Heggenmussen
Jazeker!
Officieel is augustus de oogstmaand en september de herfstmaand, maar in de
praktijk steekt het niet zo nauw. Voor wie wil, is er altijd wel wat te
oogsten. Maar om in je tuin te oogsten moet je natuurlijk wel voldoen aan een
paar belangrijke voorwaarden: aanplanten en/of zaaien. Mijn oma riep het
vroeger al: “Wie zaait zal maaien!” Ik was nog te klein om precies te begrijpen
wat ze ermee bedoelde - ze zei het ook niet tegen mij, maar tegen haar nog
thuiswonende zonen. Als je iets wilt, zul je er iets voor moeten doen: dat was
de boodschap! Die kan ik natuurlijk alsnog ter harte nemen, in mijn oren
knopen, enfin, laten we er iets mee doen!
De
grond is nog warm genoeg om te planten: je eigen biologische druiven, bramen, herfstframbozen,
appels en peren, cranberries, doordragende aardbeien, blauwe bessen, late pruimen,
kruisbessen, kiwibessen, jostabessen of trosbessen.
 |
| Kruisbessen, als struik of op halfstam. |
Plant
vooral wat je zelf lekker vindt, dan heb je er ook wat moeite voor over. Want
voor niets gaat de zon op: ook al zo’n ijzeren uitdrukking. Af en toe wat mest,
zo nodig op tijd wat water, bescherming tegen ongewenste beestjes tijdens de
groei, ongewenste beestjes tijdens het rijpingsproces (vogels vinden onze
vruchtjes al gauw goed genoeg), dan natuurlijk de oogst, eventuele opslag en
verwerking tot jam of sap en tot slot de snoei: voor een optimale opbrengst in
het volgende jaar!
 |
| Druiven: voor direct, sap en vogels! |
Mijn
blauwe druiven zijn dit jaar lang groen gebleven, maar ze kleuren nu in hoog
tempo naar blauw en smaken heerlijk zoet. Dat vinden de merels ook. Wij
hanteren het principe: eerlijk zullen we alles delen, de merels en wij. Dat
scheelt een hoop gedoe en ergernis en, niet te vergeten: gepluk! In de praktijk
plukken we af en toe een tros en consumeren die ter plekke. Dat is zonder meer
de snelste verwerkingsmethode. Na de kerst snoei ik de zijtakken van de
‘leggers’, dat zijn de donkere verhoute lange stengels, terug tot op twee à
drie bladknoppen. Zodra de trossen gaan groeien, in de zomer, worden de
uitlopende (zij)takken tot op twee bladeren teruggesnoeid. Onze druiven groeien
ons letterlijk boven het hoofd, dus ‘krenten’: daar begin ik niet aan.
 |
| Bramen zonder doornen! |
Bramen
zijn heerlijk en hoeven niet persé (officieel: per se) in de zon geplant te
worden. Leid ze langs draden die je horizontaal langs de muur spant. Na de
oogst kunnen de ‘afgedragen’ takken bij de grond worden afgeknipt. Dan zijn er
alweer nieuwe takken uitgelopen voor de oogst in het volgende jaar. Onze braam
is doornloos en smaakt net zo goed als de gedoornde.
De
herfstframboos geeft minder vruchten dan de zomerframboos, maar wél elk jaar:
dan lijkt mij de keuze snel gemaakt. Herfstframbozen rijpen vanaf augustus.
Leid de slappe stengels net als bramen langs de muur of laat ze over een boog
groeien. In de winter worden alle stengels bij de grond afgeknipt en in het
voorjaar knip je het teveel aan nieuwe scheuten weg.
 |
| Groninger kroontjes! |
Voor appels, peren en pruimen is meer ruimte nodig: ze groeien aan bomen. Maar in een kleine tuin kun je ook leifruitbomen planten: tussen oktober en maart is het daarvoor de beste tijd. Leuk als erfafscheiding of als haagje langs de moestuin. Dit laatste geldt ook voor kruisbessen, kiwibessen, jostabessen en trosbessen.
Tuinier gezond, met fruit van eigen grond!
Oktober 2015
► Er komt al nachtvorst voor: zet gieters ondersteboven en haal bij strengere
vorst de regenton leeg. Sluit dan ook de buitenkraan af.
► Weet je dat er ook al neonicotinoïden vrije bollen te koop zijn? Maak een
gezonde keuze: fijn voor de bijtjes en, niet te vergeten, voor onszelf!
► Als je echt een ‘nette’ tuin wilt, mag dat. Maar veel planten houden een mooi
silhouet in de winter en leveren in een later stadium een goede beschermlaag
voor hun eigen wortels en nuttige beestjes.
► Mooi initiatief in Den Haag: twee tuintegels leveren de Hagenaars naar keuze
een zakje met tien biologische bloembollen op of plantjes! Er zijn al zo’n
drieduizend tegels ingeleverd, tijdens deze ‘Operatie Steenbreek’!
