HERFST MET HET VOORJAAR IN DE BOL

Heggenmussen 

De scholen zijn weer begonnen: dan is de zomer voorbij. En de herfst in aantocht. Op maandag 23 september is het zover: wanneer zowel de dag als de nacht precies twaalf uur duren, gaat de herfst in. Zekerheden in de maalstroom van het leven. Van elk jaargetijde is wel iets te zeggen - ieder heeft zo zijn of haar voorkeur - maar de herfst staat over het algemeen niet hoog aangeschreven, zelfs niet na een bloedhete zomer. Maar kom, het is even wennen en een beetje aanpassen en dan hééft het toch ook wel weer iets. Altijd feest, daar heb je snel genoeg van. Hup, jas aan en naar buiten voor een stevige herfstwandeling! Of een ‘work out’, zoals dat tegenwoordig heet, in je herfsttuin. Er is nog genoeg te doen. 

Zonnige toets in de herfsttuin:
Rudbeckia 'Herbstsonne'

Het herfstseizoen is bij uitstek geschikt voor nieuwe aanplant. De grond is nog warm, waardoor de planten snel zullen aanslaan. Bovendien heb je nu een goed beeld van de omringende beplanting en de beschikbare ruimte. En natuurlijk hebben we nog lang niet het voorjaar in de bol, maar we willen wél bollen in het voorjaar. Dus raadpleeg de foto’s die je dit voorjaar gemaakt hebt van het bloeiende bolgoed. Dat heeft zich onder de grond teruggetrokken, maar het is wel de bedoeling dat de sneeuwklokjes en wat later de tulpen, de narcissen en de krokussen in het voorjaar weer onbeschadigd uitlopen. Is er nog ruimte, trakteer jezelf dan op nog wat voorjaarsbollen: ze kunnen nu geplant worden. En gemarkeerd! 

Voer voor bijen!

Maar voor instant succes raadplegen we het assortiment vaste planten: daarmee kun je óók uit je bol gaan. In deze tijd van het jaar kom je al snel uit bij herfstasters. Het is een interessante plantengroep die tot ver in oktober kleur brengt in de tuin. En dan ook nog in een breed kleurenpalet van blauw en violet, maar ook geel, roze, wit en rood. En in verschillende afmetingen. Asters zijn daarbij ook nog zeer rijk aan stuifmeel en nectar, waarmee bijen, die het sinds het begin van deze eeuw aantoonbaar moeilijk hebben, hun voordeel kunnen doen. Daar zijn wij mensen ook bij gebaat, afhankelijk als we van de bijen zijn voor de bestuiving van maar liefst een derde van onze voedselvoorzieningen.

Maar er zijn meer laatbloeiers, die óók interessant zijn voor zowel de tuinier als de bij. 

Rudbeckia nitida 

Een in dat opzicht veelzijdige plant is bodembedekker Geranium Rozanne die niet op het menu van de slak staat en blauw doorbloeit tot de eerste nachtvorst zich aandient. Rudbeckia’s, zonnehoed, met hun bloeitijd van juli tot oktober, horen ook in deze rij thuis, net als Chrysanthemum en Buddleja davidii, de vlinderstruik, die behalve door vlinders ook door hommels wordt bezocht. Rosa rugosa, rimpel- of Japanse bottelroos en leverancier van rozenbottels, is een interessante drachtplant die nog steeds veel wordt toegepast in gemeenteperken en ander openbaar groen. Niet alleen in trek bij honingbijen maar ook bij hommels. De hoofdbloei valt weliswaar in juni-juli, maar gaat daarna nog bescheiden door tot in oktober.

Van juli tot eind oktober bloeit de Altheastruik, Hibiscus syriacus. Een imposante struik die een omvang kan bereiken van ruim 4 m³. Kom daar eens om(heen)! Maar er zijn ook hibiscussoorten verkrijgbaar van bescheidener afmetingen. Bloemkleur: wit, blauw, rose, rood of paars. 

Ook bescheidener qua omvang, maar met een bloeitijd van juli tot en met oktober is Lavatera olbia ‘Rosea’, struik- of bekermalva. Niet altijd gegarandeerd winterhard. Wil je geen risico lopen, kies dan voor de kleinbloemige lavatera ‘Sweet dreams’: winterhard.

Van juni tot oktober bloeien ook de Verbena’s: IJzerhard (what’s in a name!). Ondanks de naam niet gegarandeerd winterhard, maar wel een goede ‘uitzaaier’: echt een heel leuke plant.

Een plant die beslist ook in deze opsomming genoemd moet worden is de Margriet, Leucanthemum x superbum. Bloeit van juni tot en met oktober, is goed winterhard, kan tegen zon en halfschaduw, is een prima snijbloem (maar dan niet voor je eigen vaas, want je hebt hem al in de tuin) en heeft een wat ouderwetse, zeg maar: nostalgische, uitstraling. 

Mijn 'tot op het bot' gesnoeide klimop heeft deze zomer
zijn top  weer bereikt! Hoera! volgend jaar weer in bloei!

Dan tot slot een ‘evergreen’: de gewone klimop, Hedera helix. Bloeit  met grappige bolle schermpjes van september tot november (als je hem tenminste niet gesnoeid hebt). Een insectentrekker bij uitstek, die in de winter met zijn donkerblauwe bessen ook nog het achtergebleven vogelvolk bedient: tot het vanzelf weer voorjaar wordt!