SNEEUWVLOKJES OF SNEEUWKLOKJES?

Heggenmussen

Benieuwd naar het verloop van deze winter zoek ik op internet naar een winterweersvoorspel- ling en zoals altijd zijn de meningen verdeeld. In Amerika wordt voor Europa de misschien wel warmste  winter  ooit  voorspeld.  Dat  heeft  te  maken  met de temperatuur van het zeewater (warm) in ons (Europees) deel van  de Atlantische Oceaan.  Maar een ‘definitieve winterweer- voorspelling voor 2022’ is koud en droog met in de tweede helft mogelijk langdurig winterweer. De  temperatuur lijkt o gebruikelijke niveau te blijven, maar het kan soms ook kouder zijn. Tja, winter. En daar moeten we het dan maar mee doen; we laten ons verrassen.   

Ondertussen kan het geen kwaad om vorstgevoelige kuipplanten bij de achterdeur te stationeren, voor het geval dát. En is de sneeuwschuiver binnen handbereik? Wordt vorst aangekondigd, laat dan de houten regenton een eind leeglopen en keer gieters ondersteboven, want beter ten halve gekeerd dan ten hele bevroren. En dat is het dan wel zo’n beetje, wat werkzaamheden in de tuin betreft.

Mijn huidige regenton is van kunststof:
niet mooi, wel vorstbestendig.

Naast de voorbereidingen voor de feestdagen in de laatste maand van het jaar is er tussendoor vast ook tijd om de gedachten eens over de tuin te laten gaan. Dat is óók een onderdeel van tuinieren. Gras hoeft niet meer gemaaid te worden, heggen en hagen houden een winterslaap, al het gebladerte dat daarvoor in aanmerking kwam is gevallen en opgeruimd/verzameld, watergeven en sproeien hoeft niet meer en nieuwe planten kun je nu beter op een verlanglijstje zetten dan in de tuin. Enthousiaste tuiniers zouden voor de winter eigenlijk een andere hobby moeten hebben; wat mijzelf betreft liefst iets ‘indoors’, hoewel een lange wandeling door een al dan niet winters landschap natuurlijk ook fijn buiten en leuk is.

Mijn 'voorraad' tuinboeken, in de loop van decennia
verzameld - ik hoef mij nooit te vervelen, ook niet in
de winter...

Tuinprogramma’s op tv zijn opgeschort tot het voorjaar, maar wat te denken van tuinliteratuur? Er is een uitgebreid aanbod op dat gebied. Het leest niet als een roman of een gedichtenbundel, is zéker niet spannend, maar wel heel informatief en je hoeft deze literatuur ook niet in één keer uit te lezen. Mijn boekenkast puilt uit van de tuinboeken, waaronder die van Christopher Lloyd (Flower Garden) via Tuinieren voor de Geest (Sue Stuart-Smith) tot Duurzaam handboek voor de luie tuinier (Loethe Olthuis) en nog een ouwetje van Dr. P. Zonderwijk: De bonte berm (1979) over de rijke flora en fauna langs onze wegen. ‘De bermen langs onze wegen bloeien weer. Door een gewijzigd ‘groenbeleid’ veranderen de saaie groene grasbermen langs onze wegen steeds meer in kleurige, kruidenrijke natuurstroken.’ Dat inzicht is later weer verloren gegaan, maar tegenwoordig is er sprake van een ‘uitgekiend bermbeheer’, waarmee alle belanghebbenden zoals insecten, kleine dieren, vogels en vleermuizen, weer veilig hun leefgebieden kunnen bereiken. Het lijkt een verhaal van vallen en opstaan. En uiteindelijk voortschrijdend inzicht.

Jammer dat J.C. Bloem (1887-1966) dit niet heeft mogen meemaken. Zie zijn gedicht ‘De Dapperstraat’, waar hij overigens ‘domweg gelukkig’ was: ‘Natuur is voor tevredenen of legen. En dan: wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos ter grootte van een krant, een heuvel met wat villaatjes ertegen.’ Kortom: je hoeft niet persé naar buiten om van natuur te genieten - maar het is toch aan te bevelen. 

Nóg een winterbloeier: Helleborus foetidus
bloeit tot de lente zich aandient.

Je kunt zelfs nog nieuwe planten aanslepen die nu bloeien, zoals de kerstroos: Helleborus niger, of de sneeuwbal, Viburnum bodnantense, met trosjes roze bloempjes die ook nog geuren. Dat doen de gele bloemen van de winterjasmijn, Jasminum nudiflorum, ook, wel tot eind februari. Nog een geurende winterbloeier is het struikje Sarcococca hookeriana, met zwarte besjes. Je moet er wel een beetje geduld voor opbrengen: het heeft 10 jaar nodig om de uiteindelijke hoogte van 80 centimeter te bereiken. Dat geldt ook voor familielid Sarcococca ruscifolia, met rode besjes, zij het dat die uiteindelijk een hoogte van 1,5 meter bereikt. Sarcococca hookeriana humilis, met een bescheiden hoogte van 30 tot 50 centimeter, is getooid met zoete bloemetjes en in de winter donkerpaarse bessen aan rode takken. En om de verwarring compleet te maken is er ook nog Sarcococca confusa, 1 meter hoog, met rode, later zwarte, besjes. 

Maar nu eerst: sneeuwklokjes planten!