien. Heb je al een ‘gewone’ Annabelle dan kun je die ook overeind houden met een eenvoudige plantensteun.

Maar er zijn ook veel zomerbloeiers die zonder ondersteuning kunnen. Verbena bonariensis, ook wel ‘Stijf ijzerhard’ genoemd, is er zo een. De naam zegt al genoeg. Deze Verbena, met een hoogte van  anderhalve tot twee meter, behoort tot de groep van kortlevende vaste planten, maar dat maakt hij goed met het achterlaten van tientallen zaailingetjes. Het teveel wat daarvan opkomt kun je verdelen over de tuin of cadeau doen; hij staat tenslotte in de top tien van vlinderplanten!

Iets lager, ongeveer een meter hoog, blijft Gaura lindheimeri ‘Whirling Butterflies’. Wij Nederlanders zien er kennelijk geen vlinders in en noemen deze plant ‘Lindheimers prachtkaars’; dat zegt ook iets. Deze ‘kaars’ bloeit van juli tot de vorst intreedt - dan dooft hij uit en is het wachten op zijn zaailingen in het volgende voorjaar.

Tot zover de vlinderplanten. Wie heeft er nog geen Delphinium ofwel Ridderspoor in de tuin? De Nederlandse naam kan je zomaar op het verkeerde spoor zetten, want van een ridder is in dit geval geen sprake. ‘Delphinium’ is het Latijnse woord voor ‘dolfijn’: wie goed kijkt kan in de knop van de bloem een dolfijn zien!

En nu we het toch over beestjes hebben: ooievaars zijn ook vertegenwoordigd in het plantenrijk, hun bek althans. Geranium Rozanne en Geranium Azure Rush vallen beide in de categorie ‘ooievaarsbek’. Maar eigenlijk is dat een verkeerde indeling, want ‘géranos’ betekent ‘kraanvogel’ - en dat is toch een andere vogel.

Terug van de beestjes naar de bloemetjes.

Campanula's, ook bestand tegen de Groningse klei 

Campanula’s, klokjesbloemen, groeiden oorspronkelijk op bergen, een harde ondergrond. Misschien kun je er ook je bestrating mee opvrolijken! Meestal zien wij (licht)blauwe klokjes, maar ze zijn er ook in de kleuren wit, roze en paars. De bloei duurt twee maanden: in juli en augustus. Uitgebloeide bloemetjes verwijderen komt de aanblik van deze plantjes ten goede. Ook in de winter heb je plezier van je klokjesbloemen: ze behouden hun zomerse blaadjes!

Zij wél!

TUINKALENDER AUGUSTUS/SEPTEMBER

TUINKALENDER

 Ga zuinig om met water - het kan ook nog een dag later.

 Vang zoveel mogelijk regenwater op: dat is zachter dan leidingwater. Gratis en op de goede temperatuur.

  Geef je planten liefst ’s ochtends vroeg water: een goede start op warme dagen.

  Verwijder uitgebloeide bloemen en geef ze een goede bestemming: in het compostvat.

 Uit bomen en struiken gewaaide (dorre) bladeren mogen daar ook hun steentje bijdragen.

 Voorzie hoog opgroeiende planten zoals stokrozen op tijd van een steunstok - graag niet langer dan de ondersteunde plant.

 Heb je ook voorzien in herfstbloeiers zoals zonnehoed (Rudbeckia), herfstasters, vetkruid (Sedum), herfstanemonen en chrysanten?

 Taxus en hulst snoei je eind augustus, begin september.

 Eind september zijn de overige hagen aan de beurt: winterklaar!

 Een nieuwe generatie vogels is uitgevlogen. Tijd om de nestkasten schoon te maken: logies voor hun overwintering.

Augustus 2023