ZOMER

Heggenmussen

Maanden kijk je er naar uit en ineens plof je er middenin: zomer! Zelfs in de wind geen kippenvel meer op je blote armen. Al heb je víjftig zomers meegemaakt, dan is het nog ieder jaar weer een verrassing. Meestal al snel gevolgd door de volgende verrassing, want weer slaat altijd om. Wat zal het dit jaar worden: een warme, een koude of een natte zomer? Of weer gewoon een Hollandse zomer (= van alles wat)? We wachten hoopvol af. En wát voor weer het ook is: de tuin kan niet stuk in deze tijd van het jaar. Vaste planten, klimmers, eenjarigen, zomerbollen: alles komt in bloei nu. Op warme dagen snuiven we vergeten geuren op. Als het regent roepen we om het hardst: "'t Is goed voor de tuin!" Wie zijn planten regelmatig heeft aangebonden en voorzien van plantensteunen hoeft er niet zenuwachtig van te worden. De regen brengt ook zijn eigen geur mee: geniet ervan zodra de bui over is en tik de druppels uit de zwaar overhangende pioenen en rozen.

SLAKKENRESTAURANT

Glij daarbij niet uit over de slakken die in al die nattigheid ook overdag actief zijn. In Heggenmussen 1 kondigde ik een slakvriendelijk beleid aan in mijn eigen tuin. Slakken zouden de voorkeur geven aan halfverteerd blad bóven jonge groene blaadjes.

Welnu, mijn 'slakkenrestaurant' was ruim voorzien van oude bladeren, maar thalictrums, hosta's, lathyrus en wat is er nog meer aan lekker spul, vielen achter elkaar ten prooi aan de slakgasten. Misschien deugde mijn menukaart niet of hadden ze meer van de bediening verwacht - mijn restaurant liep in ieder geval niet zoals ik gehoopt had. Dan sluiten wij de tent en zoeken andere bezigheden! Zoals de bodem uit plastic potjes snijden en die om kwetsbare plantjes heenzetten: werkt gegarandeerd. Wel goed kijken of je geen zwart slakje méé opsluit(!). Voor grotere planten blijkt Escar-Go (Ecostyle) een beproefd middel. Niet teveel in een keer strooien, dan kan het gaan schimmelen. Maar wel regelmatig controleren of er meer nodig is. En dan is er nog het 'vervoer'middel: breng de slakken naar een plek waar ze geen kwaad kunnen. Tot zover over slakken.

ZOMERSE GELUIDEN

Op warme dagen is het gezoem en gegons niet van de lucht - voor zover je het kunt horen boven grasmaaiers en heggenscharen uit en het boenk-a-boenk van sommigen die denken dat we allemaal dezelfde smaak hebben op muziekgebied. Nou, dat ís niet zo, hoor. Ik hou van Joe Cocker en de symfoniën van Bruckner (alle elf!), maar ik neem ze niet mee naar buiten, tenzij met een draadloze hoofdtelefoon. Want 'buiten' is voor iedereen. Misschien moet de Gemeente een lawaai-uur vaststellen waarop iedereen even zijn gang kan gaan, maar dan eindigen we waarschijnlijk met een collectieve gehoorstoornis en kon het wel eens akelig stil worden. Doe maar niet.

BIJTJES EN BLOEMETJES

Gezoem dus! van duizenden insecten. Alle bloemen worden aangedaan op zoek naar stuifmeel en nectar. Stuifmeel blijft achter aan kop, achterlijf en pootjes en wordt zo meegenomen naar de volgende bloem. Het insect strijkt met zijn stuifmeellijfje langs de rijpe stampers van deze bloem en de bestuiving is een feit.

Rudbeckia Goldsturm

De plant zal zaad vormen en daarmee kunnen we rekenen op een nieuwe generatie gezonde planten. Wanneer er meer varianten zijn van een bepaalde soort, bv. akeleien, dan kan er zomaar een geheel nieuwe variëteit ontstaan. Spannend! Je tuin vaart wél bij zoveel mogelijk insecten en die lok je met zoveel mogelijk bloemen. En natuurlijk met geschikte nestplaatsen.

WESPEN

Oei, nu steek ik mij in een wespennest! Want dát wil niemand in zijn buurt hebben. Hoeft ook niet. Wanneer je zo'n nest ontdekt (of een zwerm insecten) op een ongelegen plek moet je vooral niet in paniek raken en zéker niet proberen om het nest stuk te maken - dat is vragen om ongelukken. Roep de hulp in van een deskundige: zie de Milieuwijzer van de Gemeente Ten Boer of raadpleeg de Gouden Gids. Zo'n deskundige kan je geruststellen (veel mensen noemen alles wat zoemt en vliegt een wesp), want wanneer het om bijen of hommels blijkt te gaan is het risico dat je gestoken wordt aanzienlijk minder. In ieder geval heeft de insectenman een oplossing voor je probleem.

In juli en augustus zijn de wespen op hun lastigst, want zij vliegen niet op bloemen maar op 'zoet'. En uitgerekend dán zitten wij buiten met onze hapjes en drankjes. Probeer de zoetigheid op tafel te beperken en dek de lekkernijen af, bv. met kaasstolpen van de rommelmarkt en een onderzetter óp je glas. Tegenwoordig kun je ook 'ouderwetse' glazen wespenvangers kopen. Bij ons thuis vroeger werd er een bierflesje klaargezet met limonadegazeuse erin (díe tijd, ja) en een beetje stroop rond de flesopening. Wat is ouderwets?! Zo'n donker bierflesje is misschien nog wel zo esthetisch.

TOCH EEN NEST?

Bijen en hommels zijn gezellige bedrijvige beestjes: leuk om naar te kijken. Vorig jaar hadden steenhommels een verlaten muizenholletje in de muur bij het terras in bezit genomen. Zij gingen hun eigen gang en dat deden wij ook. Probleemloze huisdieren! Bijen die niet in een volk leven, zgn. solitaire bijen, kun je aan huisvesting helpen door een blok hout of een baksteen te voorzien van boorgaten van verschillende afmetingen.

Linaria Canon J. Went

Op een zonnige plek in de tuin neerzetten of ophangen en afwachten wie er komen logeren.

En als het dan eindelijk begint te schemeren, kaarsjes aan, wijn op tafel, wespen naar huis, komen de muggen nog even langs. Citroenkaarsen helpen niet echt. Je alsnog helemaal in de kleren hijsen is op zo'n tijdstip ook geen optie. Het beste middel is een goede anti-muggen-stick waarmee je alle blote lijvigheden op tijd insmeert. Serveren bij de koffie!

Een leuk en informatief boek voor de zomer is 'Dieren in de tuin' van Annemarie Görts (Groenboekerij). Niet alleen insecten komen aan bod, maar ook egels, vogels, kikkers, mollen, noem maar op. Allemaal met hun eigen nut en (on)hebbelijkheden.

OP PAD

En denk je dat je tuin leuker kan, maar je weet niet hoe? Kwekers in de (wijde) omgeving hebben allemaal zo hun eigen specialiteiten en vaak ook bezoektuinen. Daar kun je veel inspiratie opdoen én plantenkennis want zij informeren je graag over hun kwekelingen. Tip: vanuit Ten Boer op de fiets naar de Planterij aan de weg naar Loppersum. Onderweg passeer je dorpjes met leuke tuinen en je bent er in 40 minuten. Dezelfde weg terug is geen bezwaar: dan zie je de tuinen aan de overkant van de straat! Wat verder weg, in Eenrum, ligt De Kleine Plantage (tel. 0595-491604), een kwekerij met prachtig aangelegde tuinen en een bijzonder assortiment. Nóg verder weg vind je de Prionatuinen van Henk Gerritsen: in Schuinesloot (tel. 0523-681734). Dat moet je gewoon een keer doen: prachtig! En alle vijverliefhebbers óp naar Gramsbergen: de Vijvertuin van Ada Hofman (tel. 0524-562448). Schitterende vijvers in een zeer verzorgd geheel. Informeer even naar de openingstijden, om teleurstellingen te voorkomen.

Tot slot: geniet van een lange actieve zomer en laat als je op vakantie gaat je planten goed verzorgd achter, zodat het ook heel fijn is om weer thuis te komen!

Juli 2002