NIEUWE ARTIKELEN

       

   

...en koud of niet: hang vogelvoer op en geniet!

Nieuwe artikelen verschijnen in december wanneer Sint Nicolaas op 5 december het spits afbijt, waarna we voor 25 december de kerstboom van stal halen en op 31 december het jaar 2024 afsluiten met ‘vuurwerk’, oliebollen en appelflappen! We heffen de glazen en hopen op / wensen elkaar en die arme buitenbeestjes een goed nieuw jaar met als altijd het lekkerste sluitstuk van het jaar: een schaal vol oliebollen. ‘Proost!' ‘Santé!’ Maar nu eerst nog de herfst beleven, met pinda's en ander vogelvoer, zodat onze tuinvogels weten waar ze terecht kunnen de komende winter...                                        

HERFSTIG

 

 In míjn tuin...

... heeft de warme droge zomer dit jaar eerder dan we gewend zijn al heel wat blaadjes laten dwarrelen. Allemaal dor en bruin. Maar gelukkig zijn de achterblijvers in bomen en struiken nog steeds veruit in de meerderheid. En voor het winter wordt is er nu eerst nog de herfst, met hopelijk herfstige regenbuien, zoals we dat van dit jaargetijde gewend zijn. Dan komt alles weer een beetje in evenwicht, hoop ik. Maar nu eerst nog de ‘nazomer’ waarin niet alleen de zomerbloemen maar ook de fruitbomen en -struiken nog hun beste beentjes voorzetten.

Groninger Kroon

Zoals onze in de loop van decennia scheef gegroeide Groninger Kroon, die deze zomer toch weer meer appels heeft geproduceerd dan in het vorige oogstseizoen. Dat was zíjn beurtjaar en nu zijn wíj aan de beurt, zullen we maar zeggen. Ze zijn nog wat aan de kleine kant, maar daar kan een natte herfst nog wel iets aan toevoegen. Bij mijn weten hebben we dat appelboompje destijds netjes rechtop geplant, maar in de loop van decennia is hij toch wat scheef gaan hangen. Misschien jammer, maar het oogt zwierig, alsof hij elk moment kan opstijgen, met appeltjes en al de wijde wereld in! Maar dat laat ik niet gebeuren! Groninger Kroontjes zijn superlekker, in de hand én in de taart!

Wat jaren geleden is er tot onze verrassing langs de schutting nóg een appelboompje opgekomen, met lange dunne takken op een laag stammetje. Hoe, wie en wat is tot op heden niet bekend. Dus noemen we dit boompje gewoon ‘appelboompje’. De schutting bood achterwaarts geen ruimte, waarop het boompje reageerde met een grote bos naar voren hangende takken. De oogst valt weliswaar nog steeds een beetje tegen, maar wie hier het weinige niet eert, is geen appel weerd. Zal ik maar zeggen. 

Corylus avellana, hazelnoot

De appels hebben trouwens zeer appelwaardige afmetingen. Het boompje heeft inmiddels, al voorover hangend, een nauwe band met de hazelnootstruik, Corylus avellana, én met de blauwe bessenstruik. Heb je die laatste nog niet in je tuin dan moet je beslist eropuit om er een aan te schaffen: super lekkere en gezonde bessen!

                                                       de bessen, vers in eigen tuin!

Ondertussen kom ik ook planten tegen met een jarenlange voortreffelijke staat van dienst die desondanks nu toch wel wat ouderdomsverschijnselen vertonen. Ik ben hier niet de enige! Maar ze hebben wél iets op mij voor: hun dorre blaadjes kunnen moeiteloos verwijderd worden en met een gieter water komen ze vaak opnieuw in bloei; zíj wel!

Ik moet eens in gesprek, met mijn tuin …

NA-ZOMEREN

Een mooie zomer is voorbij. De hoogste temperatuur deze zomer werd op 13 augustus gemeten in Nieuw-Beerta: 34,9°C - het kan verkeren!

Maar toch ga je uitkijken naar de zo vertrouwde bewolking waaruit dan ineens een flinke plens regen neerdaalt, regelrecht naar de planten in onze tuinen die het zo lang zonder water hebben moeten stellen. Want de aanvankelijk nog goed gevulde regentonnen waren al gauw leeg en om de haverklap sproeien met het schone drinkwater uit de kraan is ‘not done’.

Maar het weerbeeld bedriegt ons niet; er liggen nu toch wel regengebieden in het verschiet. Het kan tenslotte niet eeuwig zomer zijn - een natte herfst zal hopelijk zorgen voor een mooie afwisseling.

Want dan is er nog steeds tijd om verloren gegane beplanting aan te passen: met droogtebestendige planten! Daar heb ik nog nooit bij stilgestaan: wie kan niet zonder water en wie wél? En zijn die planten ook zonbestendig? Want er is natuurlijk ook nog een categorie ‘schaduwplanten’. En hoe koud wordt het in de komende winter?

Herfstasters

Gelukkig  kan tuinieren altijd, in elk jaargetijde. Echt strenge winters  hebben we  al jaren niet meer gehad. Wie op internet  op zoek gaat  naar de  komende ‘winterverwachting’  belandt in een  wirwar van mogelijkheden. Niet doen dus en je  tuin gewoon, als  altijd, voorbereiden op lage temperaturen, eventueel onder nul. Noteer de niet- of minder vorstbestendige planten in je tuin en bedenk voor  deze zwakke broeders een vorstbescherming, zoals bijvoorbeeld een mulchlaag  van  compost. Fijn  als  je een  compostvat in  je tuin  hebt.  Maar compost  is ook verkrijgbaar in tuincentra. 

En als je daar dan toch bent kijk dan ook gerust uit naar winterbestendige planten. Zoals de Viburnum bodnantense dawn, in mijn tuin ruim 2 meter hoog, in bloei van november tot in de lente en ook nog voorzien van een aangename geur. Ook aanbevolen: Viburnum bodnantense ‘Charles Lamont’, bloeit in januari en februari. Ben je blij met deze Viburnums, vul de familie dan aan met een Viburnum tinus, een groenblijvende sneeuwbal (apart!), bloeit van oktober tot april met roze-witte bloemen en is tevens leverancier van donkerblauwe bessen: voer voor vogels.       

En, vooruit, als er dan nóg wat ruimte over blijft, kies dan de Viburnum odoratissimum var. Awabuk: geurend, zoals de Latijnse naam zelf al zegt. En met het oog op de komende winter is er ook nog de Japanse Sneeuwbal: Viburnum plicatum ‘Watanabe’. Bloeit overigens van mei tot en met september (vijf maanden!) met mooie schermen lichtgroene bolletjes, omrand met witte bloemetjes. In de herfst kleurt het blad rood. Is wel winterhard maar niet wintergroen, deze ‘Sneeuwbal’. In de herfst verliest de ‘Watanabe’, net als de meeste andere tuinplanten, zijn bladeren; allemaal.

Tot zover het struikgewas. Want er bloeit meer in de herfst. Sommige plantenfamilies zijn er zelfs naar vernoemd: herfstanemonen bijvoorbeeld. Deze anemonen beginnen hun bloei al in augustus en bloeien door tot november; de bloeitijd verleng je door regelmatig de uitgebloeide bloemen te verwijderen.

En natuurlijk is er ook nog het ‘Nieskruid’: uit de Helleborus-familie, ook wel ‘Kerstroos’ genoemd. Je kunt er in ieder geval zó je neus in steken, zonder te niezen. Wel even hurken want dit zijn lage winterbloeiers; ze floreren vanaf begin december tot in maart.

En als je dan toch op je hurken zit: plant herfsttijlozen ofwel ‘Colchicum-bollen’. Ze zijn nu, in de herfsttijd, kant en klaar in bloei te koop. Geef ze een plekje in je tuin waar je ze ook vanuit huis kunt zien, voor als het regent. In tegenstelling tot wat we gewend zijn bij onze planten stelt de ‘Colchicum herfstijloos’ de groei van zijn blad uit tot ver na de jaarwisseling. Pas in het voorjaar zien we het blad van deze herfstbloeier. Gevalletje: je gaat het pas zien als je het doorhebt.

Tot slot de hamvraag: wil je toch graag sneeuw zien in de winter? Plant dan zelf een sneeuwbal! Geen ‘gooier’ en natuurlijk ook geen ‘dooier’. Op zoek naar een plantbare sneeuwbal kom je al gauw uit bij Viburnum plicatum ‘Watanabe’, Japanse Sneeuwbal.

Liefhebbers van échte sneeuw hebben in hun tuin voorlopig nog het nakijken…

Nu eerst de dorre blaadjes verzamelen, voor het gaat regenen!

                            Viburnum bodnantense dawn

 

                                            Colchicum, herfsttijloos

TUINKALENDER OKTOBER-NOVEMBER

TUINKALENDER

► Het is herfst, de derde fase in de tuin, dit jaar ingegaan op 22 september.

► Binnenkort kunnen de bladeren weer uit de bomen dwarrelen: dan is het voor ons vegen geblazen.

► Verzamel het gevallen (vochtige) blad in een plastic vuilniszak en prik daar gaten in zodat het blad kan composteren.

► Maar er is ook nog tijd om verloren gegane planten te vervangen.

► Er zijn genoeg planten in bloei om de zomer mee uit te luiden; vul je assortiment zo nodig aan.

► Om de herfst ín te luiden: herfstasters, herfstanemonen, lampepoetsergras (Pennisetum), vetkruid (Sedum), bolchrysanten, heide, zonnehoed (Rudbeckia Echinacea, geel als de zon zelf), zonnehoed (Echinacea purpurea) en nog veel meer.

► Maak je lijstje ter plekke in je tuin, zodat je precies weet waar ruimte is voor de nieuwe aanwinsten.

► De vogels trakteren we op schone nestkasten en (slingers) vogelvoer.

► Op 27 oktober gaat de wintertijd weer in. We zetten de wekker ’s nachts om 3 uur terug naar 2.00 uur - welterusten en lekker uitslapen!

NIEUWE ARTIKELEN

    

Nieuwe  artikelen verschijnen in oktober  wanneer het buiten nog  wat 'nazomert' en  we  soms ook onze planten nog  van water moeten voorzien. Doe dat wel met beleid; het gaat om drinkwater en (even afgezien van de kosten van de regenton) een aanzienlijk bedrag op je waterverbruik.

Maar nu éérst in je tuin genieten van de zomer!          

VIER DE ZOMER!

 In míjn tuin...

… wordt  de zomer gevierd  met  appelbloesem (twee soorten!), blauwe  bessen en natuurlijk ook japanse wijnbessen! En tot mijn grote verrassing  ontdekte ik aan een struikachtig boompje, waarvan ik de naam helaas niet meer weet, vier appelachtige groene bolletjes die, weliswaar  heel geleidelijk, nog steeds doorgroeien. Benieuwd hoe groot ze worden en natuurlijk ook: hoe smaken ze?

  Déze appelboom, een Groninger Kroon, floreert al 
 jaren  zonder concurrentie. Daar zou nu wel eens
verandering in kunnen komen...

En daarmee houdt de eetbare waar op. Eigen schuld, dikke bult; wie niet zaait zal ook niet oogsten, een wet van Meden en Perzen. Hoe dan ook, we komen niets tekort. Een tweepersoons huishouden heeft nu eenmaal niet veel nodig om overeind te blijven. Maar het blíjft natuurlijk leuk: gewoon even naar buiten lopen en plukken wat je nodig hebt. Verser kun je het niet krijgen. Mocht er dus nog ergens een plant het loodje leggen dan kunnen we alsnog onze fruitteelt uitbreiden. Een perenboompje zou een goede keuze zijn: voor perensap! Toch weer iets heel anders dan appelmoes. Of een strook met aardbeienplantjes, met hun opgewekte frisrode kleur. Die moet je wel op tijd voorzien van een overkapping want aardbeien staan hoog genoteerd op het menu van het vogelvolk. En dat zien we liever ‘jagen’ op slakken. Zo heeft alles en iedereen een eigen belang.

En risico’s zijn nu eenmaal een vast onderdeel van het leven, ook in de tuin. Je kunt nóg zo je best doen om er iets moois van te maken, er zijn altijd wel wat tegenvallers. In de mooie zomer van nu mis ik soms toch wel een kletterende regenbui, al was het alleen maar om de regentonnen weer even bij te vullen. Maar ik moet toegeven dat de ‘schade’ door het uitblijven van een flinke (onweers)bui tot nu toe reuze meevalt. Blijkbaar zijn ook planten in staat zich aan te passen. De appeltjes vallen niet uit de boom en de blauwe bessen doen in smaak niet onder voor de bessenoogst in voorgaande jaren.

Blauwe bessen in aantocht; ze rijpen niet allemaal tegelijk.

De vaste planten bloeien als altijd en zorgen voor kleurrijke toetsen in de overvloed aan groen. Zoals Astilbe, een lid van de steenbreekfamilie, met in de zomer karmozijnrode bloemaren die ook in de winter, maar dan bruin, een bijdrage leveren aan mijn uitzicht op de tuin. Wordt het bruin me in de winter te somber dan kan ik de stelen alsnog verwijderen.

Gelukkig heb ik goed zicht op de (dove) ‘mansoren’, die qua gehoor weliswaar niet scoren maar qua kleur jaarrond tot de groenblijvers horen met purperen bloempjes in de lente.

Maar nu eerst: mooi zomeren! 

ZOMER

Heggenmussen 

We leven nog steeds in de zomertijd en zo kunnen we nog elke dag volop genieten van lange zomerse dagen. Nou ja, dat is de bedoeling. Niet elke dag is ‘terraswaardig’. En dat heeft voor onze planten ook voordelen; die zijn tenslotte afhankelijk van een buitje hier en een buitje daar. Maar als de buitjes uitblijven en de planten daar zichtbaar onder lijden, zullen we moeten bijspringen met kraanwater. En dat gebruik van ons schone drinkwater blijft altijd een beetje dubbel. Maar niet elke tuin grenst aan een slootje of plas. En de ton die je hebt aangesloten op de regenpijp heeft een beperkte capaciteit, ofwel: is zó weer leeg. Daar komt nu nog bij dat deze zomer écht zomer is, met naar verwachting bovengemiddelde temperaturen. Maar dat klinkt erger dan het is, want het gaat uiteindelijk om slechts 1 of 2℃ meer. 

Een mus in het 'bad'

Dus: gewoon je tuin in en genieten van de zomerse hoogtijdagen; voor je het weet is het weer herfst, met dwarrelende bladeren. Die dwarrelblaadjes zijn er nu trouwens ook al. Wanneer er door de hoge temperatuur en gebrek aan regen niet genoeg water kan worden opgenomen zal dat bomen aanzetten tot het loslaten van hun gebladerte: om te overleven.

Kijk daarom regelmatig naar de bomen in je tuin of je directe omgeving, zodat je op tijd kunt ‘bijspringen’ met een gieter water (of meer!). Want bomen zijn van groot belang voor ons welzijn én dat van dieren. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan onze zuurstofbehoefte en hun bladeren zuiveren de lucht, die wij inademen, van fijnstof. Bovendien bieden ze schaduw; hoe groter de ‘kroon’ van de boom, hoe meer. Vogels bouwen er hun nesten en zoeken er hun toevlucht wanneer ze belaagd worden door roofvogels. Of de kat van de buren, of wie dan ook.

Voorbeeld van een geslaagde knipbeurt - vraagt wel veel (groei)tijd

Waar we ons niet altijd bewust van zijn is de rol die bomen spelen bij onze mentale gezondheid. Een boswandeling brengt je in een heel andere stemming dan een bezoek aan een stadscentrum. Daarbij moet ik wel even een uitzondering maken voor Groningen-stad waar de Grote Markt in de afgelopen tijd getransformeerd is naar een ‘Groene Markt’, om niet te zeggen ‘Bos Markt’. Er zijn maar liefst 28 bomen aangeplant waaronder het aangenaam toeven is: 18 Gleditsia’s (Valse Christusdoorn) en 10 honingbomen (Sophora japonica). Ook worden hier langs de noordzijde nog 5 grote plataanbomen geplant en een lindeboom op het Waagplein. Een geweldige metamorfose voor ‘Stad’! In de bestrating van de Grote Markt komt de ‘ster’ weer terug, nu verhoogd en geschikt als zitbank. Dus als je even iets anders wilt dan onkruid wieden in je tuin: noar stad! 

En dan met frisse zin je tuin weer in, waar misschien ook wel ruimte is voor nòg een boom of waar een struik staat te wachten op een knipbeurt. Want droog of niet, de groei gaat gewoon door.

Allereerst de heggen en hagen, voor een strakke omlijsting van het uiteindelijke mooie plaatje. De strakke rechte haag is het prototype: rechttoe rechtaan. Maar taps toelopend of met kleine inhammetjes mag ook, als leuke afwisseling tussen al die andere hagen en heggen in de straat. Als je deze haag iets verder van de stoep af plant is er ook daar ruimte voor lage beplanting, afgewisseld met vrolijke bloemetjes. Voorbijgangers moet je ook iets gunnen.

Mijn laurier, tevens insectentrekker

Dan de ‘solitairen’ die in aanmerking komen voor een knipbeurt. In mijn tuin zijn dat een uit de kluiten gewassen laurier, taps toelopend, een dito taxus met een (gesnoeide) vogel erbovenop, een in een slinger gesnoeide taxus met op de top een collega-vogel en een met bak en al verplaatsbaar ligusterboompje, bolrond gesnoeid op zijn kale stammetje.

Houd wel rekening met (de stand van) de zon. Die bereikt zijn hoogtepunt tussen 13.25 en 13.45 uur. Zeg maar: siësta-tijd. Vroeg in de ochtend is de beste tijd om te snoeien - ook voor jezelf.

Zijn er in de beplanting toch wat gaten gevallen, dan zou ik daar niet om treuren. Het is de beste reden om weer eens een bezoek te brengen aan een tuincentrum, op zoek naar vervangers.

Het kan nog: de zomer is nog niet voorbij!

TUINKALENDER AUGUSTUS-SEPTEMBER

TUINKALENDER

►  De zomer is nog niet voorbij: loop dagelijks een rondje met een gevulde gieter voor de behoeftigen in je tuin.

► Vul dan ook het vogelbadje met schoon water.

Roodborst neemt een bad ...

► Loop wekelijks een rondje met een schaar: om dorre bladeren of uitgebloeide bloemen te verwijderen.

► Snoei hulst, buxus en taxus in de eerste helft van september.

► Verzamel de (kleine) knipsels in je compostbak voor een metamorfose tot compost.

► Zijn er hoe dan ook gaten gevallen in de beplanting? Óp naar het tuincentrum om ze te vullen met weer eens iets anders.

► Denk daarbij ook wat verder in het jaar, zodat de herfst niet somber oogt.

► Met herfstasters, herfstanemonen, herfsttijloos, maar ook zonnebloemen.

► En heideplanten (Ericaceae) bloeien zelfs tot de jaarwisseling; voer voor insecten.

► Of zoek het hogerop met klimop, voer voor overwinterende vogels.

► Wees zelf ook voorbereid op de winter en plant boerenkool; verser eten dan uit je tuin is er niet.

► Kijk vooral ook vooruit en plant voorjaarsbollen: sneeuwklokjes, blauwe druifjes, krokusjes, narcissen en alliums, bijvoorbeeld. 

 

NIEUWE ARTIKELEN

Een Gehakkelde Aurelia is geland op een blad van de laurier 

     

    Nieuwe  artikelen  verschijnen in augustus,

          wanneer het nog volop zomer is en we ook      

     regelmatig  onze  planten  van water  zullen
    moeten voorzien. Doe dat wel met beleid –
    het  gaat om drinkwater.  Als  je  nog  geen
      regenton(nen) hebt loont het echt de moeite
     om er een aan te schaffen en aan te sluiten
      op de afvoer van de dakgoot. Zo bespaar je
      vele liters schoon  drinkwater  en  (afgezien
      van de kosten  van  de  regenton) een aan-
             zienlijk bedrag op je waterverbruik.            

               

ALLES KAN WACHTEN ...

 In míjn tuin...

... kon ik al vroeg in het seizoen genieten van de meest trouwe bezoekers hier: het vogelvolkje! Met als altijd de mussen op de eerste rang, die zij met felle snaveluithalen naar ander gevogelte, maar zo nodig ook familieleden, verdedigden. Jongens, jongens, hoor ik mijzelf dan mompelen, kan dat nou niet anders? Maar zo gaat dat nu eenmaal in de natuur. Daar moet je je niet mee bemoeien. En zolang ik geen dood gevogelte aantref tussen de opgewekte bloeiers daar buiten zal het wel niet zo’n vaart lopen dan wel vliegen. Ze redden zich prima en zo kan ik fijn aan de slag met mijn zwijgzame planten die onverstoorbaar doorgaan met groeien en bloeien. En bij twijfel (doet-ie het nog of doet-ie het niet?) nog even rustig afwachten. Verhuizen naar het compostvat kan altijd nog.

Bad en breakfast voor hongerige mussen

In de aanloop naar de zomer ben ik ook heel wat uurtjes doorgekomen met aangename tuinliteratuur. Zoals het in 2008 verschenen boek van Romke van de Kaa met de geruststellende titel ‘Alles kan wachten’. Als íets mij aanspreekt dan is het dàt wel! En dan ook nog 253 pagina’s lang! Al 16 jaar voor het grijpen in de boekenkast en nog steeds een lust om te lezen. Net als de overige acht boeken van zijn schrijvershand die daar ook staan, tussen nog veel meer tuinliteratuur.

                           Onze blauwebessenstruik; nog even geduld!

Maar hoe leuk en leerzaam die literatuur ook is, uiteindelijk gaat er natuurlijk niets boven ‘in het echt’ bezig zijn met je planten. Was het vroeger nog wel eens spannend, na de winter, of al je planten de kou hadden overleefd, nu hoeven we ons daar geen zorgen meer over te maken. Het is één blij weerzien met de vertrouwde bloeiers in de tuin, de bloesem in het appelboompje en de frêle bloemetjes in de blauwebessenstruik. En dan de hazelaar: gele katjes bungelen zachtjes in de wind en hoewel deze struik in mijn omgeving, voor zover ik weet, waarschijnlijk de enige is, kunnen we er na de zomer toch altijd hazelnoten van oogsten. 

Over geel gesproken: al wekenlang lag er een zakje klaar met zaadjes van de ‘Dwerg zonnebloem’, Helianthus annuus, die niet verder rijkt dan een hoogte van 60 cm. Die kun je op je hurken zó in de mooie bruine ogen kijken! Zaaien kan al in maart, dan volgt de bloei in juni. Zaai je in juni, dan rijkt de bloei tot en met oktober! Daar is ook iets voor te zeggen. Mijn keuze is gevallen op dat laatste: tot en met oktober zon in mijn tuin!

NOOIT MEER MAAIEN!

Heggenmussen

Ooit hadden wij een (bescheiden) gazon en op warme dagen was het daarop aangenaam zonnebaden, maar zoveel grassprieten, allemaal in dezelfde uitvoering, is uiteindelijk toch wel wat saai. Inmiddels doen we al heel lang niet meer aan zonnebaden en hebben we de sprieten, ook al heel lang geleden, ‘omgeschopt’. O, dat klinkt niet erg aardig, maar het moest nu eenmaal met een schop, en vervolgens is de tuin voorzien van fleurige bloembollen in het voorjaar, een mooie verzameling vaste planten in de zomer, laatbloeiers in de herfst en opgroeiende groenblijvers in alle seizoenen. En hier en daar nog wat struikgewas. Niet meer maaien; nooit spijt van gehad.

Zo’n tuin geeft ook ruimte om wat te experimenteren met kleuren en bijvoorbeeld hoogteverschillen. Daarmee bedoel ik de uiteindelijke hoogte van de beplanting, hier op het Groninger platteland. Het hoeft niet altijd van laag naar hoog over de hele breedte of lengte, naargelang de afmetingen van de tuin. Een haagje of grote struik ergens halverwege (bij voorkeur groenblijvend) maakt het geheel interessanter: wat is daarachter te zien? Bezoek: ‘O! een compostbak … die zou ik ook moeten hebben!’ 

Groninger Kroon: appels!

Terug naar de beplanting: ook leuk als er in de zomer iets te plukken valt! En dan heb ik het niet over bloemen maar over een appelboom(pje), zoals mijn Groninger Kroon, in het voorjaar getooid met roze/witte bloempjes, nog een ander appelboompje ‘op stam’ waarvan ik de naam niet meer weet en een blauwe bessenstruik. Misschien nog wat rode tomatenstruikjes? Of een miniveldje aardbeien? Bijvoorbeeld. Tomatenplanten zijn verkrijgbaar in drie soorten: stam-, struik- en dwergstruiktomaten! Had ik er de ruimte voor (én voldoende afnemers) dan zou ik ze alle drie planten. Maar helaas, zoveel kan ik ook niet meer kwijt in mijn dichtbegroeide buitenruimte. Dan ligt de keuze voor de stamtomaat hier het meest voor de hand - en één is wel genoeg, voor een tweepersoons huishouden.

Inmiddels wat tientallen jaren geleden groeide en bloeide er boven ons terras in de voortuin een druif. Mooi verdeeld over twee metalen ‘draden’. Een cadeau van mijn vader die deze druif persoonlijk kwam planten. We hebben er meerdere decennia plezier van gehad, maar zoals aan alles kwam ook aan de productie van deze druif een einde. Hij is nu vervangen door een Clematis armandii, weliswaar vruchteloos, maar groen in alle seizoenen en dat is ook wat waard. Deze clematis werd vernoemd naar een Franse missiepater, Armand David, tevens dier- en plantkundige, die in de 19e eeuw in China planten verzamelde. Tot op de dag van vandaag doen wij er ons voordeel mee. 

Zo hingen de druiventrossen boven ons terras: voor het grijpen!
Na vele productieve jaren is de druif van mijn vader vervangen
door een clematis Armandii. Niet eetbaar, wel ongrijpbaar...

Waar ik  ook al  een aantal   jaren blij mee ben is de  eerder genoemde blauwe bessenstruik.  Eigenlijk heb  je geen  idee  van de  leeftijd die  dit soort struiken kunnen bereiken. Maar  tot nu toe produceert  de  onze voortreffelijk. Zijn oogst doet  niet onder voor  de blauwe bessen uit de supermarkt. En verser dan uit je eigen  tuin kun  je  ze niet  krijgen. Tenminste: in de zomer. We moeten dus nog even geduld hebben.

... en hopen dat de merel en andere gevleugelde vriendjes 
nog wat blauwe bessen voor ons over laten ...

Vroeger, inmiddels héél lang geleden, werden groenten en fruit ingemaakt ofwel ‘geweckt’ in glazen weckpotten. Mijn moeder schakelde daarbij haar twee dochters, toen nog kinderen, in om samen fruit en groenten te wassen, waar nodig te schillen, en te verdelen over de glazen weckpotten die vervolgens buiten in een grote ketel op een brander werden gezet om, ja, waarom eigenlijk? Hermetisch gesloten te worden waarschijnlijk. Ik was altijd blij als de klus geklaard was. De ketel is uiteindelijk bij mij terechtgekomen. Qua ‘inmaak’ was dat niet terecht; hij slijt zijn dagen naast onze regenton - als extra waterreservoir, want aan appels of blauwe bessen ‘wecken’ ben ik nooit begonnen.

Dat hoeft ook niet. Wij leven in een andere tijd, waarin alles altijd en overal verkrijgbaar is. Grote koelhuizen houden wat wij nodig hebben vers en zelf slaan we eetwaar op in onze vriezers.

Maar toch is het nog altijd leuk om iets ‘eetbaars’ te planten. Straks nog even naar buiten: kijken of er al beweging zit in de groei! De blauwe bessenstruik oogt veelbelovend, de bloesem in het appelboompje bloeit uitbundig in lief roze - en geduld is een schone zaak …

TUINKALENDER JUNI-JULI

 

TUINKALENDER

► Buiten is het groen en je ziet de groei: steun planten en struiken die dat nodig hebben.

► Maar snoei ook; wacht met snoeien van buxus op een bewolkte dag met liefst ook regenachtig weer.

► Toch gesnoeid in de zon? Dek de buxus dan af, bijvoorbeeld met een laken.

► Nog meer snoeiwerk: tot 15 juni de haagbeuk (Carpinus betulus).

► Na 15 juni: buxus, taxus en beuk (Fagus sylvatica).

► Heel juni: de cipres (Cupressocyparis leylandii).

► Eind juni, begin juli: hulst (Ilex) en laurierkers (Prunus laurocerasus).

► Liguster vanaf april tot oktober, dus ook in de zomermaanden juni en juli.

► Knipwerk: sedum, eupatorium en phlox halveren bevordert een stevige bloei.

► Stek de knipsels in een potje potgrond - niet in de zon zetten!

► Regen of niet: potplanten hebben dagelijks water nodig en wekelijks vloeibare mest.

► Ook dorstig en niet vies van een schoon bad: het vogelvolk.

► Bloemen die zichtbaar uitgebloeid zijn verwijderen.

► En dan een mooi plekje in je tuin opzoeken om te genieten van de aanblik; morgen is er weer een (zomer)dag.

NIEUWE ARTIKELEN

 

Nieuwe  artikelen verschijnen  in  juni,  de
maand waarin de  zomer zijn intrede doet
en we tot  laat  in de  avond genieten  van

al  die  planten waar we zorg aan besteed

hebben  en  die   ons nu belonen met vele
kleuren groen en nog  zoveel meer mooie
zomerse  kleuren. Maar nu eerst genieten
van een vrolijk voorjaar, waarin het bollen-
goed  zich  van  zijn  beste kant laat zien -
geniet ervan, met volle teugen!

GEDOOGBELEID

 In míjn tuin...

... heb  ik in wat  afgelopen  jaren een ‘gedoogbeleid’ gevoerd.  Ik zit hier  in mijn eigen regering, dus dat moet kunnen. Maar als je  ziet hoe complex regeren is lijkt het me nu toch beter om de  schop maar ter hand te nemen, niet meer te gedogen en aan  de slag te  gaan met een flinke opknapbeurt. De planten die uit eigen beweging rond mijn blauwe bessenstruik waren opgekomen zijn inmiddels met wortel en al afgevoerd. Een kloek begin van de metamorfose, die door ons natte klimaat helaas een tijdje ‘in de ijskast’ moest worden gezet. Vervolgens is de grond rond deze struik met een paar grote zakken tuinaarde weer op een aanvaardbaar niveau gebracht. Zo kan er begonnen worden met een nieuwe invulling van dit stukje tuin dat oorspronkelijk bedoeld was om er meer eetbare waar te verbouwen.

De voorkeur gaat nu uit naar een groenblijvende beplanting die geen onderhoud vraagt. Daarvan heb ik al twee soorten sinds jaar en dag langs het terras staan: asarum, ofwel mansoor, en pachysandra terminalis, een lid van de buxusfamilie. Dat zal dan waarschijnlijk een verre neef zijn want gelijkenis met buxus is hier ver te zoeken. Asarum, mansoor, is een laag- en groenblijvend plantje met kronkelende steeltjes en inderdaad oorvormige blaadjes. Het ‘mansoor’ wordt ook wel wilde gember genoemd, of zelfs hazelwortel, en stamt uit de pijpbloemfamilie; waarschijnlijk een bloemenfamilie met veel rokers. Een plek in de schaduw wordt op prijs gesteld. Die schaduw zal in mijn geval vooral van de blauwebessenstruik moeten komen tot de zon zich tegen het middaguur verplaatst heeft naar de voortuin.

Mansoor ofwel Asarum

En ook daar word ik geconfronteerd met achterstallig onderhoud. Stukje bij beetje neem ik de tuin onderhanden. Niet twijfelen bij halfvergane struikjes; afvoeren en blij zijn met de ruimte voor nieuwe kansen met nieuwe struikjes. En daarbij ook praktisch te werk gaan. Planten die het nog steeds goed doen splitsen en weer terugzetten: meer van mooi, Planten die het de vorige zomer lieten afweten moeten vervangen worden.

Maar het is sowieso elk jaar weer leuk om een tuinplantenverkoper te bezoeken. Wie planten afvoert moet nieuwe aanvoeren - dat is gewoon een verplichting voor jezelf én voor het leven in de brouwerij van je tuin. Het is weliswaar nog wat vroeg om daarmee te beginnen, maar binnenkort zal het aanbod maximaal zijn; dan moeten we er echt op uit!

Tijd dus om naar buiten te gaan, gewapend met papier en potlood, om een verlanglijstje te maken - mede namens mijn tuin!

VOORJAAR IN AANTOCHT!

Heggenmussen

We hebben er best lang naar uitgekeken, met in februari ook nog een dag extra, maar nu komt het voorjaar toch echt in beeld. Maart roerde nog even zijn staart en april is soms wat twijfelachtig, met doen wat hij wil. Maar wij kunnen zelf wel uitmaken wat we willen. Gewoon naar buiten, met een (verlang)lijstje met de namen van planten die we helaas moeten vervangen en natuurlijk ook van planten die we er graag nog bij willen hebben. Want zo gaat dat met tuiniers: we zijn de menselijke variant van Rupsje Nooitgenoeg.

Wat bloeit er in april? Het fluitenkruid, Anthriscus sylvestris, neemt deze maand het voortouw en kleurt de bermen wit. Maak er een boeket mee en verzamel de zaden: dan floreren ze volgend jaar in je eigen tuin, tussen de vaste planten die óók nu in bloei komen, zoals de kievitsbloemen en de kerstrozen. Laat je fantasie de vrije loop en verspreid de planten over de hele tuin. Nieuwe bolgewassen mogen ook meedoen!

Kerstrozen in bloei

Je kunt het ook eerst uitproberen in een deel van de tuin en het heeft natuurlijk ook wat tijd nodig om tot een mooi eindresultaat te komen. Een kleurenschema is niet nodig, het mag ook ‘gespikkeld’ zijn. Natuurlijk hoef je voor zo’n experiment niet meteen je hele tuin overhoop te halen. 

De planten die als eerste in beeld komen voor dit experiment zijn de bolgewassen. Die kun je na de bloei per stuk uitgraven en verdelen over de tuin met één tot hooguit drie bollen bij elkaar. Om bij het planten van nieuwe gegadigden de bollen niet te beschadigen is het handig om er een houtje bij te steken. Zo nodig kun je de houtjes nummeren en noteren waar welke bolsoort geplant is. Maar het is niet ‘bolgoed al goed’.

Ook vaste planten kun je nu voorzichtig opgraven, splitsen en verdelen over de hele tuin. Niet teveel van dezelfde kleur bij elkaar en niet teveel van dezelfde soort! De hoogte van de planten mag wèl een rol spelen. Verdeel eerst de hoogste exemplaren over het hele tuinoppervlak. En doe dat vervolgens met de lagere planten. Deze categorie bij voorkeur ook langs de randen van je tuin. Wissel ze af met kruipertjes en bodembedekkers die zich óók tussen de vaste planten mogen begeven. Tot zover!

Want ook zonder al die opgravingen is er genoeg te doen, na de winter. Vorstschade is weliswaar niet of nauwelijks voorgekomen, maar het staat nog niet vast dat dit in de komende winters ook het geval zal zijn. Misschien moeten we ons nog niet laten verleiden tot een grootschalige aanschaf van vorstgevoelige planten - maar een béétje uitproberen moet kunnen.

Verbena bonariensis, ijzerhard, krijgt bezoek van een vlinder

Zoals met de categorie matig winterharde planten ofwel winterhard gedurende een korte en niet te strenge vorstperiode. Daaronder vallen de blauwe treurceder en de portugese laurierkers, maar ook salie, lampepoetsergras (Pennisetum alopecuroides) en  ijzerhard  (Verbena  bonariensis). Je kunt zelfs experimenteren met een perzikplant; die is ook hier in Nederland vorstbestendig, mits geplant in de volle grond. Denk je eens in: perziken, zomaar in je eigen tuin! 

Het lampepoetsergras heeft overigens niets te maken met lampen en poetsen en ook niet met gras. De brede bladeren verkleuren van donkerrood naar grijsgroen. Ook mooi aan deze plant is de lange bloeitijd: van mei-juni tot maar liefst in de herfst. Daar heb je dus meer dan de hele zomer plezier van.

En heb je wel eens gehoord van ‘windbloemen’? Dat zijn anemonen: ze hebben aan een zuchtje wind al genoeg om in beweging te komen. De familie ‘Anemonen’ is behoorlijk uitgebreid: er kan gekozen worden uit maar liefst 120 soorten. Anemone coronaria is met 25 centimeter de grootste in deze familie - toch een bescheiden afmeting. De kleuren van de bloemen variëren van donkerblauw, rood en roze tot wit. Als je er veel van hebt kun je ze ook promoveren tot ‘snijbloem’, maar zelf zou ik deze windbloemen fijn vanuit de tuin naar mij laten (z)waaien.

Kom, we gaan er weer op uit!